Zegary astronomiczne - nie taki kosmos…

Czytelnicy zapewne zastanawiają się nad tytułem artykułu i zadają sobie pytanie: "Jakie zegary astronomiczne i jaki kosmos"? Wraz z rozwojem automatyki i urządzeń wykorzystywanych w procesach technologicznych, a także z rosnącymi wymaganiami co do utrzymywania niezmiennych założonych parametrów w aplikacjach oraz z dodatkowym naciskiem na oszczędność energii, czynnik czasu zaczyna odgrywać w tym wszystkim coraz częściej zasadniczą rolę.

Czas zaszyty w technologię to poszczególne takty, czasy przygotowawcze itd. Tak złożone zagadnienia wymagają stosowania coraz bardziej zaawansowanych urządzeń wykonawczych i tak też jest ze sterowaniem sygnałem w przypadku przekaźników. Jako elementy wykonawcze automatyki wykorzystywane są one w aplikacjach, w których precyzyjna kontrola czasu stanowi wyzwanie dla ustawiającego urządzenie, np. cyklicznego włączania sterowania zaworu w tempie dwóch, trzech razy na dobę. Bardzo często niewystarczający jest też nadzór pracownika, a na pewno niewystarczająco precyzyjny.

Wykorzystanie zegarów z jednej strony oznacza sposób na eliminację ewentualnych błędów ludzkich w obsłudze maszyn, urządzeń czy systemów, ale z drugiej jest przede wszystkim niewątpliwym ułatwieniem właśnie dla ludzi nadzorujących te urządzenia czy systemy. Stosując zegary astronomiczne jako zaawansowane przekaźniki czasowe sterowane mikroprocesorowo, jesteśmy w stanie funkcję załączenia/wyłączenia ustalić w czasie z wyprzedzeniem w powtarzalności dziennej, tygodniowej, rocznej. Możemy też dodatkowo programować alarmy oraz tworzyć zabezpieczenia przed utratą danych, czyli wcześniej ustawionych nastaw, poprzez podtrzymanie bateryjne. Wiodącymi parametrami są np. data, czas, tryb pracy – gdzie ustawiamy datę zadziałania, dokładną godzinę oraz tryb pracy, automatyczny bądź pojedynczy. Wymienione parametry to kilka z ponad sześćdziesięciu, jakie oferują produkty firmy Relpol.

Główne parametry

To gdzie ten kosmos???

Chodzi o zegary multifunkcyjne, w których możemy ustawić współrzędne szerokości i długości geograficznej – nasz zegar sam dokona korekcji przesunięcia czasu w wypadku zmian lato–zima. Dodatkowo w wykonaniu wielopolowym, np. dwukanałowym, sami możemy ustalić, który z torów aktywujemy, a który pozostawiamy bezczynnie.

Zegary astronomiczne i cyfrowe są więc już w chwili obecnej ważnym elementem systemów automatyki przemysłowej i domowej. Znajdują zastosowanie w instalacjach wentylacyjnych, grzewczych, oświetleniowych czy sygnalizacyjnych. Trzeba jednak pamiętać o prawidłowym doborze urządzenia do aplikacji.

 

Rys. 1.Przykład współistnienia różnych poziomów urządzeń

Najważniejsze parametry to:

• sposób i rodzaj zasilania zegara (AC/DC);
• liczba i rodzaje styków (rynek oferuje przekaźniki jedno- lub wielostykowe);
• zasilanie – do wyboru jest albo zasilanie uniwersalne 12‒240 VAC/DC, albo dedykowane 12, 24, 110, 230 V AC bądź DC.

Współistnienie różnych poziomów urządzeń widać na rysunku 1. Przy takich procesach nieodzowne są sterowniki PLC, jednak skutecznym dopełnieniem założeń redundancji w pomiarach będzie zastosowanie techniki PLC z zegarami, czyli obróbka skomplikowanych procesów, z pobocznymi, mniej wymagającymi zabiegami, mieszczącymi się w tejże technologii.

 

Fot. 1. Zegar astronomiczny RDT-TPA2

 

Fot. 2. Zegar astronomiczny RAT-TPA1B, 52 programy

 

Fot. 3. Zegar tygodniowy cyfrowy RWT-TPD1

Zastosowanie branżowe

W których branżach możemy spotkać się z zegarami astronomicznymi?

Na pewno w HVAC, przy sterowaniu przepływem powietrza. Dobrym przykładem są systemy BMS, przy kontroli budynków oraz przy sterowaniu oświetleniem, czy też Food & Beverage w produkcji i składowaniu. To nie koniec występowania zegarów w automatyce. Jej długość będzie zawsze warunkowana stopniem skomplikowania oraz zaawansowania projektu-aplikacji. Ważna jest świadomość istnienia różnych grup produktowych i tego, że w miarę ciągłego rozwoju zaawansowania produktów coraz rzadziej możemy mówić o elementach prostych w rozumieniu wykonawczym.

Piotr Stołpiak

Relpol SA
www.relpol.pl