Producenci PCB otrzymają 3 mld dolarów wsparcia na rozwój potencjału produkcyjnego

Jest to kolejny program uzupełniający wcześniejszą amerykańską ustawę o chipach, a jego efektem ma być rozwój technologiczny i wolumenowy produkcji obwodów drukowanych na rynkach macierzystych. Zgodnie z danymi dostarczonymi przez stowarzyszenie PCBAA (Printed Circuit Board Association of America), udział USA w globalnej produkcji PCB zmalał wartościowo do 4% z 30% notowanych około 25 lat temu. W tym samym okresie udział producentów chińskich zwiększył się aż do 54% z 8%. Oznacza to, że producenci w USA są silnie uzależnieni od dostawców z Państwa Środka z wszelkimi konsekwencjami i ryzykiem z tego wynikającym.

Skoro większość płytek produkowana jest w Chinach, nietrudno uzmysłowić sobie, jaki wstrząs otrzymałby przemysł elektroniczny, gdyby na skutek hipotetycznej kolejnej wojny o Tajwan lub odwetu na liczne ograniczenia eksportowe zamknięto by granicę. Od ponad sześciu lat Chiny i USA spierają się o dominację w zaawansowanej technologii i skoro USA blokują sprzedaż sprzętu do litografii EUV, mogą pojawić się ograniczenia na PCB, np. HDI lub zawierających kilkadziesiąt warstw. W przypadku Polski, która jako rynek specjalistyczny i niszowy zwykle unikała konsekwencji wielu wydarzeń globalnych, cios w przemysł elektroniczny byłby zapewne jeszcze silniejszy. Nasz rynek produkcji PCB od kilkunastu lat jest w głębokiej defensywie na skutek silnej konkurencji cenowej oraz nierównowagi taryfowo-celnej i co gorsza, z roku na rok sytuacja krajowych producentów PCB się pogarsza.

Nie ma danych pozwalających oszacować, jaką część wolumenu płytek drukowanych importujemy z Chin, ale nie mam złudzeń, że procent jest jeszcze większy niż dla USA. Różnica w cenach jest duża, nie mówiąc o zaawansowaniu technologii, która tworzy dodatkowy czynnik przewagi.

Wysiłek władz mający na celu wypełnienie luki w lokalnej produkcji PCB podkreśla istnienie szeregu słabych punktów w amerykańskim łańcuchu dostaw elektroniki, począwszy od układów scalonych, poprzez obudowy układów scalonych, aż do poziomu płytek. Warto być świadomym ryzyka i znaczenia produkcji obwodów drukowanych dla rozwoju elektroniki, gdyż zmiana procentów w udziałach nie jest ani szybka, ani tania. PCBAA ocenia, że budowa zaawansowanej fabryki produkującej PCB to mniej więcej dwuletnia inwestycja, której koszt można szacować na 400 mln dolarów. Dla porównania, budowa najnowocześniejszej fabryki chipów kosztuje aż 20 mld dolarów – infrastruktura do PCB jest kosztowna, ale 50 razy tańsza od półprzewodników.

To bardzo dobrze, że znaczenie dostępności płytek drukowanych i rozwój technologiczny procesu produkcji PCB dostał dostrzeżony, ale jak zwykle trzeba patrzeć na problem w szerszej perspektywie. W USA działa jeden producent laminatów i dwóch producentów folii miedzianej. Jeśli więc zamierzeniem jest uniezależnienie, trzeba przebudować cały łańcuch dostaw. Tak samo jak struktury scalone bez obudów nie rozwiązują problemu niedostępności komponentów, tak produkcja płytek bez zapewnienia laminatu nie zmniejszy uzależnienia. A niestety laminat też jest produkowany w większości w Chinach.

Być może, jeśli koszty produkcji na rynku macierzystym są za duże, trzeba te fundusze zainwestować na innych rynkach, tańszych, ale bezpiecznych geopolitycznie. PCBAA sugeruje takie rozwiązanie i to jest dobra wiadomość.

Robert Magdziak