Potrzeba oszczędności

Energia elektryczna jest kosztowna i dodatkowo co chwila w mediach pojawiają się informację, że będą kolejne podwyżki. Oszczędzanie staje się koniecznością i to nie tylko w przemyśle. Wnikliwie przyglądanie się kosztom produkcji staje się dzisiaj normalne, bo konkurencja jest coraz silniejsza.

Na zmianę postrzegania kosztów ma też wpływ urynkowienie zakupów energii elektrycznej i możliwość zmiany dostawcy. Do takich celów wykorzystuje się analizatory jakości energii oraz specjalizowane rejestratory pozwalające prowadzić monitoring poboru mocy w długim czasie.

Niemniej poza taką złożoną aparaturą na rynku jest coraz więcej wąsko specjalizowanych urządzeń, na przykład liczników energii montowanych na szynie DIN, mierników z komunikacją bezprzewodową montowanych na przewodach lub w sąsiedztwie odbiorników, które przesyłają dane o pobieranej mocy do centralnego komputera i dostarczają dane do szczegółowych analiz.

W ostatnich latach na rynku pojawia się bardzo dużo takich rozwiązań, od małych aplikacji klasy IoT przez typowe rozwiązania instalacyjne montowane w rozdzielniach (podliczniki), po duże systemy rejestracji. Ich możliwości są niekiedy skrajnie różne, ale najbardziej widocznym trendem jest to, aby mieć wiele punktów pomiaru i tym samym danych do analizy.

Produkty z obszaru mierników energetycznych

Mierniki energetyczne służą głównie do kontroli instalacji elektrycznych pod kątem bezpieczeństwa. Zagadnienie to obejmuje pomiary rezystancji izolacji za pomocą wysokiego napięcia pomiarowego, sprawdzanie działania, pomiar czasu i prądu zadziałania wyłączników różnicowoprądowych (RCD).

W dalszej kolejności są to pomiary rezystancji uziemienia metodą dwu-, trzy- lub czterobiegunową za pomocą prądu zmiennego o różnych częstotliwościach oraz wyznaczanie rezystywności gruntu. Podstawowym pomiarem ochronnym jest również sprawdzenie impedancji i rezystancji pętli zwarcia.

Struktura wielkości sprzedaży sprzętu pomiarowego

Obroty dostawców urządzeń pomiarowych dla energetyki zależą od stopnia specjalizacji w tej tematyce i zgodnie z wynikami naszego badania ankietowego połowa firm ma roczną sprzedaż nie większą niż 250 tys. zł. Niemniej obroty co piątej przekraczają 10 mln zł, co dowodzi, że są to wartościowe produkty z punktu widzenia biznesu, mające potencjał do tworzenia głównego profilu działalności w warunkach krajowych. W przedmiotowym zakresie znajdują się zarówno tanie i proste przyrządy o ograniczonej liczbie funkcji, jak i złożone kombajny pomiarowe oraz skomplikowane analizatory. Wiele z zaawansowanych przyrządów tego drugiego typu to kosztowne rozwiązania, co przenosi się na większą wartość bezwzględną obrotów.

Na podstawie otrzymanego wyniku obliczany jest prąd zwarciowy, a pomiar może odbywać się bez wyzwalania wyłączników różnicowoprądowych. Aparatura do pomiaru parametrów pętli podaje również składowe impedancji, czyli reaktancję, rezystancję i kąt fazowy pętli zwarcia. Mierniki tej grupy sprawdzają także ciągłość przewodu PE przed pomiarem oraz mierzą spodziewaną wartość napięcia dotykowego.

Mniej popularne funkcje obejmują sprawdzenie kolejności faz, pomiar małych rezystancji prądem stałym, pomiar prądów upływu oraz monitoring pobieranej z sieci energii, a nawet bezdotykowe wskaźniki napięcia. Do tego wszystkiego dochodzą mierniki wielofunkcyjne oraz rozwiązania specjalizowane, np. rejestratory.

Oddzielną kategorię stanowią analizatory jakości energii pozwalające badać długoterminową stabilność wartości napięcia, wahania, zniekształcenia, zmiany częstotliwości lub przerwy w dostawach.

Warunki biznesowe na rynku aparatury pomiarowej panujące w 2017 roku

Zgodnie z wynikami badania ankietowego przeprowadzonego wśród dostawców aparatury dla energetyki dwie trzecie pytanych uznało, że miniony 2017 rok był z punktu widzenia ich biznesu okresem dobrym. Całkowita liczba wskazań o pozytywnej wymowie przekroczyła trzy czwarte, co w zakresie aparatury pomiarowej jest wynikiem wręcz wyśmienitym. Nasze zestawienie potwierdza dobrą kondycję sektora energetyki w Polsce, korzystną sytuację w gospodarce oraz to, że wymienione w tekście liczne czynniki prowzrostowe dla rynku zapewniają dobre wyniki.

Analizatory rejestrują i analizują parametry dla 3-fazowych systemów zasilania i mierzą napięcia, prądy, moce, współczynnik mocy, energię, analizują harmoniczne, dokonują analizy statystycznej, migotania i innych anomalii.

Jak widać, pojęcie mierniki energetyczne kryje całkiem spory asortyment aparatury, który na dodatek poszerza się o nowe konstrukcje dopasowane do zmieniających się wymagań metrologicznych, norm lub wymagań użytkowników.

Aparatura tablicowa i montowana na szynie

Aparatura tablicowa to grupa mierników, której cechą charakterystyczną jest to, że jest montowana w płytach czołowych urządzeń przemysłowych, pulpitach sterowniczych, rozdzielniach i tablicach monitorujących stan procesów w przemyśle.

Podstawowym zadaniem takich urządzeń jest to, aby obsługa techniczna miała łatwy i ciągły wgląd w kluczowe dla procesu parametry. W takim obszarze nie wymaga się zwykle wielkiej dokładności ani rozdzielczości, ale za to istotna jest czytelność z większej odległości, trwałość itp.

Dawniej były to po prostu wskazówkowe mierniki, takie jak woltomierze i amperomierze, dzisiaj asortyment jest znacznie szerszy, m.in. mierniki temperatury, regulatory, rejestratory, liczniki i podobne. Analogowe wskazówki w wielu miejscach zastąpiły wyświetlacze LCD lub LED, ale te analogowe wersje dalej są w sprzedaży, bo wiele osób ceni je za prostotę i łatwość kontroli stanu.

Główne czynniki o charakterze negatywnym

Jak każdy rynek tak i sektor aparatury dla energetyki ma swoje mniejsze lub większe problemy. W obszarze tych przyrządów za główne przeszkody uznano niewielkie fundusze klientów, które mogą przeznaczyć na kupno aparatury, a na drugim miejscu silną konkurencję. W tytułowym zakresie na rynku obecnych jest wielu dostawców sprzedających wszystkie znane na świecie marki. Mamy też krajowego producenta mierników energetycznych oraz dystrybutorów katalogowych sprzedających z reguły prostsze jednostki. Bez względu na segment rynkowy i klasę przyrządu konkurencja jest spora i jak widać z ocen, w ankietach została ona zaliczona do istotnych problemów. Na trzecim miejscu wymieniono duży wpływ na biznes tego, że aparatura energetyczna kupowana jest z wykorzystaniem przetargów, co niestety przedłuża proces wyboru oferty i eksponuje znaczenie ceny.

Zaawansowane konstrukcje bazują na mikrokontrolerach, pozwalają na konfigurowanie prezentowanej informacji, ustawienie alarmów. Mają też one kilka wyświetlaczy, dzięki czemu jeden miernik jest w stanie pokazać kilka mierzonych wielkości jednocześnie. Są też jednostki pozwalające na bezpośrednie podłączenie do miernika czujnika, np. termopary.

Jest to znak, że aparatura tablicowa ma szeroki zakres zastosowań, nierzadko wykraczający poza podstawowy zakres monitoringu parametrów procesów przemysłowych.

Aparatura montowana na szynie DIN ma podobną funkcjonalność i zastosowanie jak tablicowa, niemniej z uwagi na miejsce instalacji jej funkcje pomiarowe są znacznie węższe i ograniczają się w dużej mierze do kontroli parametrów sieci energetycznej.