Urządzenia do znakowania i oznaczania niezbędne nie tylko w przemyśle

Zestawienie najważniejszych technicznych cech urządzeń drukująco-etykietujących oraz znakujących, które zdaniem ankietowanych przez nas specjalistów liczą się w wyborach dokonywanych przez klientów. Zwykle, takich zestawieniach czołowe pozycje przynależą do parametrów technicznych, jakości, ale w omawianym obszarze takie kryteria też są brane pod uwagę, lecz na dalszych miejscach. Najbardziej istotna okazuje się możliwość i łatwość integracji tych urządzeń z infrastrukturą przedsiębiorstwa. Niewiele mniej wskazań przypadło na łatwość obsługi, co po zastanowieniu może być uznane za czynnik podobny do tego pierwszego, tyle że nie w zakresie instalacji, a eksploatacji. Kolejne typy funkcjonalności także, pozostają w podobnym obszarze „łatwości”, bo duża szybkość wydruku i praca z różnymi materiałami, a także, jak podawano uniwersalność, są cechami urządzeń o charakterze utylitarnym a więc takich, które powinny działać bez problemów na każdym etapie.

Znakowanie towarów to ponadto proces, który w istotnej części chroni przed podróbkami lub też korzystaniem z nieautoryzowanych kanałów sprzedaży i serwisu. Oznaczenie unikalnym identyfikatorem za pomocą systemu laserowego generującego unikalny kod kreskowy dla każdej sztuki urządzenia może nie wydaje się zabezpieczeniem nie do złamania, ale jest w stanie zdjąć odpowiedzialność gwarancyjną z producenta za obsługę podrobionego produktu.

W taki sposób wytwórca może wyrywkowo kontrolować szczelność łańcucha obsługi posprzedażnej, zaopatrzenia w części zamienne i podobnych aspektów. Dla pewnych produktów, takich jak chociażby pakietów akumulatorowych, materiałów eksploatacyjnych, ochrona przed kopiowaniem staje się nierzadko być albo nie być w biznesie.

Coraz więcej firm chce nanosić na gotowe wyroby i komponenty OEM kody kreskowe, bo na rynku światowym jest to dzisiaj standard. Oznakowanie jest też konsekwencją inwestycji w automatykę produkcji, systemy magazynowe i lepszą kontrolę produkcji i logistyki. To także wzrost świadomości klientów i konsumentów dotyczącej różnych urządzeń i technologii.

W zakresie drukarek czynnikiem napędowym dla rynku jest rozwój systemów POS i wszelkiego rodzajów automatów: biletowych, parkingowych. Pozytywne oddziaływanie mają też regulacje dotyczące obowiązkowego posługiwania się kasą fiskalną w rozliczeniach i ogólny rozwój rynku oraz inwestycji.

Jak zwykle problemem są ceny i konkurencja z Chin

Ranking, które urządzenia mają największy potencjał rynkowy, czyli innymi słowy takie, których rynek rozwija się w szybkim tempie i mogą być postrzegane jako perspektywiczny produkt dla rynku dystrybucji. Z wyraźnie zarysowaną przewagą na pierwszej pozycji znalazły się drukarki etykiet, kolejne dwie kategorie, a więc drukarki stacjonarne z mechanizmem termicznym i znakowarki mają podobne oceny i także wysokie. Czwarta pozycja przypadła mechanizmom drukarkowym do zastosowań OEM, natomiast najsłabiej oceniono pakowarki. Pozycje na wykresie są więc prostą pochodną obszaru aplikacyjnego tych urządzeń.

Urządzenie takie jak drukarka, etykieciarka lub znakowarka stanowi jedynie część inwestycji finansowej w omawianym zakresie. Drugą, nierzadko większą, tworzą materiały eksploatacyjne: papier, etykiety samoprzylepne, tusze i taśmy barwiące, przez co na rynku dochodzi do wielu tarć. Wielu producentów, walcząc o udziały w rynku, przyjmuje strategię dostarczania tanich urządzeń, nierzadko bez jakiegokolwiek zysku i odbijania sobie marży w wysokich cenach materiałów.

Swobodę wyboru dostawcy materiałów ogranicza się za pomocą chipów zliczająco-autoryzujących, wysokimi parametrami technicznymi tuszy lub podłoży, których nie da się łatwo zastąpić zamiennikami lub poprzez umowy handlowe. Ale niestety na wrażliwych na cenę rynkach środki te okazują się mało skuteczne, a tanie zamienniki zaostrzają silnie konkurencję wśród dostawców.

Często kosztem jakości i trwałości wydruków walczy się na rynku niską ceną, proponując materiały lepszych lub gorszych marek, ale także podróbki wyrobów firmowych. Wiele zamienników początkowo zapewnia porównywalne nadruki wizualnie, bo niestety większość różnic w jakości materiałów można dostrzec po dłuższym czasie. Jest to pewien problem dla dostawców materiałów wysokiej jakości, bo na skutek odsunięcia problemu w czasie wielu klientów marginalizuje zagadnienia związane z trwałością opisów.

W kolejnym kroku dostawcy proponują klientom umowy najmu urządzeń lub inne transakcje wiązane typu drukarka za darmo w zamian za kupowanie u nich materiałów. Problemy pogłębia też polityka cenowa producentów takich urządzeń, gdzie mamy wielu dystrybutorów tej samej marki.

Prawdopodobnie chodzi o stworzenie w ten sposób szerokiego frontu sprzedaży, zapewnienie dobrej penetracji i zmuszenie dystrybutorów do większego wysiłku w pracy z klientem końcowym. Niemniej wadą jest zaostrzenie konkurencji cenowej i niechęć do angażowania się w działania inne niż sprzedaż, a więc w marketing, szkolenia, wsparcie techniczne itp.

Wiele nowości

Profile rynkowe dostawców urządzeń do drukowania i znakowania

Nowe drukarki i etykieciarki wchodzące na rynek wyróżniają się coraz większą rozdzielczością, pozwalającą na wykonywanie mniejszych oraz czytelniejszych oznaczeń. Ma to znaczenie w przypadku kodów kreskowych odczytywanych automatycznie, bo poprawia pewność i szybkość odczytu. Dotyczy to wszystkich technologii drukowania, także atramentowych.

Mimo że standardem jest druk czarno-biały, jako nowość proponowane są systemy drukujące w kolorze. Naturalnie są one droższe i kosztowniejsze w użyciu, ale w ograniczonych niszach rynku mogą się przydać. To samo dotyczy pojawienia się specjalizowanych drukarek do tworzenia etykiet RFID.

Na rynku automatycznego wydruku i aplikacji etykiet widać też coraz większą uniwersalność, umożliwiającą na ich dostosowanie do zmiennych warunków produkcji. Uniwersalność łączy się z autokalibracją, która pozwala na mniejsze straty w materiałach i szybszą obsługę. Widać też urządzenia typu combo, a więc łączące w ramach jednej całości kilka urządzeń jak drukarka z czytnikiem.

Takie rodzaje funkcjonalności łączone są z wydajnym oprogramowaniem, które wspomaga pracę urządzeń i pozwala na zarządzanie ich pracą. Dobre oprogramowanie jest bardzo istotną częścią w omawianej grupie zagadnień i dla integratorów nierzadko jego funkcjonalność ma znaczenie decydujące.

W ostatnich pięciu latach szybko rośnie liczba obrabiarek i urządzeń laserowych bazujących na emiterach półprzewodnikowych. Ich zaletą jest prostota konstrukcji: brak luster, wysokie skupienie wiązki pozwalające na zachowanie bardzo dużej precyzji obróbki, ekologia i duża trwałość. W efekcie takie źródła są znacznie tańsze w eksploatacji.

W znakowarkach wykorzystuje się lasery półprzewodnikowe z rezonatorem światłowodowym, co zapewnia dobre parametry przy umiarkowanej cenie. Lasery światłowodowe są znakomitymi źródłami promieniowania wykorzystywanymi do szerokiego spektrum aplikacji przemysłowych jak makro- i mikroobróbka materiałów, cięcie, spawanie, zgrzewanie, lutowanie oraz grawerowanie. Ważną zaletą laserów światłowodowych jest emisja promieniowania ze światłowodu roboczego o długości dopasowanej do potrzeb użytkownika. Ułatwia to integrację lasera (źródła promieniowania laserowego) z obrabiarką.

Lasery światłowodowe zapewniają przy pracy impulsowej dużą moc a więc wydajność, niemniej na rynku są też proste urządzenia na zwykłych laserach o małej mocy rzędu 5-15 W, o małej wydajności, ale za to tanie i funkcjonalne. Szybko zdobywają rynek, bo sprawdzają się w wielu niszowych zastosowaniach nie tylko przemysłowych zapewniając dobrą jakość i trwałość oraz nie wymagają kupowania materiałów eksploatacyjnych.

Rynek zaskakuje szerokim asortymentem

Najważniejsze cechy ofert handlowych, które są brane pod uwagę przez klientów omawianych urządzeń przy zakupach. Czołowe trzy kategorie są dokładnie takie same jak w przypadku każdego innego sprzętu do zastosowań profesjonalnych i obejmują cenę, parametry techniczne oraz jakość i niezawodność urządzeń. Ten selektor wyboru w warunkach krajowych powtarza się bardzo często i w praktyce sprowadza się do tego, że klienci zawsze dążą do optymalizacji wskaźnika cena/jakość, szukając urządzeń niekoniecznie tych najbardziej znanych i markowych, ale takich, które w ich mniemaniu nie wiążą się z przepłacaniem za markę. Kolejne pozycje są już charakterystyczne dla omawianego sektora rynku, czyli tania eksploatacja, sprawny serwis, a także dostępne oprogramowanie i możliwość integracji.

Mówiąc o sprzęcie do drukowania, skanowania i etykietowania, warto pamiętać, że pod tymi nazwami kryje się wiele produktów o różnym przeznaczeniu. Największe zróżnicowanie widać w drukarkach, które można kupić w postaci samego mechanizmu do wbudowania oraz w obudowie (małej przenośnej i dużej stacjonarnej), z mniej lub bardziej rozbudowanym kontrolerem, interfejsami, także bezprzewodowymi, czujnikami oraz całym zestawem dodatków takich, jak obcinacz papieru, skaner itp.

Dalszy podział wynika z technologii druku: najpopularniejszej termicznej wymagającej specjalnego papieru, który się zaczernia w podwyższonej temperaturze oraz igłowe, atramentowe, a nawet laserowe. Technologia determinuje większość właściwości tych urządzeń, głównie ceny, typ i szerokość nośnika, trwałość wydruku i mechanizmu.

Przykładem może być drukowanie na etykietach samoprzylepnych lub tworzenie wydruków na materiałach innych niż papier, głównie na tworzywach sztucznych oraz na nierównych kształtach. Drukarki różnią się też funkcjonalnością kontrolera, który ma duży wpływ na możliwość integracji drukarki w danej aplikacji. Najnowsze rozwiązania mają rozbudowaną opcję komunikacji bezprzewodowej i współpracują ze sprzętem mobilnym. Oddzielną klasę stanowi sprzęt specjalizowany do drukowania etykiet w postaci pasków, przeznaczony do prac instalacyjnych i serwisowych.

Podobnie duża rozpiętość dotyczy znakowarek, które mogą być dużymi urządzeniami przeznaczonymi do integracji z linią produkcyjną i infrastrukturą IT przedsiębiorstwa, a więc sprzętem o dużej wydajności i działającym automatycznie. Drugą kategorię tworzą urządzenia o wielkości pozwalającej na postawienie ich na biurku, często półautomatyczne lub wymagające obsługi ręcznej. Jest też sprzęt przenośny umożliwiający nanoszenie oznaczeń na duże elementy.

Znakowarki różnią się typem obsługiwanego materiału, rozdzielczością i wielkością pola roboczego. W porównaniu do drukarek etykiet jest to sprzęt znacznie droższy, jeśli chodzi o koszty inwestycyjne, ale równocześnie niewymagający stałego ponoszenia wydatków na materiały.

Jeszcze inną kategorię urządzeń stanowią pakowarki, które są wykorzystywane przy produkcji elektroniki do umieszczania w opakowaniach drobnych komponentów, modułów, chipów i innych wyrobów wrażliwych na uszkodzenia mechaniczne i elektryczne. Taki sprzęt najczęściej wykorzystują firmy EMS, producenci podzespołów i dystrybutorzy do zarządzania podzespołami.

Bezsprzecznie asortyment takich urządzeń jest szeroki, tak samo jak obszar aplikacyjny, różnorodność wykonań i liczba dostępnych opcji. Gdy doda się do tego dużą liczbę producentów takich urządzeń, szybko się okaże, że niewielu klientów dobrze orientuje się w tym, co jest dostępne, co warte uwagi i inwestycji, które technologie mają przyszłość itp.

Z takich powodów na omawianym rynku dużą rolę odgrywają firmy integratorskie, zwłaszcza w dużych projektach, gdzie znakowanie jest mniej lub bardziej istotną częścią całego procesu produkcyjnego. To najczęściej one decydują o wyborze urządzeń znakujących, a nie końcowi klienci. Z takich przyczyn na omawianym rynku dostawcy muszą mieć nie tylko wiedzę dotyczącą samego procesu znakowania, ale również wiedzę i możliwości tworzenia aplikacji oraz integracji urządzeń w liniach produkcyjnych zgodnie z wymaganiami jednostkowymi klientów.

Z uwagi na szeroki asortyment urządzeń do drukowania i znakowania większe przedsiębiorstwa stawiają na standaryzację maszyn, w pierwszej kolejności wdrażając rozwiązania stosowane w innych oddziałach, firmach macierzystych a nawet u swoich partnerów. To samo dotyczy podwykonawców, którzy stawiają na podobne urządzenia, jak zleceniodawcy.

Dostawcy specjalizowani drukarek i znakowarek przemysłowych

Zestawienie odpowiedzi na pytanie, na ile sprzęt do drukowania i znakowania może być kołem zamachowym dla firmy, a więc stanowić rdzeń jej biznesu. Wprawdzie dla 38% firm drukarki i znakowarki przynoszą maksymalnie 10% sprzedaży a więc niewiele, to jednak dla co dziesiątej firmy jest to już pełna specjalizacja. Co piąta firma łączy też dystrybucję omawianych urządzeń z jakąś inną działalnością, ale można domniemywać, że zwykle jest to coś komplementarnego i uzupełniającego, jak na przykład materiały eksploatacyjne lub usługi integracji.

Z punktu widzenia omawianego rynku za najważniejsze można uznać przedsiębiorstwa specjalizujące się w tematyce drukowania i znakowania, a więc te, dla których jest to znacząca część biznesu, nierzadko jednej z najważniejszych pionów. Za taką firmę można uznać Hitmark - firmę związaną z japońskim koncernem Hitachi i specjalizującą się w dostawach i serwisie wydajnych i trwałych drukarek atramentowych dla przemysłu.

Drukowanie i etykietowanie w technologii atramentowej i termotransferu to też domena spółek AGJ i Victor Ink-Jet-System. W innym obszarze działają firmy Integra oraz Trotec i Fastcom Systemy Laserowe, zajmujące się urządzeniami do znakowania w technologii laserowej.

Oznaczanie i automatyczna identyfikacja

Drugą wyraźną grupę firm stanowią przedsiębiorstwa specjalizujące się w systemach automatycznej identyfikacji w produkcji, przemyśle i logistyce bazujących na kodach kreskowych. Ich oferta obejmuje zwykle produkty do tworzenia kodów (drukarki, etykieciarki, oprogramowanie), materiały eksploatacyjne i usługi integratorskie w zakresie dostarczania sprzętu, rozwiązań i oznakowania. Taki profil mają SKK - Systemy Kodów Kreskowych i HIT-Kody Kreskowe.

Dystrybutorzy i producenci urządzeń automatyki przemysłowej

Wyniki głosowania na to, co jest największym problemem na rynku urządzeń do drukowania i znakowania. Dwa czynniki uznane zostały za wyraźnie bardziej znaczące, to znaczy padło na nie ponad dwukrotnie więcej wskazań niż na pozostałe, a więc na duże rozproszenie rynku na ogromną liczbę dostępnych produktów i marek oraz małą wiedzę klientów na temat tych technologii. Są to ponownie te same zagadnienia, o których była mowa wcześniej, także te związane z silną konkurencją. Niestety budowanie świadomości rynku poprzez szkolenia, publikacje, reklamy i inne podobne działania ukierunkowane na przekazanie wiedzy od specjalistów do klientów jest bardzo kosztowne i czasochłonne. Na takie działania decydują się więc firmy dystrybucyjne mające prawa wyłączności na obsługę danej marki i rynku.

Drukarki przemysłowe i sprzęt do znakowania w naturalny sposób uzupełnia sprzedaż firm specjalizujących się w obsłudze sektora automatyki przemysłowej, stanowiąc dla nich cenne dopełnienie w stronę kompleksowości. Drukowanie i znakowanie często jest powiązane w jakimś stopniu z resztą biznesu i raczej nie stanowi całkiem oderwanego od reszty pionu, raczej jest przedłużeniem kompetencji i wiedzy w firmie w tym kierunku, efektem powiązania umową dystrybucyjną z dużym producentem takich urządzeń.

Czasem też drukarki pojawiają się w ofertach bo dystrybutor jest powiązany z producentem o szerokiej ofercie, która ma także drukarki. W takiej sytuacji są np. partnerzy firmy Phoenix Contact, która produkuje drukarki przemysłowe i znakowarki laserowe, jak np. Eltron lub Eletechnika. Firmami związanymi z rynkiem automatyki i jednocześnie zajmującymi się sprzedażą tytułowych urządzeń są m.in. Dacpol, CompArt, Stoltronic. Poza siecią dystrybutorów omawiany sprzęt oferują samodzielnie producenci tacy jak Phoenix Contact, Weidmüller oraz WAGO Elwag (produkty do oznaczania przewodów).

Dostawcy drukarek OEM

Ważną częścią rynku są mechanizmy drukarkowe do zastosowań OEM, a więc do wbudowania do wnętrza obudowy większego systemu, np. kasy, automatu sprzedaży, systemu obsługi kolejki, urządzeń medycznych (np. USG), aparatury pomiarowej i podobnych zastosowań. Do takich celów przeznaczone są drukarki bez obudowy oraz wersje panelowe.

Są one dostępne w różnych wykonaniach i technologiach wydruku, ale największą część rynku zajmują wersje termiczne. Takie produkty można zaleźć w firmie JM elektronik (Custom), Elhurt (Axiohm, Citizen, PRT, APS) oraz w części firm związanych bardziej z automatyką przemysłową, jak CompArt lub Stoltronic, bo granice nie wydzielają równo tego obszaru.