Duży asortyment

Rys. 3. Ocena pierwszych trzech miesięcy 2011 roku

Zasadniczą część rynku tworzą wentylatory osiowe, a więc takie, że powietrze jest wydmuchiwane w tej samej płaszczyźnie, w jakiej ustawione są ramiona wirnika. Druga wersja to dmuchawy, które pompują powietrze prostopadle do wirnika (promieniowe). W praktyce kierunek przepływu powietrza jest określony przez kształt obudowy wentylatora, więc powyższy podział nie jest ścisły. Można się spotkać także z kategoryzacją, według której wentylatory to urządzenia, które zasysają powietrze z urządzenia i wydmuchują je na zewnątrz, a dmuchawy pompują zimne powietrze z otoczenia do wnętrza obudowy.

Elementy te zasilane są niskim napięciem stałym, w przypadku większych jednostek także przemiennym napięciem z sieci. Asortyment dostępnych na rynku wentylatorów przez cały czas się powiększa. Oprócz pełnego typoszeregu wymiarów, napięć zasilających, dochodzą ponadto kolejne wykonania różniące się typem ułożyskowania, wielkością przepływu powietrza, poziomem hałasu, pobieraną mocą zasilającą itp.

W sumie oferta większych producentów liczy w ten sposób kilkaset pozycji. Wersje ciche, wykorzystywane w sprzęcie konsumenckim (głównie w komputerach PC), mają specjalne wolnoobrotowe silniki oraz wielołopatkowe śmigła, aby możliwe było zapewnienie podobnej wydajności chłodzenia jak w wersjach normalnych.

Zestawy i bloki

Poza wentylatorami na rynku dostępne są także bloki chłodzące zawierające kilka wiatraków umieszczonych we wspólnej obudowie wraz z układem sterującym. Są też wersje zawierające dopasowany konstrukcyjnie do wymagań chłodzenia wymuszonego radiator z dmuchawą. Takie komplety najczęściej są dopasowane mechanicznie do instalacji w popularnych szafach i obudowach przemysłowych, mogą być też montowane w chassis typu rack.

Wygoda użycia i uniwersalne wykonanie w postaci np. szuflady, którą można wsunąć niczym półkę pomiędzy sprzęt w szafie technicznej, powodują, że coraz powszechniej wykorzystuje się je w zastosowaniach przemysłowych. Atutem bloków wentylatorowych jest też to, że są one niezwiązane z konstrukcją mechaniczną obudowy lub chassis i mogą być dodawane w czasie modernizacji lub rozbudowy systemu.

Radiatory

Rys. 4. Struktura rynku produktów do chłodzenia w podziale na typy produktów. Radiatory i wentylatory stanowią podstawę ofert handlowych

Niewątpliwie radiatory są produktem, który na rynku był i będzie zawsze, ale patrząc na oferty firm handlowych, nietrudno dojść do przekonania, że przełomowych zmian technicznych lub istotnych nowości specjalnie nie widać. W ofertach wielu firm dominują klasyczne profile aluminiowe, nierzadko funkcjonujące na rynku od wielu lat. Większych różnic w porównaniu do okresu sprzed paru lat nie widać także na listach dostawców, producentów i ich reprezentacji na rynku. W porównaniu do innych obszarów elektroniki wydaje się, że czas w tym sektorze rynku płynie nieco wolniej.

Klienci wydają się stawiać w przypadku radiatorów na typowe i łatwo dostępne produkty, mimo że oferta zagranicznych producentów jest bardzo szeroka - samych profili do montażu w chassis można doliczyć się ponad stu, do tego dochodzą wersje z kołkami do montażu na płytce drukowanej przeznaczone do chłodzenia podzespołów półprzewodnikowych, a także wersje o cienkich żeberkach przeznaczone do chłodzenia wymuszonego.

Większość producentów proponuje klientom dodatkowe usługi dopasowania radiatorów do wymagań aplikacji. Obejmuje to wykonanie otworów, frezowanie, obróbkę mechaniczną, a nawet usługi CNC. Tym samym wiele radiatorów zalicza się do wyrobów konfigurowalnych, dostępnych na zamówienie. Być może zainteresowanie produktami typowymi wynika z ich lepszej dostępności oraz tego, że w naszych realiach, przy specjalistycznej produkcji niesięgającej masowych wolumenów, po prostu lepiej się sprawdzają.

Typowe profile o prostych kształtach, bez frezowanych powierzchni i innych udogodnień, są też tańsze w porównaniu do innych wersji. Setki typów, rozmiarów i wykonań, brak standardów przemysłowych dotyczących na przykład wymiarów i mocowania powodują, że dystrybutorzy nie są w stanie utrzymywać wystarczająco wysokich stanów magazynowych dla tak szerokiej oferty.

Z konieczności wybierają profile takie, które nie wiążą się z długotrwałym zamrażaniem gotówki. Drogie surowce przekładają się niestety niekorzystnie na ceny profili radiatorowych, co widać po tym, że w zasadzie zniknęły z ofert radiatory miedziane i zapewne w przypadku większych radiatorów ma to niestety także spore znaczenie dla kosztów ich magazynowania.