Z klawiatur nie rezygnujemy
Klawiatury foliowe znajdują szerokie zastosowanie w sprzęcie kontrolno-pomiarowym, systemach przemysłowych, maszynach, w motoryzacji, sprzęcie medycznym i wielu innych produktach, gdzie interfejs użytkownika nie jest wyrafinowany, ale za to musi działać pewnie w każdych warunkach. Ich duża popularność wynika z dobrej dostępności i niewielkiego skomplikowania technologii wytwarzania, co przekłada się na niskie koszty uruchomienia produkcji i jednostkowe oraz dobre własności użytkowe i jakość.
Są one produkowane na indywidualne zamówienia klientów, czyli jest to produkt elastyczny, taki, który można dopasować do wielu specyficznych wymagań aplikacyjnych. Klawiatury mogą być z klikiem klawiszy, podświetleniem, z frontem silikonowym lub foliowym, z polami przezroczystymi albo kolorowym filtrem pod wyświetlacz itd. Wraz z warstwami realizującymi ekranowanie elektromagnetyczne konstrukcja jest zabezpieczana przed wpływem czynników środowiskowych lakierami i warstwami ochronnymi. Możliwości jest wiele, a rynek szeroki i chłonny. Klawiatury integruje się też z wyświetlaczami sklejając je w całość tworzącą interfejs użytkownika. Produkcja indywidualnie dopasowanych do aplikacji klawiatur, w pełni zintegrowanych z obudową, także w małych seriach tworzonych za pomocą druku cyfrowego, od wielu lat jest podstawą biznesu krajowych wytwórców. Firmy te inwestują w rozwój technologii, w nowe trwałe materiały, zapewniające odporność środowiskową i długotrwałe działanie, wykorzystują druk cyfrowy po to, aby dać możliwość pełnej indywidualizacji projektów, także tych określanych jako małe serie oraz łączą w ramach jednej oferty wiele rozwiązań przełączających, podświetleń i całego know-how, aby mieć ofertę dla każdego klienta.
Ocena aktualnej koniunktury (IV kwartał)
Ocena aktualnej koniunktury na rynku podzespołów elektromechanicznych jest podobna do tej pokazanej na drugim wykresie i obejmującej cały 2025 rok. Wykres zdominowała ocena zadowalająca, ale warto odnotować, że wskazań na kiepskie warunki w porównaniu do oceny dla 2022 roku jest minimalnie mniej. Być może jest to oznaka, że warunki powoli się poprawiają, albo typowa zależność rynku, gdzie końcówka roku często bywa lepsza, bo wiele projektów jest domykanych, rozliczane są fundusze itp.
Alternatywą dla klawiatur są oczywiście wyświetlacze z panelem dotykowym. Bezsprzecznie są coraz popularniejsze, doskonalsze techniczne, w tym także pozwalają na obsługę w rękawiczkach. Wyświetlacze z panelem dotykowym odbierają oczywiście rynek klawiaturom mechanicznym, z tym że kilka obszarów aplikacyjnych wydaje się niezagrożonych.
Przykłady to środowiska, gdzie zachodzi kondensacja wilgoci, jest duży poziom zakłóceń elektromagnetycznych, gdzie panują niskie temperatury lub konieczne jest zapewnienie obsługi ręką w naprawdę grubej rękawicy. Reakcja na dotyk klawiatur i przycisków jest przewidywalna z sygnalizacją potwierdzającą naciśnięcie, co ma znaczenie w interfejsie użytkownika. Warto też zauważyć możliwość pracy przy bezpośrednim oświetleniu słonecznym.
Kamil Kozłowski
COO & VP w Unisystemie
Jakie alternatywy dla tradycyjnych przełączników, przycisków i klawiatur są dziś dostępne na rynku?
Przede wszystkim technologie dotykowe. Coraz więcej urządzeń wyposażanych jest w ekrany, a naturalnym krokiem po ich wprowadzeniu staje się zastosowanie paneli dotykowych. Najczęściej korzysta się z technologii pojemnościowej, choć w niektórych aplikacjach nadal wykorzystywane są rozwiązania rezystancyjne lub oparte na podczerwieni.
Co jest ważne dla klientów korzystających z technologii dotykowych?
Z naszego doświadczenia wynika, że kluczowe są trwałość i funkcjonalność. Użytkownicy oczekują, że nasze rozwiązania będą działać bezawaryjnie nawet w najbardziej wymagających warunkach. Projektujemy urządzenia pracujące przy intensywnej eksploatacji, narażone na zakłócenia elektromagnetyczne oraz te wynikające z wibracji, drgań czy wstrząsów, ekstremalnych temperatur, a także ich gwałtownych zmian. Szczególnie istotna jest właściwa kalibracja kontrolera umożliwiająca dostosowanie działania panelu dotykowego do specyfiki konkretnej aplikacji. Dzięki temu możemy zapewnić właściwą czułość także wtedy, gdy na powierzchni ekranu pojawia się np. ciecz w postaci kropel deszczu, co skutecznie ogranicza ryzyko przypadkowych aktywacji.
I to wszystko można zrobić w Unisystemie?
Tak, i to wciąż nie wszystko, co możemy zaproponować. W ostatnim czasie rozwijamy również własne rozwiązania – jednym z nich jest pojemnościowy przycisk dotykowy, zaprojektowany z myślą o niezawodnej pracy w wymagających warunkach przemysłowych, w których kluczowe są precyzja, trwałość i odporność na trudne warunki. Zapewnia dokładną detekcję dotyku przez szkło o grubości do sześciu milimetrów nawet przy obecności wody na powierzchni, a możliwość kalibracji pozwala dopasować jego działanie do specyfiki danej aplikacji.
Przycisk można obsługiwać w rękawiczkach, co ma szczególne znaczenie w obszarach produkcyjnych, medycznych i laboratoryjnych, gdzie standardem jest praca w ochronnym wyposażeniu. Zintegrowana sygnalizacja świetlna i dźwiękowa tworzy intuicyjny, wielozmysłowy interfejs, który poprawia czytelność komunikatów i ułatwia obsługę urządzeń. Co ważne, przycisk ten sprawdzi się nie tylko w nowych konstrukcjach – może pełnić również funkcję nowoczesnego, trwałego i bardziej higienicznego zamiennika dla tradycyjnych rozwiązań mechanicznych.
Zakres aplikacyjny obu tych alternatywnych rozwiązań stale się poszerza. Z jednej strony technologie dotykowe stają się coraz doskonalsze. Są bardziej odporne na zakłócenia, wodę. Mają większą czułość i precyzję wykrywania oraz krótszy czas reakcji. Z drugiej strony produkcja klawiatur nie stoi w miejscu i ich wytwórcy nieustannie doskonalą procesy. Nieustanne zwiększa się funkcjonalność nowych konstrukcji po przez montowanie w nich coraz większej liczby nowych elementów. Obecnie nie są to tylko blaszki stykowe oraz diody LED. Miniaturyzacja elementów elektronicznych umożliwia umieszczanie w warstwach klawiatur takich elementów, jak: różnego typu czujniki np. pojemnościowe, hallotronowe, indukcyjne itp., supercienkie wyświetlacze OLED, światłowody do podświetleń klawiszy lub pól informacyjnych. Ich mnogość umożliwia konfigurowanie klawiatur foliowych do różnorodnych zastosowań przy niezwykle łatwym ich użyciu w procesie produkcyjnym, sprowadzającym się do naklejenia na obudowę i podłączenia wyprowadzeń do elektroniki urządzenia.
Najważniejsze zjawiska pozytywne dla rozwoju rynku komponentów elektromechanicznych
Listę najważniejszych czynników pozytywnie wspierających rynek otwiera presja na jakość oraz zaawansowanie techniczne. Jakość jest pojęciem, o którym się obecnie wiele mówi i przykłada do niego dużą wagę. Kolejne miejsce z minimalnie mniejszym udziałem to szeroki asortyment dostępnych produktów, pozwalający dobrać element przełączający bez konieczności kompromisu oraz dobra koniunktura na rynku profesjonalnym (wojsko, lotnictwo, motoryzacja). To trzecie kryterium jest już zdecydowanie słabiej zarysowane w porównaniu do wymienionych poprzednich dwóch.
Jednoczesne naciski na obniżanie cen powodują konieczność poszukiwania sposobów na obniżanie kosztów produkcji, które mają rekompensować coraz wyższe koszty użytych materiałów i elementów elektronicznych. Dzisiejsza produkcja klawiatur, w dużej mierze, oparta jest na coraz droższej pracy ręcznej. W związku z tym zmiany technologiczne koncentrują się na próbach zautomatyzowania przynajmniej niektórych procesów produkcyjnych.
Główne trendy techniczne
Za najważniejsze trendy techniczne uznano dużą trwałość mechaniczną i elektryczną elementów przełączających, a w dalszej kolejności odporność środowiskową, a więc mówiąc ogólnie, zagadnienia związane z jakością. Na trzecim miejscu wypadła miniaturyzacja, która jest zjawiskiem zmieniającym całą współczesną technikę. Duża odporność środowiskowa także wiąże się z jakością i wskazuje, że rynek szybko dojrzewa, a wybory klientów są coraz bardziej świadome. Na koniec warto odnotować, że modułowość w przełącznikach, a więc możliwość komponowanie produktu przez wybór części składowych, takich jak klawisz, kolor, podświetlenie, stale zyskuje na znaczeniu. Jest to już czwarta pozycja na wykresie.
