Elektronika w polskich produktach przyszłości
| Gospodarka ArtykułyFot. 1. Audiometr przesiewowy Kuba Mikro AS Współpraca uczelni i instytutów naukowych z firmami komercyjnymi, popularnie określana jako współpraca nauki z przemysłem, jest czymś, o czym w Polsce się mówi i do czego się dąży, aczkolwiek rzadko znaleźć można część wspólną. Tym bardziej konieczne wydaje się być promowanie takiej współpracy, czemu służyć mają również nagrody, takie jak „Polskie produkty przyszłości”. Najnowsze zostały przyznane zostały pod koniec zeszłego roku w rozstrzygnięciu dziesiątej, jubileuszowej edycji konkursu o tej samej nazwie. Ponad 400 złożonych projektów, 20 nagród i 40 wyróżnień – to sumaryczny bilans organizowanego pod patronatem Rady Ministrów corocznego konkursu „Polskie produkty przyszłości”. Celem jego istnienia jest promowanie innowacyjnych produktów i technologii, szczególnie tych, które mają duże szanse zaistnieć na rynku. W ostatniej edycji kapituła konkursu nagrodziła dwa projekty i przyznała trzy wyróżnienia, które wręczył wiceminister gospodarki, Andrzej Kaczmarek.
Nagrodzone produkty...
W kategorii „wyrób przyszłości” nagrodzony został audiometr przesiewowy Kuba Mikro AS – projekt Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Warszawie i Instytutu Systemów Sterowania w Chorzowie. Urządzenie, w którym wykorzystano komputer Pocket PC, jest przenośnym systemem audiometrycznym umożliwiającym szybkie badanie słuchu. Cechą, która wyróżnia je spośród innych tego typu urządzeń, jest wykorzystanie dwóch nieinwazyjnych metod badań słuchu – słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu i otoemisji akustycznych oraz metody audiometrycznej. Audiometr charakteryzuje się dużymi możliwościami komunikacyjnymi, w tym pozwala na zdalne sterowanie badaniem i przekazywania jego wyników on-line za pośrednictwem Internetu.
| TABELA 1. Firmy i instytuty, których rozwiązania zostały nagrodzone w X edycji konkursu „Polski produkt przyszłości” | |
|---|---|
| Nazwa | Strona WWW |
| Instytut Energii Atomowej | www.iea.cyf.gov.pl |
| Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu | www.ifps.org.pl |
| Instytut Spawalnictwa | www.is.gliwice.pl |
| Instytut Systemów Sterowania | www.iss.pl |
| Zakład Aparatury Pomiarowej „Kwant” | www.kwant-inst.pl |
| Zakład Energoelektroniki Twerd | www.twerd.pl |
Fot. 2. Przemiennik częstotliwości MFC-710
W opisywanej kategorii przyznane zostały również dwa wyróżnienia, którymi uhonorowano twórców typoszeregu przemienników częstotliwości MFC-710, którym jest zespół z Zakładu Energoelektroniki Twerd w Toruniu oraz pracowników gliwickiego Instytutu Spawalnictwa za projektu systemu pomiarowego do kontroli jakości połączeń zgrzewanych. Pierwsze z rozwiązań, wektorowe przemienniki częstotliwości w zakresie mocy do 315 kW, pozwalają na płynną regulację prędkości obrotowej silników prądu przemiennego. W przemiennikach zastosowana została metoda sterowania wektorowego DTC (Direct Torque Control), dzięki czemu nie ma konieczności stosowania czujników prędkości lub położenia wału sterowanego silnika. Drugi z wyróżnionych produktów to system pomiarowy do kontroli jakości połączeń zgrzewanych, który ma znaleźć zastosowanie m.in. w przemyśle samochodowym, gdzie jakość połączeń tego typu ma znaczenie kluczowe. W systemie zastosowano ocenę jakości zgrzewania polegająca na pomiarze i analizie parametrów elektrycznych procesu technologicznego. Urządzenia mogą być wykorzystywane do kontroli produkcji z zastosowaniem zgrzewarek prądu przemiennego oraz inwertorowych.
...i inne obiecujące technologie
W konkursie przyznano również nagrodę oraz wyróżnienie w kategorii „technologia przyszłości”. Nagrodą uhonorowano twórców systemu kontroli procesu spalania pyłu węglowego w kotłach energetycznych – zespół z Zakładu Aparatury Pomiarowej „Kwant” z Krakowa. Zaproponowane rozwiązanie pozwala na kontrolę spalania pyłu węglowego w kotłach energetycznych, co, zdaniem Bogdana Niewczasa, prezesa zarządu firmy, powinno znaleźć zastosowanie w większości działających w Polsce kotłów energetycznych. Opracowana technologia pozwala na ciągłą i precyzyjną kontrolę dystrybucji paliwa dla poszczególnych palników kotła energetycznego oraz monitorowanie udziału niespalonego węgla w popiele bezpośrednio w kanale spalin kotła.
W przypadku wyróżnienia w kategorii „technologia przyszłości” dyplom oraz pamiątkowe medale zabrali do domu przedstawiciele zespołu z Instytutu Energii Atomowej w Świerku, którzy opracowali reaktorową instalację neutronowego domieszkowania monokryształów krzemu. Projekt ten, który powinien być szczególnie bliski osobom związanym z mikroelektroniką, umożliwia bardziej efektywny niż typowo proces domieszkowania monokryształów krzemu, co zostało sprawdzone w praktyce w zbudowanej w tym celu prototypowej instalacji wewnątrz reaktora badawczego instytutu. Wynikiem opracowanej technologii są rozwiązania pozwalające na domieszkowanie kryształów o dużych gabarytach przy jednoczesnym spełnieniu postulatu wysokiej jednorodności rozkładu wprowadzonych nośników ładunku. Prace badawczo-rozwojowe w tym zakresie prowadzone są we współpracy z japońskimi producentami materiałów półprzewodnikowych, z których jeden zainteresowany jest wdrożeniem opracowanej technologii już w tym roku.
Zbigniew Piątek
