Rozwój branży przenośnej aparatury pomiarowej

Nowości w aparaturze przenośnej są widoczne

Rys. 1. Zdaniem 72% ankietowanych konkurencja na rynku aparatury przenośnej jest silna lub nawet bardzo silna

Multimetry i mierniki cęgowe to produkty dojrzałe technicznie, w których przez wiele lat nie było większych zmian technicznych. Ich rozwój był wyłącznie ewolucyjny: producenci zwiększali liczbę dostępnych funkcji pomiarowych, automatyzowali pomiary, poprawiali skuteczność obwodów zabezpieczających, dokładność pomiarów oraz rozdzielczość przetwornika pomiarowego.

Wiele z takich modyfikacji zapewniał ogólny rozwój technologii, a więc lepsze przetworniki, mikrokontrolery oraz nowe układy analogowe, z którego aparatura przenośna korzystała "przy okazji". Standardem stała się automatyczna zmiana zakresu pomiarowego, często także pomiary kilku wielkości jednocześnie, jak napięcie i częstotliwość, opcja TrueRMS, port USB i podobne funkcjonalności.

Stałym elementem modernizacji aparatury pomiarowej jest też obudowa. Producenci pracują nad ergonomią korzystania z mierników, optymalizując jej kształt i rozmieszczenie przycisków oraz konstrukcję pod kątem odporności na narażenia mechaniczne, a zwłaszcza na upadki. W sumie, po wnikliwym przyjrzeniu się, takich drobnych zmian w miernikach przenośnych można zauważyć całkiem dużo, niemniej żadna z nich nie zasługuje na miano przełomu.

Do tego miana aspiruje wprowadzona przez firmę Fluke komunikacja bezprzewodowa pomiędzy głowicą pomiarową a jednostką centralną. Część pomiarową montuje się na urządzeniu, a wyniki pomiarów odczytuje zdalnie. W tym rozwiązaniu zdalny moduł pomiarowy wyposażony jest ponadto we własną pamięć, dzięki czemu może pełnić funkcję rejestratora, zaś jednostka centralna ma możliwość komunikowania się z kilkoma różnymi głowicami pomiarowymi jednocześnie, przez co całość tworzy spójny system pomiarowy.

Wydaje się, że komunikacja bezprzewodowa w miernikach przenośnych będzie coraz popularniejsza. Łączność ta będzie realizowana pomiędzy miernikiem a komputerem (stacjonarnym lub tabletem lub smartfonem), kwestią czasu jest pojawienie się na rynku mierników, które będzie się obsługiwać z poziomu aplikacji na smartfonie.

Rozwiązanie zaproponowane przez firmę Fluke z pewnością jest wygodne, niemniej smartfon w roli bezprzewodowej jednostki centralnej wydaje się tańszą i równie wygodną alternatywą. Za znaczące usprawnienia uważa się miniaturyzację, możliwość integracji z systemem nadrzędnym zarządzającym produkcją, tak aby system pomiarowy był integralnym elementem infrastruktury zakładu.

Rosną możliwości wizualizacyjne mierników, a zdolność do długotrwałej rejestracji danych pomiarowych w wewnętrznej pamięci staje się coraz częściej standardem, tak samo jak zdolność do komunikacji z komputerem za pomocą portu USB. Warto dostrzec ponadto zdolność do programowania mierników, a więc możliwość tworzenia scenariuszy zadań pomiarowych lub specyficznej prezentacji danych.

Kolejną zmianą jest wyświetlacz, który wraz z kolejnymi generacjami staje się coraz większy, mieści coraz więcej informacji poza wskazaniem wartości mierzonej i nierzadko jest graficzny, pozwalający na czytelną formę prezentacji, dostosowaną do aktualnej funkcji i zadania pomiarowego, a nie za każdym razem taką samą. Graficzne wyświetlacze TFT są już obecne w wielu nowych konstrukcjach mierników przenośnych i wydaje się, że niedługo mogą zostać uzupełnione przez panele dotykowe.

Duży graficzny wyświetlacz z opcją dotykową z pewnością byłby kolejnym przełomem na rynku aparatury przenośnej. Takiej nowinki można się spodziewać za kilka lat, gdy producenci opanują problemy wynikające z konieczności zapewnienia bezpieczeństwa obsługi podczas pomiarów w takiej konfiguracji, odporności mechanicznej i środowiskowej oraz potrzeby dość dużej mocy koniecznej do zasilania dużego wyświetlacza w porównaniu do tradycyjnych wersji ciekłokrystalicznych.

Zmiany w zakresie mierników wielkości nieelektrycznych i energetycznych

Rys. 2. Patrząc na poszczególne typy mierników, największa konkurencja jest w multimetrach o wielkości wyświetlacza 3-4 cyfry

Nowości w zakresie mierników wielkości nieelektrycznych są podobne jak dla opisanej popularnej aparatury pomiarowej, ale widać, że liczba wielkości, które można mierzyć taką aparaturą, z czasem się zwiększa. Nierzadko jeden miernik pozwala na pomiary powiązanych kilku parametrów, np. temperatury i wilgotności, stając się specjalizowanym przyrządem dla określonej grupy aplikacji, jak wentylacja i klimatyzacja. Wilgotność łączy się często z temperaturą, bo są to podstawowe czynniki kontroli klimatu. Podobne trendy daje się zaobserwować w sprzęcie pomiarowym do analizy i przepływów gazów (tachometry, anemometry).

Innymi słowy, oferta aparatury pomiarowej do pomiaru wielkości nieelektrycznych rozwija się wraz z nowymi technologiami wchodzącymi na rynek. Podobnie jest w wielu innych branżach i aplikacjach, dlatego nie można postrzegać tego jako zjawisko wyjątkowe. Audyty termiczne w budownictwie napędzają rozwój kamer termowizyjnych i kreują potrzebę precyzyjnego przestrzennego pomiaru temperatury, luksomierze specjalizowane do oświetlenia LED pozwalają na ocenę jakości działania nowych opraw. To samo dotyczy aplikacji specjalistycznych, kreowanych na przykład przez producentów czystej energii potrzebujących mierników do pomiaru wilgotności biopaliw, kontroli ogniw słonecznych i podobnych.

Łączenie wielu funkcji pomiarowych w ramach jednego miernika widać też silnie w zakresie aparatury energetycznej. W tym obszarze wiele z pomiarów wykonywanych jest w terenie, stąd potrzeba jednego miernika do wszystkiego jest znacznie mocniej zarysowana, nie tylko od strony ekonomicznej, ale także zwykłej wygody pracy. W zasadzie na rynku nie funkcjonuje pojęcie multimetru energetycznego, ale formalnie taka aparatura jest dostępna, poszukiwana przez klientów i rozwijana przez producentów.

Wiele zmian zaszło w ostatnich latach na rynku mierników do pomiaru temperatury. Szybko rośnie popularność termometrów dokonujących pomiarów metodą bezkontaktową, pracujących w zakresie podczerwieni, czyli pirometrów. Mają one wielu zwolenników i sprawdzają się w wielu dziedzinach przemysłu. Klienci coraz powszechniej akceptują ograniczenia takie, że pomiar temperatury za pomocą pirometrów jest mniej dokładny, jak wykonany za pomocą precyzyjnych termometrów kontaktowych, gdyż chodzi im przede wszystkim o wygodę i oszczędność czasu.

Czynniki sprzyjające rozwojowi rynku aparatury przenośnej

Rys. 3. Zestawienie procentowych wzrostów i spadków sprzedaży aparatury przenośnej w latach 2010-2012 w podziale na cztery przedziały procentowe. Najgorszy w tym okresie okazał się rok 2010, kiedy co piąta firma borykała się ze spadkiem sprzedaży, a żadna nie wyszła poza 25-procentowy wzrost

Podobnie, jak w przypadku większości sektorów elektroniki i techniki, wzrost i rozwój rynku zapewnia stały i ogólny rozwój technologii, znaczenia elektroniki w życiu i jej penetracji w gospodarce. Większość nowych rozwiązań i opracowań bazuje na tym, że coś zostało zelektronizowane lub zmodernizowane i w konsekwencji tego naturalnego procesu rozwijają się liczne rynki powiązane. Akurat aparatura pomiarowa jest tutaj doskonałym przykładem, bo przydaje się praktycznie wszędzie.

Rozwój rynku mierników przenośnych w sporej części napędzany jest przez zmiany w zakresie podejścia do produkcji i usług. Przedsiębiorstwa coraz chętniej i liczniej wydzielają ze swoich struktur działy zajmujące się serwisem, utrzymaniem sieci, kontrolą okresową instalacji, podłączaniem nowych użytkowników i podobnymi aspektami, tworząc z nich oddzielne firmy.

Wymienione usługi realizowane są też przez wyspecjalizowanych partnerów zewnętrznych w ramach działalności outsourcingowej. Dla rynku aparatury takie wydzielanie jest korzystne, bo duża liczba firm usługowych kreuje popyt na niezbędny do takich działań sprzęt pomiarowo-kontrolny. Trend ten widać po tym, jak wyraźnie wzrosło w ostatnich latach znaczenie tego, co kupują zakładowe służby utrzymania ruchu.

Tabela 1. Przegląd ofert dostawców przenośnej aparatury pomiarowej

Wraz z modernizacjami instalacji przemysłowych, nowymi inwestycjami krajowych producentów i firm zagranicznych rośnie lista zakupów komponentów służących do utrzymania urządzeń w dobrej kondycji i sprzętu niezbędnego do okresowej kontroli działania. Na rynku są też firmy wyspecjalizowane w obsłudze dużych przedsiębiorstw i zakładów w zakresie utrzymania ruchu, które muszą inwestować w wyposażenie. Znaczenie zakupów działów utrzymania ruchu jest ważnym składnikiem sprzedaży dla licznych firm katalogowych, co przekonuje ostatecznie, że dla przenośnych mierników jest to ważny czynnik prorozwojowy.

Rynkowi aparatury przenośnej sprzyja rosnąca koniunktura w gospodarce, wzrost inwestycji w przemyśle i budownictwie, w tym także modernizacje starych instalacji. W ostatnich miesiącach sytuacja na rynku w tym zakresie nie wyglądała najlepiej, ale patrząc wstecz nieco dalej, można uznać, że przez wiele lat był to czynnik zapewniający wyraźny i znaczący strumień sprzedaży, zwłaszcza przy wsparciu ze strony wielu funduszy unijnych i dotacjach dla nowych podmiotów gospodarczych.

Wiele z mierników przenośnych ma szeroki charakter zastosowań i trafia także do zastosowań mało związanych z tradycyjną elektroniką. Szeroki front sprzedaży na pewno jest korzystny, bo łagodzi okresowe wahania obrotów.

Czynnikiem korzystnym dla rozwoju są też wymagania prawne

Rys. 4. Ocena które typy mierników przenośnych dają dostawcom największe dochody. Zdecydowanie na czoło zestawienia wysunęły się mierniki energetyczne

Zapotrzebowanie na sprzęt pomiarowy ciągną w górę coraz liczniejsze wymagania prawne. Coraz większa liczba instalacji i systemów podlega regulacjom prawnym, nakazującym weryfikację parametrów z projektem i okresową kontrolę stanu. Dotyczy to wielu obszarów, które mają wpływ na bezpieczeństwo użytkowania, zagrożenia pożarowe i podobne.

Kontrolować trzeba działanie sieci telekomunikacyjnych, instalacji, systemów klimatyzacji i wentylacji, oświetlenia i wielu innych. Takie okresowe kontrole wymagają od firm usługowych lub właścicieli obiektów posiadania mierników i to nie przypadkowych, ale atestowanych i wykalibrowanych, tak aby wykonane pomiary miały moc urzędową. Jest to szczególnie widoczne przy miernikach parametrów środowiskowych i energetycznych, dla których coraz więcej klientów wymaga dodatkowego poświadczenia prawidłowego działania miernika w postaci certyfikatu wzorcowania niezależnego laboratorium.

Kończąc analizę czynników prorozwojowych dla rynku aparatury przenośnej warto wymienić dużą konkurencję, silną presję na obniżanie cen oraz dużą liczbę dostawców takich mierników. W miarę upływu lat mierniki są relatywnie coraz tańsze lub za taką samą sumę można kupić przyrząd znacznie bardziej zaawansowany niż dekadę temu.

Co więcej, wiele całkiem udanych konstrukcji tych przyrządów, zapewniających przyzwoitą dokładność i jakość, daje się dzisiaj kupić za kwotę rzędu 100 złotych w przypadku multimetrów, 200 zł w przypadku mierników cęgowych i około 300 zł dla popularnych mierników wielkości nieelektrycznych. Kupno miernika jest dzisiaj więc znacznie mniejszym obciążeniem inwestycyjnym i z pewnością jest to kolejny czynnik sprzyjający rozwojowi rynku.

Widać to wyraźnie w przypadku sprzętu do bezkontaktowego pomiaru temperatury. Jeszcze parę lat temu pirometry i kamery termowizyjne były bardzo drogie i penetracja rynku przez te produkty była bardzo ograniczana przez ceny. W międzyczasie oferta rynku znacznie się poszerzyła, ceny znacząco spadły, sprawiając, że zakup bezkontaktowego termometru przestał być znaczącym wydatkiem.

Zjawiska niekorzystne na rynku

Rys. 5. Ocena, jaka była pierwsza połowa 2013 roku, jeśli chodzi o sprzedaż mierników przenośnych

Duża konkurencja, wielu dostawców, ogromna liczba marek omawianej aparatury pomiarowej są też w pewnym zakresie czynnikami przeszkadzającymi w rozwoju rynku aparatury przenośnej. Wpływ ten wynika przede wszystkim z nacisku na ceny i w konsekwencji minimalizacji marży handlowej na popularne mierniki, zwłaszcza na multimetry.

W efekcie dostawcy tej aparatury nawet przy dużych obrotach niewiele zarabiają i tym samym często nie są zainteresowani promowaniem tych urządzeń. Dotyczy to zwłaszcza mniejszych firm dystrybucyjnych, na które w obszarze omawianej aparatury presję wywierają duże firmy katalogowe. Widać to wyraźnie w wynikach naszego badania ankietowego. Zgodnie z rysunkiem 1 konkurencja na rynku przez blisko trzy czwarte specjalistów została uznana za silną lub bardzo silną, a zgodnie z rysunkiem 2 największa jest w zakresie popularnych multimetrów o wielkości wyświetlacza 3,5-4,5 cyfry.

Ubocznym skutkiem silnej konkurencji jest import tanich mierników słabej jakości. Brak dostatecznych uregulowań prawnych oraz liberalne przepisy związane z miernictwem pozwalają praktycznie każdej firmie, która ma ochotę, na import i wprowadzanie na rynek omawianych urządzeń pomiarowych. To, czy pomiar wykonywany tymi urządzeniami jest rzetelny i można go przeprowadzić bezpiecznie, w zasadzie nikogo nie interesuje. Stąd w handlu jest wiele przyrządów tanich, które niekoniecznie powinny być w obrocie. Niestety skutek jest taki, że ich sprzedaż ogranicza przestrzeń dla mierników jakościowo dobrych.

W rozwoju rynku aparatury pomiarowej przenośnej przeszkadza ponadto spowolnienie gospodarcze i niepewność co do rozwoju gospodarki. Czynniki te są odpowiedzialne za przesuwanie w czasie inwestycji, za oszczędności i cięcia w programach i funduszach, co najwyraźniej widać w branży budowlanej, a najsłabiej w przemyśle. Kryzys w gospodarce dał się we znaki zwłaszcza w pierwszej połowie 2013 roku i szczęśliwie po wakacjach pojawiają się sygnały o nadchodzącym ożywieniu, ale niewątpliwie ostatnie miesiące były dla omawianego biznesu niełatwe.

Na koniec warto zauważyć, że rynek przenośnej aparatury pomiarowej, zwłaszcza tej bardziej popularnej o nieskomplikowanych możliwościach i typowych funkcjach pomiarowych, jest bliski nasycenia. Przestrzeń dla nowych konstrukcji ogranicza to, że nowe mierniki nie oferują znacząco nic więcej od strony technicznej w odniesieniu do starszych modeli oraz to, że dynamika większości opisanych procesów rozwojowych nie jest już dzisiaj taka jak kilka lat temu. Przestrzeń do sprzedaży oczywiście jest przez cały czas, ale chłonność w omawianym obszarze nie rzuca na kolana.

Oczekiwania klientów w zakresie technicznym są typowe dla rynku

Najważniejszą cechą aparatury pomiarowej, jaka jest oczekiwana przez klientów, jest to, aby trafiała ona precyzyjnie w potrzebę pomiarową bez nadmiarowości, co skutkuje prostą obsługą, niską ceną, małymi gabarytami i wagą oraz lepszą niezawodnością. Niemniej pomijając ten przypadek, gdy miernik obsługuje jedno zadanie pomiarowe, klienci oczekują też przyrządów uniwersalnych: kombajnów pomiarowych pozwalających nosić ze sobą tylko jeden miernik lub chociaż kombinacji zbliżonych funkcjonalności metrologicznych, na przykład analizatora z rejestratorem.

W zakresie popularnej aparatury energetycznej rośnie potrzeba konwergencji funkcji pomiarowych, gdyż wielu odbiorców potrzebuje jednego miernika do wszystkiego. Tak jest taniej i z pewnością jest to wygodniejsze rozwiązanie przy pracy w terenie. Przyrząd uniwersalny musi być oczywiście dobry jakościowo i niezawodny, gdyż droga ku uniwersalności nie może prowadzić przez ograniczenia.

Kombajny pomiarowe są szczególnie atrakcyjne dla pracowników serwisu, działów utrzymania ruchu, które zawsze były zainteresowane tym, aby mieć jeden miernik do wszystkiego. Zainteresowanie bezprzewodowością w omawianych pomiarach jest też pochodną zainteresowania dużymi systemami monitoringu parametrów klimatycznych i technologicznych w wielkich magazynach i halach produkcyjnych, gdzie łączność odbywa się przez lokalne sieci komputerowe LAN, a publikacja danych na zewnątrz odbywa się z wykorzystaniem Internetu.

Czy przenośna aparatura to dobry biznes?

Rys. 6. Zdania specjalistów na temat aktualnej koniunktury w obszarze aparatury przenośnej są podzielone, ale 47% głosujących w ankietach było zdania, że się ona nie zmienia

Podczas rozważania, czy sprzedaż przenośnej aparatury pomiarowej to dobry biznes dla producentów i dostawców, taki który jest źródłem znaczących dochodów i jednym z ważniejszych pionów w firmach, konieczne jest zwrócenie uwagi na szerokość oferty rynku oraz silną konkurencję. Z jednej strony opisywane urządzenia trafiają do bardzo licznych typów odbiorców, branż i obszarów zastosowań, co kreuje popyt poprzez chłonność rynku, z drugiej strony na rynku mamy wiele marek i dostawców, którzy walczą o klienta i swoją pozycję na rynku. Równoważąc się, te dwa przeciwstawne trendy skutkują umiarkowanymi stopami procentowymi charakteryzującymi tempo rozwoju.

Widać to na rysunku 3, gdzie zaprezentowano wzrosty i spadki obrotów dla omawianego obszaru rynku zanotowane w okresie 2010-2012. W porównaniu do innej aparatury i produktów omawianych w raportach "Elektronika" widać wyraźniej, że jest to biznes słabszy. Sporo dostawców boryka się ze spadkami sprzedaży, a dla większości innych wzrosty w skali roku nie wykraczają poza 10%.

Co więcej, należy zauważyć, że opisane dane dotyczą całości rynku przenośnej aparatury pomiarowej, a więc łącznie i mierników energetycznych, i multimetrów. Oznacza to, że biznes w zakresie mierników cęgowych i multimetrów jest jeszcze słabszy, niż ilustruje to rysunek 3. Być może to właśnie one odpowiedzialne są za spadki, które nie znikają z bilansów nawet w lepszych okresach.

Jak wynika z rysunku 4, gdzie pokazano, które typy przenośnych mierników przynoszą dostawcom największe dochody, różnice pomiędzy poszczególnymi grupami są dosyć duże. Na czoło zdecydowanie wysunęły się mierniki energetyczne, które oceniane są od strony biznesowej za prawie dwukrotnie bardziej wartościowe od reszty. Przy takiej dysproporcji biznes obejmujący wszystkie przyrządy poza energetycznymi nie wydaje się imponować i raczej mierniki te skazane są na rolę dodatków i uzupełnienia do innych, lepszych części.

Jeśli chodzi o aktualny okres, to ocena koniunktury pokazana na rysunku 5 też wydaje się umiarkowanie chłodna. Blisko połowa ankietowanych oceniła ją jako słabą, a co piąta firma nawet jeszcze gorzej. Oddaje to dość dobrze klimat panujący w kraju w ostatnich miesiącach, zgodnie określany przez specjalistów jako nie najlepszy. Na razie ocena aktualnej (sierpień 2013) koniunktury jest niejednoznaczna (rys. 6) - 47% pytanych uznało, że się nie zmienia, 44%, że się poprawia. Na pewno należy się cieszyć, że kierunek zmian nie zmienił się na negatywny.

Obroty wielu dostawców są niewielkie

Rys. 7. Struktura obrotów dostawców przenośnych mierników, 36% firm wymienionych w tabeli 2 ma roczną sprzedaż nieprzekraczającą 100 tys. zł

Na rysunku 7 pokazana została struktura obrotów dla firm z niniejszego zestawienia w zakresie dotyczącym przenośnej aparatury pomiarowej. Nieco ponad jedna trzecia firm, które nadesłały wypełnione ankiety, ma sprzedaż niewychodzącą poza 100 tys. złotych rocznie. To z pewnością mało jak na ten rynek i wskazuje, że za tą częścią mogą kryć się niszowe urządzenia pomiarowe dotyczące wielkości nieelektrycznych oraz mierniki będące drobnym dodatkiem do dużej całości. Co piąta firma osiąga sprzedaż przekraczającą 1 mln zł rocznie, którą można uznać za próbę większego zaangażowania w tytułowej tematyce.

Podobny wydźwięk ma wykres pokazany na rysunku 8, gdzie zilustrowano, jaka część sprzedaży tworzy przenośny sprzęt pomiarowy. Niemal dwie trzecie firm uzyskuje ze sprzedaży do 10% obrotów, czyli mówiąc inaczej dla zdecydowanej większości przedsiębiorstw tego typu omawiane urządzenia są niewielkim i mało znaczącym dla całości biznesu dodatkiem towarzyszącym sprzedaży innego sprzętu, niekoniecznie też pomiarowego.

W ofertach najważniejsza jest cena

Rys. 8. Udział aparatury przenośnej w całości biznesu dostawców tych przyrządów. Aż dla 64% firm to niewielki fragment działalności przynoszący do 10% sprzedaży

Najważniejszym kryterium decydującym o kupnie aparatury przenośnej jest cena. Tego zdania było aż 95% ankietowanych specjalistów, czyli po pominięciu wyjątku, wszyscy (rys. 9). Kolejne kryteria, takie jak parametry techniczne, jakość, długość gwarancji i marka producenta, są już bardziej charakterystyczne dla dojrzałego rynku, nadal na szczęście bardzo ważne.

Ogromne znaczenie ceny w procesie selekcji dostawcy i urządzenia wpływa niestety na podejście firm do sprzedaży, które w zasadzie nie prowadzą żadnych działań promocyjnych ani też nie są zainteresowane wspieraniem sprzedaży. Wyjątkiem od tej reguły są mierniki energetyczne oraz nieliczne specjalistyczne przyrządy związane z wielkościami nieelektrycznymi.

Rysunek 10 ilustruje, jakie branże są nabywcami poszczególnych grup aparatury przenośnej. Jak widać, bez względu na typ przyrządu odbiorcy z przemysłu, energetyki i służb utrzymania ruchu pojawiają się w każdej sytuacji. Wydać też, że najbardziej uniwersalną grupą urządzeń są multimetry, co z pewnością jest logiczne i zgodne z ich przeznaczeniem.

Niemniej nawet w przypadku najbardziej specjalizowanych mierników energetycznych można stwierdzić, że nie są one ograniczone wyłącznie do sektora energetycznego. Złożoność zagadnień we współczesnej technice sprzyja przenikaniu się dziedzin, branż i zastosowań, i obraz pokazany na wykresie odpowiada tym procesom.

Dostawcy aparatury przenośnej

Rys. 9. Zestawienie cech oferty handlowej, którymi w największym stopniu kierują się klienci w zakupach

Firmy zajmujące się sprzedażą aparatury przenośnej można podzielić na kilka osobnych kategorii, a ogólnie na dostawców specjalizowanych, zajmujących się sprzedażą wyłącznie określonej grupy mierników, np. energetycznych oraz bez takiego profilu, których oferta obejmuje pełne spektrum produktów rynkowych. Wystarczy spojrzeć do tabeli 2 z przeglądem ofert, aby zorientować się, że w obszarze sprzętu przenośnego dominują dostawcy o ogólnym profilu: dostawcy aparatury oraz firmy dystrybucyjne, dla których sprzęt pomiarowy jest fragmentem większej oferty.

W pierwszej części można wymienić firmy takie jak Atel Electronics, sprzedający multimetry, mierniki cęgowe, mierniki temperatury, natężenia dźwięku i oświetlenia i inne. Takimi firmami są także Biall, Labimed Electronics, NDN. W mniejszym zakresie i z nastawieniem na aplikacje przemysłowe także: Eltron, Introl i Merazet.

Aparatura pomiarowa w zakresie temperatury i wilgotności plus mierniki oświetlenia, hałasu i podobne urządzenia znaleźć można w ofertach wielu firm dystrybucyjnych o szerokim profilu. Jest to także żelazna pozycja dla dostawców katalogowych, który zawsze mieli duży udział w sprzedaży aparatury, wpisującej się dobrze w modelowy profil klienta i obszar aktywności. Takimi firmami są w tym zestawieniu BNS, Conrad, ELFA Distrelec, Farnell, Lechpol, RS Components, Semicon, TME. Razem ci dostawcy tworzą dużą część opisywanego rynku.

Specjalizowane firmy - pomiary nieelektryczne

Rys. 10. Zestawienie branży i typów mierników, które kupują one najczęściej

W zakresie aparatury pomiarowej dotyczącej wielkości nieelektrycznych rynek jest silnie rozdrobniony i zróżnicowany. Wiele firm zajmujących się tą tematyką często właściwie ze sobą nie konkuruje, a nierzadko nawet nie wie o innych przedsiębiorstwach. Wspólnym mianownikiem dla tej branży jest przemysł, gdyż to on jest głównym odbiorcą opisywanych produktów.

Na drugim miejscu lokują się zagadnienia związane z kontrolą klimatu, które razem tworzą zasadniczy i dobrze widoczny trzon oferty rynku. Pomiary temperatury i wilgotności to obszary, które są na tyle duże, że dały one kilku firmom (np. Lab-El) możliwość oparcia na tej tematyce rdzenia biznesu.

Urządzenia pomiarowe służące do pomiaru temperatury i wilgotności uzupełniane są przez dziesiątki mierników przeznaczonych do pomiaru wszystkich popularnych wielkości fizycznych. Należą do nich na przykład ciśnienie, natężenie oświetlenia, co jest istotne na przykład w zakładach pracy, gdzie przepisy BHP wymagają odpowiednio przygotowanego stanowiska pracy.

Podobne zastosowanie mają mierniki hałasu, natężenia promieniowania UV, liczniki Geigera. Kolejną grupę aparatury stanowią mierniki przeznaczone dla przemysłu przetwórczego i chemicznego określające poziom pH, zawartości jonów, zasolenia, poziomu tlenu w gazach. Uwagę zwraca także grupa mierników związanych z bezpieczeństwem działania instalacji, pozwalających na pomiar stężenia gazów toksycznych lub palnych, stopnia zanieczyszczenia powietrza lub wody.

Tabela 2. Dane kontaktowe do firm

Jeszcze inne przeznaczenie mają mierniki pól elektromagnetycznych, które używane są do kontroli obiektów nadawczych oraz specjalizowane mierniki dla klimatyzacji i wentylacji oraz stacje pogodowe. Mierniki przepływu powietrza znakomicie sprawdzają się przy obowiązkowych kontrolach przewodów kominowych, pozwalając określić ilościowo wydajność systemu wentylacji.

Przykładowi dostawcy specjalizowani to np. Nivus, oferujący sprzęt do pomiaru przepływu i poziomu wypełnienia, Apar, specjalizujący się w produkcji czujników, przetworników, mierników oraz regulatorów temperatury oraz wspomniany Lab-El - wytwórca sprzętu pomiarowego przeznaczonego do kontroli klimatu. Z kolei Zakład Elektronicznej Aparatury Pomiarowej Tybo wytwarza specjalistyczne mierniki temperatury do pomiarów w zwałach węgla i w pryzmach kompostowych, a także higrometry i anemometry. Jest też grupa dostawców, która skupia się na obsłudze zakładów produkcyjnych oraz ogólnie przemysłu, jak Termoprecyzja.

Specjalizowani dostawcy mierników energetycznych

Rys. 11. Wykres chmurkowy czołowych dostawców aparatury przenośnej w Polsce

Mierniki energetyczne to grupa przyrządów pomiarowych służąca przede wszystkim do kontroli instalacji elektrycznych, w szczególności po to, aby uzyskać pewność bezpiecznego ich działania. Dostawcy oferują w tym zakresie mierniki umożliwiające pomiar rezystancji izolacji, sprawdzanie działania, pomiar czasu i prądu zadziałania dla wyłączników różnicowoprądowych.

W dalszej kolejności są to pomiary rezystancji uziemienia metodą dwu-, trzy- lub czterobiegunową za pomocą prądu zmiennego o różnych częstotliwościach oraz wyznaczanie rezystywności gruntu. Podstawowym pomiarem ochronnym jest również sprawdzenie impedancji i rezystancji pętli zwarcia. Mniej popularne funkcje obejmują sprawdzenie kolejności faz, pomiar małych rezystancji prądem stałym oraz kontrolę pobieranej przez odbiorniki energii.

W grupie przenośnych przyrządów energetycznych klasyfikowane są także mierniki takie, jak testery, wskaźniki kolejności faz, mierniki okablowania, mierniki prądów upływu metodą cęgową przeznaczone szczególnie do pracy w miejscach trudnodostępnych. Takimi firmami są Sonel - krajowy producent i lider rynku aparatury pomiarowej dla energetyki, w tym również analizatorów oraz Merserwis. Ta grupa firm jest obecna na rynku od wielu lat, ma ugruntowaną i stabilną pozycję i wierne grono klientów.

Czołowi dostawcy aparatury przenośnej

Rys. 12. Najpopularniejsze marki zagraniczne w zakresie mierników przenośnych

W redakcyjnych ankietach prosiliśmy specjalistów zajmujących się omawianą w raporcie tematyką o wskazanie firm, które ich zdaniem mają w Polsce najsilniejszą pozycję na rynku. Wyniki, aspirujące do bycia małym rankingiem wskazującym na liderów rynku przenośnej aparatury pomiarowej, pokazujemy na rysunku 11 (krajowi dostawcy) i rysunku 12 (najpopularniejsze marki zagraniczne).

Opinie specjalistów wskazują, że za liderów krajowego rynku przenośnej aparatury pomiarowej można uznać firmy Biall, Sonel, TME, NDN i Merazet. Takie wyniki są zgodne z naszymi wcześniejszymi badaniami i obejmują przedsiębiorstwa o ugruntowanej pozycji na rynku, szerokiej ofercie obejmującej wiele znanych i cenionych marek.

Oczywiście na wykres trzeba patrzeć przez pryzmat mierników przenośnych, a nie całej aparatury pomiarowej, bo jednak są to różne sektory i zaangażowanie poszczególnych dostawców aparatury jest różne. Dobra pozycja dostawców i ich wieloletnia praca w budowanie pozycji poszczególnych marek w kraju widoczna jest na rysunku 12. Fluke, Brymen, Agilent Technologies, czy Kyoritsu są z pewnością znane i cenione i kojarzą się z dobrym stosunkiem jakości do ceny.

Przegląd ofert

Tabela 3. Plan raportów "Elektronika" na najbliższe miesiące

W tabeli 1 zamieszczony został przegląd ofert dostawców przenośnej aparatury pomiarowej, którzy nadesłali do redakcji wypełnione ankiety. Zestawienie podzielono na cztery poziome części poświęcone poszczególnym grupom tych przyrządów, a więc multimetrom, miernikom cęgowym, aparaturze do pomiaru wielkości nieelektrycznych i miernikom energetycznym.

Tabela ma ogólny charakter i w praktyce ogranicza się do wymieniania głównych typów i opcji pomiarowych ze wskazaniem, czy dana firma ma takie mierniki w sprzedaży, czy też nie. Naszym założeniem było przekazanie materiału do wstępnej selekcji dostawców i do dalszego poszukiwania na własną rękę.

W praktyce oferty dostawców ewoluują w czasie, dochodzą nowe marki, wykonania, firmy rozwijają się na nowych rynkach i nie zawsze to, co znamy i jak postrzegamy poszczególnych dostawców, odpowiada rzeczywistości. Ogromna liczba wykonań, funkcji pomiarowych, zakresów, rozdzielczości i innych aspektów technicznych związanych z pomiarami nie daje szans na wykonanie czytelnej tabeli o niewielkich rozmiarach. Stąd ograniczenie przeglądu do pokazanego minimum wydaje się sensownym kompromisem.

Uzupełnieniem przeglądu ofert są dane kontaktowe do firm zajmujących się przenośnym sprzętem pomiarowym (tabela 2). Razem z nimi podaliśmy listę najważniejszych marek zagranicznych będących w ofercie lub marek własnych w przypadku producentów.

Robert Magdziak

Źródłem wszystkich danych przedstawionych w tabelach oraz na wykresach są wyniki uzyskane w badaniu ankietowym przeprowadzonym wśród dostawców przenośnej aparatury pomiarowej w Polsce.