Przegląd nowości w zakresie przełączników i złączy dla elektroniki i automatyki

Rys. 1. Złącza do płytek drukowanych Hartmann Codier

Terminal bloki to popularna grupa złączy dla aplikacji elektronicznych przeznaczonych do montażu na płytkach drukowanych. Są to modułowe złącza kabel-płytka drukowana z zaciskiem śrubowym windowym lub sprężynowym. Terminal bloki to produkty o dużej uniwersalności trafiające do branży oświetleniowej, producentów zasilaczy, sterowników, regulatorów (tzw. mała automatyka i automatyka budynkowa), producentów systemów alarmowych, domofonowych i systemów rejestracji, urządzeń kontrolnych, AGD i wielu innych. Szeroki obszar aplikacyjny jest tu źródłem ich dużej popularności. Firma APAR na tym obszarze szeroką ofertę takich elementów pochodzących od firm Hartmann Codier, Italtronic, Stelvio Kontek.

Oprócz najprostszych złączy do płytek drukowanych, które wykonywane są o rozmiarze 2-3 pinów (z możliwością łączenia w większe bloki), jest też wiele produktów bardziej złożonych: z zaciskiem sprężynowym i windowym, rozłączalne, kątowe, do montażu SMT, z oznacznikami połączeń, miniaturowe i szereg innych. W układach automatyki sprawdzają się monobloki, gdzie w ramach jednego elementu jest zintegrowanych kilka rzędów połączeń.

Rys. 2. Złącza na szynę DIN firmy PTR Messtechnik

Złącza do płytek drukowanych różnią się wyprowadzeniem przewodu w stosunku do płytki (równolegle, kątowo 45°, prostopadle), rastrem wyprowadzeń (od 2,54 mm do 10,16 mm). Kolejne kryterium selekcji to montaż przewodu (zacisk sprężynowy lub śrubowy), montaż do płytki (THT, THR, SMT). Ważną grupę stanowią też złącza rozłączne, składające się z pary gniazdo-wtyk. Jedna część montowana jest na stałe do płytki, natomiast do drugiej na stałe montowane są przewody.

Złącze tego typu można odpiąć i zapiąć jednym ruchem, co jest bardzo wygodne w przypadku konieczności serwisu (np. w urządzeniach AGD), bez mozolnego odłączania pojedynczych kabli i wyeliminowaniu ryzyka pomyłki/zamiany przewodów, gdyż kodowana konstrukcja pozwala tylko na poprawne zapięcie i na dodatek wszystkich połączeń jednocześnie (rys. 1). Istnieje możliwość śrubowego połączenia gniazda i wtyku dla środowisk o dużych narażeniach typu drgania i wibracje.

Na szczególną uwagę zasługują złącza MRT26 i 27 firmy Stelvio Kontek występujące w wersji prostej z przewodem równolegle montowanym do PCB i zaciskiem windowym. Są one wykonywane na napięcie znamionowe 750 V i prąd 57 A, pozwalając podłączyć przewód 10 mm². Wykonywane są w wersjach od 2 do 12 pinów z rastrem 10,16 mm.

Złącza na szynę DIN

Rys. 3. Przełącznik kodowy firmy Hartmann Codier rozpoznaje 56 pozycji dla jednego obrotu

W systemach przemysłowych znaczna część instalacji wykonywana jest za pomocą komponentów przystosowanych do montażu na szynie DIN. W takim standardzie wykonywane są również złącza, za pomocą których łączy się poszczególne elementy instalacji ze sobą i innymi urządzeniami. Złącza tego typu mają postać wąskich elementów o różnej funkcjonalności, które można składać jeden obok drugiego, tworząc bloki o pożądanej liczbie styków. Połączone w grupę złącza, stykając się ze sobą, łączą się też elektrycznie, co pozwala tworzyć wyspy funkcyjne, np. zasilania, uziemienia.

Asortyment złączy na szynę DIN jest szczególnie bogaty i obejmuje elementy różniące się zaciskiem przewodu (śrubowe, sprężynowe), maksymalnym przekrojem przewodu (2,5-240 mm²), liczbą torów sygnałowych (jednotorowe, wielotorowe) i specjalną funkcją: uziemiające, rozłączające, do testowania połączeń, bezpiecznikowe itp. Z uwagi na znakomitą jakość APAR oferuje w tym zakresie produkty niemieckiej firmy PTR Messtechnik (rys. 2).

Przełączniki kodowe i miniaturowe

Rys. 4. Przełącznik-nastawiak P25, przy wymiarach 7×7× 2,5 mm, potrafi dostarczyć sygnał dla 10 lub 16 pozycji

Przełączniki kodowe firmy Hartmann Codier to miniaturowe wersje znanych nastawiaków zamieniających pozycję na kod np. BCD. Pierwszy element o symbolu P56 przeznaczony jest do zastępowania potencjometrów mechanicznych - jeden obrót osi zamieniany jest na 64 cyfrowe pozycje (5 bitów) dostępne w postaci kodu BCD. Duża liczba elementarnych kroków, przy małych wymiarach wynoszących jedynie 13×13×6 mm, pozwala na tworzenie kompaktowych i trwałych rozwiązań prostych enkoderów, skal cyfrowych bądź zadajników dla regulatorów i sterowników.

Poszczególne pozycje wyczuwalne są za pomocą delikatnego skoku, a pokryte złotem kontakty zapewniają dużą trwałość mechaniczną i odporność środowiskową. Przełącznik pracuje w zakresie temperatur -25...+95°C, jest zdolny do przełączania napięcia do 24 V@ 100 mA i przy pełnym obciążeniu ma gwarantowaną trwałość mechaniczną 3000 obrotów (rys. 3).

Rys. 5. Przełącznik kciukowy DH1 to świetna propozycja zadajnika parametrów w urządzeniach przemysłowych

Podobną funkcjonalność ma przełącznik-nastawiak P25. Przy wymiarach 7×7×2,5 mm potrafidostarczyć sygnał dla 10 lub 16 pozycji. Pracuje w zakresie temperatur -50...+125°C, jest przeznaczony do montażu SMT (obudowa 6-pinowa) i ma współczynnik ochrony IP50 (rys. 4).

Ciekawą propozycją jest przełącznik kciukowy DH1 przeznaczony do montażu w płycie czołowej urządzenia i pozwalający na wybranie jednej z 10 pozycji. Przełącznik ten występuje w wersji lewej i prawej, jest montowany powierzchniowo i ma niewielkie wymiary - średnica 13 mm, a grubość całkowita 6 mm. Trwałość mechaniczna tego przełącznika to aż 25 tys. kroków, maksymalne parametry elektryczne styków to 42 V/0,4 A, dzięki czemu nadaje się do bezpośredniego sterowania systemami automatyki, dla których może być zadajnikiem, np. temperatury, wartości początkowej lub kodu identyfikacyjnego.

Temperatura pracy jest bardzo szeroka -50°C...+125°C, co otwiera zastosowania nawet na aplikacje militarne. Sygnałem wyjściowym przełącznika jest kod BCD, BCD komplementarny, heksadecymalny, heksadecymalny komplementarny (rys. 5).

APAR Biuro Handlowe
www.apar.pl