Przygotowana przez KP Labs jednostka przetwarzania danych oczekuje teraz na przybycie polskiego astronauty - Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego - który wkrótne dołączy do załogi stacji. Wtedy także rozpocznie się realizacja eksperymentu LeopardISS – jednego z 13 projektów wybranych do udziału w pierwszej polskiej misji naukowo-badawczej na ISS.
LeopardISS to jednostka przetwarzania danych (Data Processing Unit – DPU), która umożliwia testowanie algorytmów uczenia maszynowego bez konieczności budowania i wynoszenia osobnego satelity. Rozwiązanie zostało w pełni opracowane przez inżynierów KP Labs w Gliwicach i zaprojektowane w celu realizacji eksperymentów AI w warunkach lotu kosmicznego. Jednostka została zainstalowana na platformie ICE Cubes wewnątrz europejskiego modułu ISS – Columbus – gdzie będzie zdalnie sterowana z Ziemi. ICE Cubes zapewnia zasilanie, dostęp do danych oraz stałą komunikację, umożliwiając długoterminowe i powtarzalne testy w przestrzeni kosmicznej.
Pierwszym zadaniem jednostki będzie walidacja algorytmów trójwymiarowego mapowania terenu, opracowanych przez Politechnikę Poznańską. Oprogramowanie to wspiera autonomiczną interpretację terenu przez łaziki działające na powierzchni Księżyca lub Marsa. Dzięki wykorzystaniu rzeczywistych danych i wykonaniu obliczeń na pokładzie ISS, możliwe będzie sprawdzenie efektywności działania algorytmów w rzeczywistych warunkach orbitalnych.
Eksperyment LeopardISS został wybrany jako jeden z trzynastu projektów, które znalazły się w programie misji IGNIS – pierwszej w historii Polski inicjatywy zapewniającej dostęp do infrastruktury Międzynarodowej Stacji Kosmicznej dla polskich projektów badawczych i technologicznych. Misja jest realizowana przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz Polską Agencję Kosmiczną dzięki współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną.
IGNIS – pierwsza polska misja technologiczno-naukowa na ISS
Najważniejszy moment misji IGNIS nastąpi, gdy na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) przyleci polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski – drugi w historii Polak, który odbędzie lot kosmiczny. W czasie swojego pobytu na stacji weźmie udział w realizacji wybranych eksperymentów naukowych i edukacyjnych, a misja potrwa około dwa tygodnie. W ramach misji IGNIS Polak przeprowadzi 13 eksperymentów (https://plinspace.pl/eksperymenty) opracowanych przez polskie firmy i uczelnie wyższe. Zakres badań obejmie m.in. zdrowie astronautów, mikrobiom, nowe materiały oraz technologie, w tym wykorzystanie sztucznej inteligencji. Polski astronauta zrealizuje także program edukacyjny kierowany do uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, studentów, nauczycieli oraz edukatorów.
Lot do stacji, czyli misja Axiom-4, ulega opóźnieniom z powodu niesprzyjających warunków pogodowych. Indyjska Organizacja Badań Kosmicznych, odpowiedzialna za koordynację misji Axiom-4, poinformowała o wyznaczeniu kolejnego terminu startu na 11 czerwca 2025 r., na godzinę 14 czasu polskiego, co potwierdziła Polska Agencja Kosmiczna.
Aktualizacja z 11 czerwca 2025 r.: SpaceX odwołał start Falcona 9 z misją Axiom 4 (Ax-4) na Międzynarodową Stację Kosmiczną z kompleksu startowego 39A (LC-39A) w Centrum Kosmicznym NASA im. Kennedy'ego na Florydzie w środę 11 czerwca, by dać zespołom SpaceX czas na naprawę wycieku płynnego tlenu (LOx) wykrytego podczas statycznej próby działania boostera. Nowa data startu zostanie wyznaczona po zakończeniu tych prac.
W skład czteroosobowej załogi Axiom-4 wchodzą: Peggy Whitson (dowódca/Stany Zjednoczone), Shubhanshu Shukla (pilot/Indie), Sławosz Uznański-Wiśniewski (specjalista misji/Polska), Tibor Kapu (specjalista misji/Węgry). Polecą oni na ISS statkiem Dragon wyniesionym przez rakietę SpaceX Falcon 9 z Centrum Kosmicznego im. Johna F. Kennedy’ego na Florydzie.
Jednostka LeopardISS bazuje na doświadczeniach KP Labs zdobytych przy realizacji misji Intuition-1, w której po raz pierwszy przetestowano rozwiązania AI w warunkach orbitalnych. Nowa platforma została zaprojektowana z myślą o większej elastyczności i możliwości iteracyjnego wdrażania oraz walidacji algorytmów AI, takich jak klasyfikacja obrazów, wykrywanie zmian czy kompresja i szyfrowanie danych bezpośrednio w przestrzeni kosmicznej. Dzięki zastosowaniu rozwiązania proponowanego przez KP Labs, firmy i instytucje mogą zdobyć tzw. flight heritage (doświadczenie lotu kosmicznego), bez konieczności wysyłania w kosmos własnego satelity.
Więcej o projekcie LeopardISS można przeczytać na stronie https://kplabs.space, a o misji IGNIS na stronie Polskiej Agencji Kosmicznej - https://plinspace.pl.
Źródło: KP Labs, POLSA
