Laboratorium Badań Urządzeń Telekomunikacyjnych Instytutu Łączności - kompetencje, oferta badań oraz oceny zgodności

Szerokie kompetencje LBUT obejmują wykonywanie badań: parametrów urządzeń i systemów radiowych, kompatybilności elektromagnetycznej (EMC), urządzeń odbiorczych STB systemów DVB-T i DVB-S, urządzeń oraz elementów biernych (osprzętu) dla sieci telewizji kablowej, kabli współosiowych o impedancji 50 Ω i 75 Ω, kabli teleinformatycznych STP i UTP oraz kabli światłowodowych, bezpieczeństwa użytkowania urządzeń radiowych oraz badań środowiskowych w komorach klima tycznych.

Badania i ocena zgodności urządzeń radiowych

Laboratorium oferuje wykonanie badań i oceny zgodności z wymaganiami zasadniczymi urządzeń wyposażonych w nadajniki lub odbiorniki radiowe pracują ce w zakresach częstotliwości do 40 GHz. Takich jak na przykład: urządzenia bliskiego zasięgu zaprojektowane dla potrzeb zdalnego sterowania, telemetrii, alarmowania lub identyfikacji (RFID); szerokopasmowe urządzenia do transmisji danych, WLAN (Wi- Fi), Bluetooth, ZigBee; terminale sieci GSM/GPRS/EDGE i UMTS; radiotelefony systemów cyfrowych, analogowych oraz CB radio a także radary.

Należy wyjaśnić, że różnego rodzaju urządzenia radiowe, które mogą być używane bez pozwolenia radiowego (tzw. "licencji"), przed wprowadzeniem do obrotu i użytkowania podlegają obowiązkowi oceny zgodności z wymaganiami zasadniczymi na podstawie rozporządzenia wydanego przez Ministra Transportu w związku z art. 144 ustawy Prawo Telekomunikacyjne.

Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC)

LBUT wykonuje badania kompatybilności elektromagnetycznej urządzeń i systemów radiowych, urządzeń telekomunikacyjnych, urządzeń powszechnego użytku (w tym RTV) i innych urządzeń elektrycznych i elektronicznych.

Oferta badań EMC obejmuje:

• pomiary emisji przewodzonych i promieniowanych, w tym: napięcia zaburzeń przewodzonych w zakresie częstotliwości 9 kHz - 30 MHz, natężenia pola zaburzeń promieniowanych w zakresie częstotliwości 30 MHz - 1 GHz (pomiary w komorze GTEM), emisji prądów harmonicznych,
• badanie odporności na zaburzenia elektromagnetyczne, w tym: na promieniowane pola elektromagnetyczne o częstotliwościach radiowych w zakresie 27 MHz - 4 GHz i natężenia pola do 15 V/m (badanie w komorze GTEM), na zaburzenia przewodzone, indukowane przez pola o częstotliwości radio wej, na wyładowania elektrostatyczne, na serie szybkich elektrycznych stanów przejściowych, na udary, na zapady napięcia, krótkie przerwy i zmiany napięcia zasilania, na pole magnetyczne o częstotliwości sieci elektroenergetycznej oraz na impulsowe pole magnetyczne.

Ocena zgodności

Działalność Laboratorium jest ściśle związana ze statusem Instytutu Łączności jako jednostki notyfikowanej o nr 1471 w Komisji Europejskiej w zakresie dyrektywy 1999/5/WE, tzw. dyrektywy R&TTE. Notyfikacja uprawnia Instytut do uczestnictwa w procedurach oceny zgodności urządzeń radiowych i końcowych urządzeń telekomunikacyjnych z wymaganiami zasadniczymi w zakresie bezpieczeństwa użytkowania urządzeń, kompatybilności elektromagne tycznej oraz efektywnego wykorzystywania widma częstotliwości radiowych.

Jako jednostka notyfikowana, Instytut Łączności oferuje udział w procesie oceny zgodności urządzeń i systemów polegający na: opracowaniu programu badań zgodności z wymaganiami zasadniczymi; wskazaniu norm, które powinny być zastosowane do wykazania zgodności z wymaganiami zasadniczymi; wykonaniu wymaganych badań w akredytowanych laboratoriach w zakresie:

• ochrony zdrowia i bezpieczeństwa użytkownika,
• kompatybilności elektromagnetycznej,
• efektywnego wykorzystania widma częstotliwości radiowych;

oraz przeprowadzeniu oceny zgodności na podstawie przedłożonej dokumentacji technicznej, w tym sprawozdań z badań, kończonej wyda niem przez jednostkę notyfikowaną dokumentu potwierdzającego zgodność z wymaganiami zasadniczymi. Przeprowadzenie oceny zgodności jest warunkiem koniecznym do sporządzenia przez producenta lub jego przedstawiciela deklaracji zgodności i oznakowania urządzenia znakiem CE.

Badania urządzeń radiowych, których wykonanie oferuje LBUT, mogą stanowić podstawę do składania deklaracji zgodności z postanowieniami dyrektywy 1999/5/WE. Natomiast badania EMC i bezpieczeństwa użytkowania urządzeń telekomunikacyjnych, informatycznych i innych do składania deklaracji zgodności z postanowieniami dyrektywy 2004/108/WE zwanej dyretywą EMC i odpowiednio dyrektywy 2006/95/WE zwanej dyrektywą LVD.

Zamawianie i wykonanie badań

Laboratorium przeprowadza badania i pomiary zgodnie normami, których wykaz określa zakres akredytacji LBUT, może także wykonać inne pomiary w laboratoriach lub miejscu wskazanym przez klienta.

W tym przypadku program i warunki wykonania pomiarów są uzgadniane indywidualnie. Szczegółowy zakres wykonania badań, wymagania dotyczące dokumentacji badanego urządzenia lub systemu, termin rozpoczęcia, zakończenia oraz miejsce badań, forma przekazania wyników badań (sprawozdanie i/lub opinia techniczna), koszt i forma płatności za wykonane prace, tryb postępowania w przypadku uzyskania wyników negatywnych, są określane w umowie zawieranej pomiędzy zamawiającym a Instytutem Łączności.

Warunki współpracy mogą być określane w umowie ramowej. Ta forma umowy upraszcza zwłaszcza zamawianie i wykonanie tzw. "badań inżynierskich" na potrzeby prac rozwojowych i eksperymentów prowadzonych przez zamawiającego. Badania inżynierskie w LBUT umożliwiają zamawiającemu szybkie sprawdzenie wybranych parametrów urządzenia lub podzespołu, ocenę skutków zmian konstrukcji, dobieranie lub dostrajanie elementów urządzenia.

Poufność

Zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Instytut Łączności zapewnia ochronę informacji po ufnych uzyskanych w związku z dostępem do dokumentacji badanych urządzeń i systemów, a także poufność wyników badań.

Sprawozdania i inne dokumenty wytworzone w związku z przeprowadzonymi badaniami po zostają w wyłącznej dyspozycji zamawiającego. W indywidualnych przypadkach jest możliwe podpisanie osobnej umowy regulującej kwestie dostępu do informacji dotyczących przedmiotu badań i zleceniodawcy.

Bliższe informacje na temat kompetencji i oferty LBUT oraz kontakty do specjalistów wykonujących badania są dostępne w Internecie pod adresem http://www.itl.waw.pl/lbut.

Aleksander Orłowski
Elżbieta Tomaszuk
Instytut Łączności - Państwowy Instytut Badawczy
www.itl.waw.pl