Form factor

Większość komputerów SBC to prostokątna płytka z chipami oraz wielopinowym złączem lub gniazdami interfejsów umieszczonymi na jej obrzeżu, przez co można by oczekiwać, że po latach producentom uda się wypracować jakiś standard co do rozmieszczenia i wymiarów. Takie próby były i są podejmowane a branża co jakiś czas ekscytuje się nowym wypracowanym standardem (form factor), który za każdym razem jest określany jako przełomowy.

Komputery jednopłytkowe - ocena biznesu w 2016 roku

Zdaniem połowy ankietowanych specjalistów ubiegły rok okazał się dobry dla branży komputerów jednopłytkowych, co oznacza, że sprzedaż rosła w średnim tempie przekraczającym 10% w skali roku (pole zielone). Druga znaczna grupa na wykresie w kolorze żółtym i oznaczona jako "zadowalająca" łączy dostawców, dla których biznes wzrósł, niemniej procentowe wskaźniki były niewielkie. Ogólnie ocena ubiegłego roku jest pozytywna i wskazuje, że w warunkach naszego kraju konstruktorzy urządzeń doceniają i wykorzystują gotowe rozwiązania komputerów i nie starają się na siłę tworzyć takich rozwiązań od zera w oparciu o chipy.

Niemniej po pewnym czasie okazuje się, że pojawia się nowy pomysł na jeszcze mniejszy format. W takiej rzeczywistości część producentów nie zaprząta sobie głowy normalizacją i tworzy własne konstrukcje. W efekcie na rynku funkcjonuje kilkadziesiąt rozwiązań, w tym także mniej lub bardziej otwarte (open source), rozwijane przez stowarzyszenia i fundacje (jak Raspberry Pi).

W przypadku modułów COM/SOM standardów nie ma wcale, tak samo kompatybilności pinowej, za to są maleńkie wymiary, np. moduły procesorowe 40×40 mm lub komputerki w formacie karty PCI Express Mini 51×35 mm.

Własny komputer?

W warunkach krajowych SBC są istotnym produktem, bo wytwarzamy krótkie serie specjalistycznych urządzeń, do których nie opłaca się tworzyć własnego sterownika komputerowego. Próg opłacalności określający minimalną skalę realizowanej produkcji własnej, która jest niezbędna do tego, aby własna konstrukcja miała sens ekonomiczny, określa się na około 5000 sztuk rocznie. Nawet zakładając, że są to dane dla Europy Zachodniej i u nas ceny pracy inżynierskiej są trochę niższe, ten próg nadal będzie wysoki i to, czy jest to 5000, czy 4500 urządzeń rocznie, w praktyce nic nie zmienia.

Ocena 2016 roku dla biznesu związanego z przemysłowymi pamięciami Flash

W zakresie przemysłowych pamięci Flash, a więc kart pamięci oraz dysków SSD, ubiegły rok oceniony został jako pozytywny dla biznesu przez blisko połowę pytanych. Co czwarta osoba uważa ten okres nawet jako bardzo dobry, co nie jest zaskakujące, gdyż pamięci Flash są obecnie podstawowym nośnikiem danych w wielu aplikacjach mniejszego kalibru, a na dodatek duży popyt ze strony producentów elektroniki konsumenckiej spowodował wzrost cen w ostatnich miesiącach. Droższe produkty nawet przy dużej konkurencji i niewielkich marżach handlowych potrafi ą zapewnić wymierną sprzedaż i wzrost.

Po prostu w realiach krajowych to dość dużo, zwłaszcza w dzisiejszych czasach, gdy wiele kontraktów powiązanych jest z realizacją projektów i systemów tworzonych na miarę. W takiej rzeczywistości trzeba mieć naprawdę silne argumenty, aby brać się do tworzenia jeszcze jednej, własnej wersji. Świat komputerów jednopłytkowych zmienia się niezwykle dynamicznie, nowe produkty o lepszych parametrach pojawiają się co kilkanaście miesięcy i tym samym wymuszają na producentach specjalizację.

Argumentem, jaki wysuwa się przeciwko gotowym komputerom, jest ograniczona żywotność tego produktu na rynku, bo skoro technologia szybko się zmienia, to także produkty na niej bazujące stają się dostępne przez niedługi czas. Popularne modele mogą być utrzymywane w produkcji nieco dłużej, niemniej z punktu widzenia elektroniki profesjonalnej, na przykład medycznej, ograniczona czasowo dostępność jest postrzegana w tym sektorze rynku jako problem.

Sprzedaż komputerów jednopłytkowych w odniesieniu do całego biznesu

Ponad połowa dostawców komputerów jednopłytkowych traktuje te produkty jako istotne z punktu widzenia oferty i jej kompleksowości oraz znaczenia biznesowego, niemniej nie osiąga z ich sprzedaży znaczących kwot pozwalających na wąską specjalizację w biznesie. Komputery SBC to w praktyce bardzo szeroka grupa produktów, która szybko się zmienia od strony technicznej w ślad za nowymi procesorami i technologiami, przez co niewiele firm ma kompleksowe i przekrojowe oferty. Z reguły dostawca (dystrybutor) jest powiązany umową z jakimś producentem i jego oferta odzwierciedla to, co on wytwarza, co już jest jakimś ograniczeniem. Poza tym omawiany rynek w Polsce jest za mały, aby dystrybutor mógł go traktować jako najważniejszy. Stąd pole niebieskie na wykresie jest takie duże.

Niemniej warto odnotować, że z roku na rok oferta produktów, które mają gwarantowaną długą dostępność, 5-7-letnią, się zwiększa. Okres ten też nie jest jakimś rekordem, bo wystarczy poszperać chwilę, aby znaleźć na przykład wersje z gwarantowaną 15-letnią dostępnością.

To na tym rynku bardzo długo. A skoro producenci wkładają wiele wysiłku, aby komputer miał jak najdłuższy czas życia, to znaczy, że opłacalność tworzenia czegoś własnego w Polsce dotyczy raczej sterowników bazujących na mikrokontrolerach niż silniejszych jednostek przeznaczonych do pracy pod systemem operacyjnym.