Laboratorium Badawczo-Wzorcujące SONEL S.A.

W przedsiębiorstwie, w którym projektuje się i produkuje przyrządy pomiarowe, laboratorium spełnia wiele istotnych funkcji. Odpowiada za zachowanie i udokumentowanie spójności pomiarowej, gwarantując, że stosowane w procesie produkcji przyrządy wzorcowe oraz wskazania wyprodukowanych mierników mają odniesienie do najwyższych wzorców krajowych i międzynarodowych z zachowaniem nieprzerwanego łańcucha porównań.

Laboratorium dysponuje najbardziej precyzyjnym wyposażeniem pomiarowym. Ma możliwość wykonania potwierdzeń metrologicznych większości przyrządów stosowanych w przedsiębiorstwie. Oznacza to, że sprawdzenia okresowe oraz wszelkie podejrzenia dotyczące niesprawności wyposażenia mogą zostać wykonane, wykryte i wyjaśnione sprawnie, szybko i na miejscu.

Laboratorium uczestniczy także w procesie projektowania i wdrażaniach nowych wyrobów. Posiadana komora termoklimatyczna pozwala na wykonywanie testów przyrządów w różnych środowiskach pracy. Spełnienie deklarowanych w specyfikacji parametrów musi zostać potwierdzone odpowiednimi badaniami. Oprzyrządowanie do prób napięciowych, wytrząsarka oraz stanowisko do badań przy celowo wprowadzonych uszkodzeniach lub błędach operatorskich, umożliwia ocenę bezpieczeństwa użytkowania wyrobu.

Laboratorium pełni również ważną funkcję w procesie zapewnienia i monitorowania jakości produktów. To tu odbywają się niezależne wzorcowania oraz cykliczne badania wyrobów pobranych z partii produkcyjnych.

Możliwości

Oprócz działań ukierunkowanych typowo na wewnętrze potrzeby firmy, kolejnym ważnym elementem są usługi świadczone dla klienta zewnętrznego. Laboratorium oferuje wzorcowanie mierników (własnych oraz innych producentów) do pomiarów wielkości elektrycznych oraz parametrów sieci energetycznych, takich jak:

• przyrządy do pomiarów wielkości elektrycznych i parametrów sieci:
  • mierniki napięcia i prądu (w tym również mierniki cęgowe i multimetry),
  • mierniki zabezpieczeń różnicowo-prądowych,
  • mierniki rezystancji izolacji i oporności uziemień,
  • mierniki do pomiaru impedancji pętli zwarcia,
  • mierniki rezystancji,
  • analizatory parametrów sieci,
  • liczniki energii elektrycznej czynnej i biernej prądu przemiennego,
  • mierniki wielofunkcyjne obejmujące funkcjonalnie ww. przyrządy,
• przyrządy do pomiarów wielkości nieelektrycznych:
  • pirometry,
  • mierniki do pomiaru natężenia oświetlenia,
  • kamery termowizyjne,
• wzorce wielkości elektrycznych: kalibratory i wzorce rezystancji.

Obecnie nie istnieją przepisy prawne, które w ścisły sposób nakazywałyby wykonywanie potwierdzeń metrologicznych przyrządów służących do pomiarów sieci energetycznych w dokładnie określonych odstępach czasu. Tego typu mierniki nie podlegają obowiązkowej legalizacji (metrologii prawnej). Właściwą formą kontroli metrologicznej w tym przypadku jest wzorcowanie. Cała odpowiedzialność za przyrząd spoczywa na jego właścicielu (użytkowniku).

Laboratorium firmy Sonel stanowi obecnie jedną z najlepiej wyposażonych, świadczących kompleksowe usługi wzorcowań dla branży energetycznej jednostek tego typu w kraju. Po przeprowadzce firmy w 2008 roku do budynku na terenie Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej pojawiły się nowe możliwości rozwoju.

Spółka ma pomieszczenia o kontrolowanych warunkach środowiskowych z ich całodobowym monitoringiem, klatkę Faradaya, gdzie wykonywane są najdokładniejsze, najbardziej wrażliwe na zakłócenia elektromagnetyczne pomiary. Własny transformator probierczy pozwala uzyskać nominalne wartości napięć występujących w sieciach na całym świecie.

Umożliwia to świadczenie unikalnej usługi wzorcowań silnoprądowych mierników impedancji pętli zwarcia od wartości ok. 90 mΩ dla szerokiego zakresu napięć. Jako jedno z nielicznych, laboratorium oferuje usługi wzorcowania mierników rezystancji izolacji o napięciu probierczym do 15 kV i zakresie pomiarowym ok. 40 TΩ oraz mierników małych rezystancji, mierzących prądem do kilkuset amperów. Laboratorium jest ponadto wyposażone w ciemnię z ławą optyczną do wzorcowań luksomierzy.

Akredytacja

Coraz większą uwagę zwraca się na problem wykazania kompetencji laboratoriów. Jedną z form jej udowodnienia jest posiadanie akredytacji, przez którą rozumie się formalne potwierdzenie przez niezależną stronę trzecią. Laboratorium Sonel od 2017 r. ma akredytację PCA nr AP 173, której zakres jest systematycznie rozszerzany.

Pierwszy obejmował pomiary mierników i wzorców napięć, prądów i rezystancji (w tym mierników małych rezystancji). W kolejnym roku zakres zwiększył się o możliwość wzorcowania mierników rezystancji uziemień. Od marca 2019 roku akredytacją zostały objęte również wzorcowania pirometrów i kamer termowizyjnych oraz mierników impedancji pętli zwarcia. W kolejnych latach planowane jest dalsze poszerzanie zakresu akredytacji.

Uzyskanie akredytacji w nowych dziedzinach jest procesem złożonym i czasochłonnym. W procesie tym, wymaga się cyklicznego potwierdzenia kompetencji laboratorium na drodze porównań z innymi jednostkami akredytowanymi. Jednym z napotykanych problemów jest brak laboratoriów w skali międzynarodowej, z którymi istniałaby możliwość porównania w zakresie posiadanych możliwości pomiarowych.

SONEL S.A.