Rynek EDA - wzrost czy stagnacja?

Według opublikowanego w grudniu ubiegłego roku raportu EDA Consortium, międzynarodowego stowarzyszenia skupiającego firmy dostarczające narzędzia i usługi wspomagające projektowanie, obroty branży EDA w trzecim kwartale 2005 roku wyniosły 1,12 mld dolarów, a więc o około 6% więcej niż w analogicznym okresie 2004 roku. Należy przy tym mieć na uwadze, że wprawdzie konsorcjum EDA cały czas sygnalizuje wzrost tego rynku, ale w dużej mierze wynika on z pojawienia się na nim nowych firm, które są wliczane do całościowych obrotów tego sektora.

W omawianym okresie wzrosła również liczba osób zatrudnionych w sektorze EDA. Jeśli chodzi o poszczególne kategorie produktów, największe dochody odnotowano w sektorze nadrzędzi CAE (Computer-Aided Engineering) – wyniosły one 470 mln dolarów, a więc o 4% więcej niż w trzecim kwartale 2004 roku.

Na drugim miejscu uplasował się segment IC Physical Design & Verification, którego wzrost wyniósł prawie 10% (obecnie 296 mln dolarów). Dochody związane z patentami i prawami autorskimi wyniosły 200 mld dolarów, a więc również o kilka procent więcej niż rok wcześniej. Największym rynkiem był przy tym tradycyjnie rynek amerykański (532 mln dolarów), drugim co do wielkości – japoński, z dwukrotnie mniejszymi obrotami, natomiast trzecie, dobre miejsce zajęła Europa z wartością obrotów na poziomie 220 mln dolarów.

Według danych Gartnera, jednej z czołowych firm analitycznych, wartość sprzedaży narzędzi EDA za cały rok 2005 wyniosła prawie 4 mld dolarów, czyli w zasadzie tyle samo, co rok wcześniej. Gartner prognozuje, że w roku 2006 wartość ta wzrośnie o około 8%, czyli do około 4,3 mld dolarów, choć według innych analityków realny wzrost może być nieco niższy i wynieść około 5%.

Jedną z przyczyn stagnacji jest fakt, że duże kontrakty na rynku EDA zawierane są na coraz mniejsze kwoty. Przykładowo, jesienią 2002 roku Synopsys, drugi co do wielkości dostawca narzędzi EDA, zawarł z firmą Intel dwuletni kontrakt na łączną wartość 240 mln dolarów. Gdy w roku 2004 kontrakt był odnawiany na kolejne 2 lata, opiewał już na kwotę 200 mln dolarów. Podobna sytuacja miała miejsce w przypadku innego z liderów rynku EDA, firmy Cadence. W trzecim kwartale 2002 roku zawarła ona trzyletni kontrakt z IBM na całkowitą kwotę 140 mln dolarów. Tymczasem w zeszłym roku wartość podobnego kontraktu wyniosła 96 mln dolarów.

Jednym z powodów tych zmian są cechy samej technologii półprzewodnikowej. W miarę jak producenci półprzewodników będą przesuwali się w kierunku technologii 65nm i nowszych, możliwości komercyjnie dostępnych narzędzi EDA mogą być niewystarczające. W szczególności utworzenie narzędzi dedykowanych dla danych producentów wymaga, aby ujawnili oni dane technologiczne, które trzymają zawsze w ścisłej tajemnicy. 

Jednocześnie chociaż skala integracji nowych układów scalonych jest coraz większa, jest ich sumarycznie projektowanych mniej, jeśli chodzi o nowe konstrukcje układów. Wiele funkcjonalności jest przenoszone do oprogramowania wbudowanego, czego skutkiem specjalizowanych układów scalonych jest projektowanych mniej (przynajmniej cyfrowych). Wszystko to sprawia, że klasyczny nurt rynku EDA nie wygląda już tak atrakcyjnie jak choćby 10 lat temu.

Obecnie wszyscy zadają sobie pytanie, co będzie motorem napędowym dla rynku EDA. W ostatnich latach największą popularnością cieszyły się dwa hasła – ESL (Electronic System Level), czyli projektowanie na poziomie systemowym, oraz DFM (Design For Manufacturing), a więc projektowanie (głównie układów scalonych) z uwzględnieniem przyszłych procesów produkcyjnych. Zdaniem analityków z Gartnera, do wzrostu sprzedaży narzędzi EDA w roku 2006 ma się przyczynić przede wszystkim segment ESL, gdzie przewidywany wzrost wyniesie około 36%, podczas gdy w przypadku pozostałych segmentów ma on być nie większy niż 10%. Gartner prognozuje również, że dochody w sektorze ESL wzrosną z 225 mln dolarów w zeszłym roku do 1,6 mld dolarów w 2009 roku.

Wielu dostawców oprogramowania projektowego utrzymuje, że ich produkty posiadają funkcjonalność DFM. Niewątpliwie funkcjonalność taka jest w programach liderów rynku EDA, firm Mentor Graphics, Cadence i Synopsys. Niemniej jednak część analityków jest sceptycznie nastawiona, co do obecnego znaczenia DFM, gdyż ich zdaniem jest to melodia przyszłości. Jednocześnie istnieje na tynku tendencja, aby różne narzędzia EDA i CAD były ze sobą kompatybilne, co wymaga, w przypadku przemysłu półprzewodnikowego, inwestycji w stworzenie wielu nowych narzędzi CAD dla istniejącego oprogramowania EDA.

Narzędzia EDA to nie tylko oprogramowanie do projektowania układów scalonych i związanych z nimi systemów elektronicznych. Według prezesa Mentor Graphics, Waldena Rhinesa, czynnikiem, który może wywołać nową falę wzrostu na rynku EDA, jest przemysł samochodowy. Jego zdaniem do końca bieżącej dekady roczne obroty firmy związane ze sprzedażą oprogramowania do projektowania ułożenia wiązek kablowych przewodów w samochodach mają osiągnąć wartość 100 mln dolarów.

Dla całego rynku EDA/CAD wyniosą one 5 razy więcej. Ponieważ jednak przemysł samochodowy generuje coraz większy popyt na narzędzia do projektowania systemowego, jak też specjalistyczne narzędzia do projektowania mechanicznego i PCB, Rhinese twierdzi, że całkowita wartość rynku EDA dla przemysłu samochodowego może w najbliższych latach przekroczyć miliard dolarów. Obecnie, w przypadku narzędzi używanych przez projektantów samochodowych systemów elektronicznych, rosną wymagania nie tylko związane ze wzrostem złożoności projektowanych układów, ale też m.in. wymogami w zakresie bezpieczeństwa, niezawodności urządzeń i ochrony środowiska.

Obecny udział sektora przemysłu samochodowego w całym rynku EDA stanowi

Pomimo powyższej działalności Mentor Graphics, wiele firm z branży EDA jak na razie wydaje się nie wykazywać większego zainteresowania przemysłem samochodowym. Zdaniem Rhinesa wynika to głównie z faktu, że zyski z inwestycji w tym sektorze nie są widoczne od razu. Firma Mentor Graphics rozpoczęła swoją działalność w obszarze motoryzacji na początku lat 90. ubiegłego stulecia, lecz dopiero ostatnio odnotowała znaczące zyski (170% wzrostu w drugim kwartale 2005 roku w porównaniu z analogicznym okresem w roku 2004).