Wiązki kablowe okiem inżyniera

Prawidłowe wykonanie wiązki kablowej, realizującej trwałe i odporne na czynniki środowiskowe połączenie wymaga zapewnienia synergii w zakresie jakości użytych kabli, złączy i akcesoriów oraz wykonania całości za pomocą dopasowanych narzędzi. Warto wiedzieć jak szeroka oferta materiałów jest dostępna na rynku, chociażby po to, aby składane u producentów zlecenia były możliwie najlepiej sformułowane pod względem możliwości technologicznych.

Oprócz ogromnego asortymentu przewodów, na rynku dostępne są taśmy i uszczelki uszczelniające przewody przed wilgocią, ogniem, promieniowaniem UV. To samo dotyczy osłon złączy, wyprowadzeń kabla ze złącza. Specjalistyczne taśmy pełnią również rolę ekranów i chronią przed korozją, w innych rozwiązaniach stosuje się rury z elastycznego tworzywa sztucznego osłaniające przewody i pozwalające na mechaniczne zamocowanie całości np. do stelażu obudowy.

Technologia zmienia nawet koszulki termokurczliwe, które dostępne są w wersjach sztywnych i elastycznych, o różnym stopniu kompresji, a nawet z wewnętrznym ekranem. Zakres temperatur pracy taśm i koszulek jest różny, ale w skrajnych przypadkach przekracza podstawowy zakres militarny -55°C +125°C.

Połączenia kabli z wiązkami w znakomitej większości realizuje się poprzez zaciskanie, co jest optymalną technologią połączeń zapewniającą znakomite parametry elektryczne styku i dużą odporność mechaniczną połączenia. Nie bez znaczenia jest również niski koszt wynikający z braku konieczności używania dodatkowych materiałów (np. lutowia) i możliwość automatyzacji pracy.

Inne technologie połączeń takie jak owijanie, są oferowane tylko przez niektóre firmy, co potwierdza ich mniejszą popularność. Podobną uzupełniającą rolę ma lutowanie, które wprawdzie zapewnia dobrą jakość elektryczną połączenia, ale słabo sprawdza się w sytuacjach, gdy połączenie musi być odporne na drgania.

Dlatego niektórzy producenci złączy proponują wersje hybrydowe połączeń, które od strony wyprowadzenia mają kabel zaciskany w tradycyjny sposób, a z drugiej strony są lutowane. Oczywiście lutowanie odbywa się automatycznie poprzez podgrzanie końcówki złącza z naniesionym na etapie produkcji stopem.

Slawomir Suski
Sławomir Suski, dyrektor produkcji w firmie Segu Polska

Jakie wyzwania stoją przed producentami wiązek kablowych działających na rynku w dużej skali?

Celem producentów wiązek elektrycznych do zastosowań w motoryzacji, jest możliwie jak najlepsze zaspokojenie potrzeb swoich klientów, czyli producentów samochodów. Dlatego największym problemem, jakie obecnie stoi przed branżą jest konieczność jak najszerszej integracji dostawców w ciągu projektowo-produkcyjnym samochodu.

Wraz ze skróceniem czasu realizacji nowych projektów, niezbędne staje się obniżenie czasów trwania wszystkich procesów w łańcuchu projektowo-produkcyjnym, poczynając od projektowania produktów, poprzez projektowanie procesów produkcyjnych i kończąc na samej produkcji wyrobów.

Dlatego też rzeczą kluczową jest otrzymywanie aktualnej informacji pochodzącej ze źródła, czyli od producentów samochodów. Podobnie jak to jest z łańcuchem dostaw w logistyce, tak samo niezbędne staje się przeniesienie tego pojęcia na inne obszary funkcjonowania firm w łańcuchu informacyjnym, takich jak zarządzanie zmianami, zarządzanie projektowaniem czy zarządzanie jakością.

Brak szybkiej informacji o którymkolwiek z ww. elementów może pociągnąć za sobą duże koszty, które niejednokrotnie mogą podważyć fundamenty funkcjonowania każdej firmy. Jest to element, za który odpowiadają systemy informatyczne, które muszą być możliwie mocno zintegrowane ze wszystkimi elementami łańcucha informacyjnego. Im więcej przejść, tym więcej możliwości zniekształcenia informacji, czy nawet jej utraty.

Gdy firma produkuje niewielką liczbę różnych wyrobów to nie jest to tak bardzo widoczne. Jednakże wraz ze wzrostem palety produkowanych wyrobów element ten zaczyna odgrywać coraz większą rolę. Tym samym niezbędne staje się rozwijanie takich obszarów funkcjonowania firm jak zarządzanie informacją i nie chodzi tu tylko o systemy klasy ERP pracujące w obszarze jednego dostawcy, czy też jednej grupy. Muszą one sięgać szerzej, czyli w miarę możliwości do źródła.

Kable i przewody

O ile usługi produkcji wiązek kablowych tworzą specyficzny i nieznany w innych branżach dla rynku klimat, o tyle branża kablowa podlega już normalnym prawom ogólnoświatowej dystrybucji. Na kablach i przewodach, pomijając wersje specjalistyczne, ciąży piętno wyrobu w dużej mierze standardowego. Dlatego relacje na rynku kabli i przewodów są nieporównywalnie trudniejsze, co wynika z dużej konkurencji, zarówno lokalnej jak i tej ze strony producentów dalekowschodnich. Kable i przewody w porównaniu do wiązek tworzą dwa różne światy, rządzące się innymi prawami.

Najsilniejsza konkurencja na rynku jest oczywiście w przewodach i kablach standardowych. Wyroby te jednocześnie najsłabiej związane są z elektroniką, dlatego oferta wielu krajowych firm elektronicznych, które sprzedają również kable, z założenia nastawiona jest na specjalistyczne wersje ukierunkowane na wybrane zastosowania.

W większości firmy te nie handlują kablami popularnymi, które kupuje się w kilometrach, a wyjątkiem czasami bywają tylko kable do transmisji danych przeznaczone do zastosowań w przemyśle. Specjalistyczne przewody są też szansą na realizację większych zysków oraz dają możliwość zaoferowania klientom bardzo popularnej na naszym rynku usługi kompletacji, czyli zaopatrzenia kompleksowego we wszystkie komponenty i materiały potrzebne do produkcji.

Firmy elektroniczne oferują klientom kable i przewody także dlatego, że liczba dostępnych na rynku wykonań jest ogromna. Mimo pozornej prostoty konstrukcyjnej sprzedaż takich przewodów wymaga posiadania wiedzy aplikacyjnej i technologicznej, co przedsiębiorstwa te naturalnie mają opanowane.

Przewody wielokrotnie ekranowane, wielokoncentryczne, druty do prototypowania jak kynar oraz przewody taśmowe to obszar, który w zakresie dystrybucji obsługiwany jest przez firmy elektroniczne. Oferta handlowa opiera się również na dystrybucji złożonych kabli pod względem materiałów, na przykład ich odporności na chemię lub narażenia mechaniczne, wysoką temperaturę lub wysokie napięcie.

Krzysztof Bednarek
Krzysztof Bednarek - Właściciel i dyrektor Zakładu Usług Sieciowych Sigma

Jakie problemy stwarza produkcja wiązek kablowych?

Elementy elektromechaniczne, do jakich zaliczają się złącza i wiązki kablowe, są jednym z najbardziej problematycznych elementów współczesnej elektroniki. Mimo, że w ostatnich latach odnotowano ogromny postęp w konstrukcji i materiałach złączy, przez cały czas jakość połączeń w dużym stopniu zależy od zaciśnięcia. Ogromnie istotna jest kontrola jakości na każdym etapie produkcji, gdyż po złożeniu całości często nie ma możliwości kontroli poszczególnych styków.

Drugim ważnym elementem jakości wiązek jest stosowanie narzędzi dedykowanych dla danego elementu przez jego producenta. Dokładność wykonania sięga setnych a nawet tysięcznych części milimetra, a ręczne narzędzia mogą służyć tylko do wykonania prototypów, ale absolutnie nie nadają się dla produkcji. Wysokość zaciśnięcia dobiera się indywidualnie do przekroju przewodu i grubości izolacji, a miernikiem poprawności zaciśnięcia jest siła zrywania złącza z kabla.

Jakie zmiany w technologii są widoczne w ostatnich latach?

Aktualnym trendem w produkcji wiązek kablowych jest miniaturyzacja. Z jednej strony stosuje się płaskie elastyczne taśmy z napylonymi ścieżkami przewodzącymi FFC (Fexible Flat Cable) o rastrze 0,5mm i taśmy wstążkowe IDC o rastrze 1,27mm. Obecnie każdy z wielkich producentów ma w swojej ofercie złącza o rastrze 1,0mm, 1,25mm, 1,5mm, nawet na duże prądy. Tak maleńkie złącza są nie lada wyzwaniem dla producentów wiązek. Wymagana dokładność zaciśnięcia rośnie kilkakrotnie. Najczęściej trzeba przezbroić park maszynowy i często co może okazać się trudniejsze - zmienić świadomość pracowników.

Jakie zjawiska widoczne są na polskim rynku?

Rynek polski podzielony jest pomiędzy producentów wiązek samochodowych i wiązek do AGD. Jednak ostatnio w siłę rosną również producenci elektroniki. Często małe firmy opracowując nowy produkt na światowym poziomie nagle stają się ofiarami swojego sukcesu. W przypadku przejścia od produkcji małoseryjnej do masowej wymagane jest zupełnie inne podejście.

Wiązek kablowych nie da się już zaciskać narzędziami ręcznymi we własnym zakresie, gdyż powoduje to duże koszty obsługi reklamacji. I ten właśnie rynek wydaje się najszybciej rozrastać, gdyż menadżerowie rozumiejąc to rozwijają kooperację. Oczywiście w związku z budową nowych fabryk AGD przez zagraniczne koncerny rośnie również zapotrzebowanie na wiązki. Rynek ten jest jednak bardzo trudny bowiem silna konkurencja powoduje ogromny nacisk na obniżenie kosztów produkcji, a konsekwencją jest praca z bardzo niską, niemal zerową marżą.

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej dało wielu firmom impuls do rozwoju współpracy z krajami Europy Zachodniej. Często zaczyna się ona od produkcji małych elementów, a kończy się na przeniesieniu całej produkcji do Polski. Możliwe staje się to dzięki stałemu podnoszeniu poziomu technicznego polskich producentów, wprowadzaniu światowych norm jakości oraz dużej mobilności.

Czy na rynku wiązek kablowych Polska odnosi tylko sukcesy?

Niestety przez kiepską politykę gospodarczą naszych rządzących nie powstają u nas fabryki motoryzacyjne. Większość inwestycji zgarniają Słowacja i Czechy. A rynek motoryzacyjny potrzebuje ogromnej ilości wiązek, dlatego polskie firmy zaczynają interesować się rynkiem słowackim.

Koszty pozapłacowe na Słowacji są niższe niż u nas i znam przynajmniej jeden przypadek przeniesienia tam produkcji przez dużą firmę norweską dotychczas produkującą w Polsce.

Zapytania ofertowe
Unikalny branżowy system komunikacji B2B Znajdź produkty i usługi, których potrzebujesz Katalog ponad 7000 firm i 60 tys. produktów
Dowiedz się więcej
Przejdź do kompendium

Polecane

Nowe produkty

Zobacz również