Diody COB

Coraz więcej emiterów światła, jakie są dostępne na rynku, to diody COB (chip on board). Skrót ten definiuje płaski komponent zawierający wiele elementarnych diod umieszczonych bezpośrednio na laminacie aluminiowym. Emitery są połączone w grupy szeregowo-równoległe i współpracują ze wspólnym dla całości luminoforem. Są to wydajne źródła o szerokim kącie rozsyłu światła. Największą zaletą diod COB jest generowanie strumienia światła o bardzo dużej mocy, dzięki czemu element ten zastępuje źródła halogenowe i rtęciowe w reflektorach.

Emitery typu chip on board są łączone w całość z układami optycznymi i układami zasilania, co zapewnia wyjątkową prostotę implementacji w przypadku oświetlenia typu high bay. Konstrukcja w postaci macierzy emiterów pozwalają na precyzyjną regulację kształtu strumienia świetlnego, co upraszcza budowę opraw światła punktowego wykorzystywanego w oświetleniu architektonicznym.

Ocena warunków biznesowych w pierwszych III kwartałach 2017 r.

Przedstawiona na wykresie ocena warunków biznesowych w pierwszych trzech kwartałach wskazuje, że dla większości dostawców zapiszą się one w historii jako udany okres biznesowy. Co piąta firma oceniła nawet warunki jako bardzo dobre. Popyt na oświetlenie ledowe tworzy wiele czynników rynkowych, a klienci znajdują się praktycznie w każdej branży techniki. Strumień sprzedaży jest na tyle duży, że nawet po podzieleniu na wielu dostawców ma on wymierną wielkość, zwłaszcza gdy dostawca celuje w aplikacje profesjonalne. Obszar konsumencki niekoniecznie musi do tego pasować, tak samo jak zastosowania infrastrukturalne (np. oświetlenie zewnętrzne), bo na skutek silnej konkurencji, presji cenowej w przetargach, zarabianie tam jest trudniejsze.

Diody COB bardzo zyskują na popularności także dlatego, że zawierają wiele elementarnych małych struktur, dzięki czemu ich konstrukcja jest optymalna kosztowo, gdyż uzysk produkcyjny dla takich chipów jest wysoki, obudowa jest jedna, tak samo jak luminofor - to też są oszczędności.

Napięcie zasilające taki element jest relatywnie wysokie (kilkadziesiąt woltów), dzięki czemu system zasilania pracuje przy mniejszym natężeniu prądu i tym samym stratach mocy na przewodzenie. Niewielkie wymiary emiterów COB upraszczają także konstrukcję systemów optycznych i chłodzących.

Moduły oświetleniowe

Szybko poszerza się oferta dostępnych gotowych modułów oświetleniowych, gdzie na laminacie aluminiowym zamontowane są diody i system zasilania. Kiedyś większość z nich była wykonywana na zamówienie, obecnie wiele podstawowych typów można kupić "z półki". Zmiany dotyczą też zawartego na modułach zasilacza, który nie tylko zasila i reguluje jasność, ale coraz częściej ma opcję komunikacji bezprzewodowej lub pracuje w sieci.

Struktura obrotów dostawców oświetlenia LED

Wykres ilustruje rozkład sprzedaży dostawców oświetlenia LED w podziale na cztery grupy kwotowe. Jak widać, jest on prawie symetryczny, a poszczególne kategorie zostały obsadzone mniej więcej w tym samym stopniu, co jest znakiem tego, że rynek jest rozproszony między wiele firm i w zależności od ich wielkości i zaangażowania w sprzedaż osiągane obroty mogą się diametralnie różnić. Dla wielu grup produktów omawianych w naszych raportach najmniejsza kategoria (czerwona) zajmuje zwykle najwięcej miejsca a zielona zwykle niewiele. W przypadku oświetlenia LED struktura obrotów odbiega proporcjami na korzyść, bo sugeruje, że takich drobnych dostawców jest w tym obszarze mniej.

Przypomina to trochę procesy dziejące się na rynku zasilania, gdzie kiedyś gotowych jednostek było niewiele i udział tych wykonywanych wg indywidualnej specyfikacji był znaczący. Z czasem asortyment wyrobów katalogowych znacznie się poszerzył i dzisiaj konieczność wykonania zasilacza na zamówienie dotyczy tylko obszarów specjalistycznych. Podobnie jest z modułami, które w typowych wersjach można kupić gotowe.

Zasilanie jest funkcjonalne

W ostatnich pięciu latach znacząco wzrosła oferta systemów zasilających przeznaczonych do współpracy z diodami LED dużej mocy. Początkowo zasilacze takie były konstrukcjami adaptowanymi, gdzie producenci klasycznych jednostek dostarczających stabilizowanego napięcia wyjściowego modyfikowali je nieznacznie od strony elektrycznej. Aktualnie znakomita większość konstrukcji pojawiających się na rynku to rozwiązania specjalnie przygotowane do zasilania diod.

Różnice kryją się w obudowie, która w wersji ledowej jest często szczelna, ma wyprowadzone przewody lub specjalne złącza zaciskowe, wygodne uchwyty mocujące a nierzadko też kształt dopasowany do umieszczenia w puszce instalacyjnej. Od strony elektrycznej są to konstrukcje z rozbudowanymi zabezpieczeniami, pozwalające na regulację jasności diod, zdalne sterowanie i podobne funkcje ułatwiające tworzenie większych systemów oświetleniowych.

Znaczenie oświetlenia LED dla biznesu firm

Dla blisko połowy firm z niniejszego opracowania komponenty do oświetlenia ledowego są jedną z wielu pozycji w ofercie, a dla co piątej firmy są one bardzo ważne z punktu widzenia biznesu. Taki rozkład nie powinien dziwić, bo duża atrakcyjność tytułowej tematyki działa tutaj jak magnes dla wielu firm dystrybucyjnych i produkcyjnych. Przedsiębiorca, który chce zaistnieć w tym sektorze, z pewnością znajdzie dostawcę komponentów lub gotowe źródła światła i będzie mógł poszerzyć działalność firmy o kolejny pion. Oświetlenie może być też użytecznym dodatkiem innych pokrewnych grup towarów, stąd pojawia się ono bardzo często w sieci dystrybucji. Pomarańczowe pole musi być w tym przypadku spore. Silna konkurencja i szeroki asortyment produktów składających się na oświetlenie LED utrudniają koncentrację biznesu w takim stopniu, aby firma mogła traktować je jako wyłączną lub główną część aktywności.

Podobne zjawiska widać po stronie komponentów zasilających przeznaczonych do integracji wewnątrz modułów oświetleniowych lub w oprawach zintegrowanych. Bezsprzecznie czasy kombinowanego zasilania bazującego na rezystorach, stabilizatorach liniowych odeszły w przeszłość, bo dzisiaj można przebierać do woli w konwerterach impulsowych specjalizowanych pod kątem LED. Mają one dużą sprawność, pozwalają na zasilanie napięciem w szerokim zakresie, wymagają z reguły tylko kilku komponentów poza sterownikiem scalonym i są tanie.

Na koniec warto zauważyć, że mamy coraz więcej diod zasilanych wysokim napięciem, nierzadko bezpośrednio z sieci napięcia przemiennego. Są to rozwiązania w formie pręcików montowane w bańkach żarówek dekoracyjnych lub moduły na laminacie z rdzeniem metalowym. Konstrukcja taka zawiera dwie grupy diod połączonych antyrównolegle. Każda grupa zawiera wiele emiterów połączonych szeregowo, dzięki czemu wypadkowe napięcie jest wysokie. Zapewne asortyment diod zasilanych wysokim napięciem będzie się powiększał, bo pozwala to na uproszczenie systemu zasilania i poprawę sprawności.