Podstawowe elementy sprzętowe automatyki domowej

Typowy system automatyki domowej składa się z kilku grup różnych typów elementów. W zależności od rozmiaru i stopnia zaawansowania systemu dana grupa może być reprezentowana przez jeden lub więcej modułów. Sterownik systemu (BMS) – jest zazwyczaj centralnym elementem, który zarządza pracą wszystkich komponentów i realizuje komunikację z użytkownikiem, np. przez panel dotykowy. Do niego przewodowo lub bezprzewodowo dołączone są czujniki oraz urządzenia wejściowe. Na podstawie wskazań czujników oraz otrzymanych danych wejściowych system zarządza pracą elementów wykonawczych, takich jak np. ogrzewanie czy oświetlenie. Kolejny element to magazyn danych, np. historii wskazań czujników czy zapisu z kamer. W tym wykorzystuje się głównie rozwiązania serwerowe (np. NAS). Do tego wszystkiego niezbędne jest zasilanie z reguły z instalacji elektrycznej ze wsparciem akumulatorowym. Czujniki mogą być zasilane z lokalnej baterii lub przez sieć komputerową w ramach SPE lub PoE.

Jaka jest aktualna koniunktura na rynku?

 

Aktualna koniunktura na rynku została oceniona w naszych ankietach w zasadzie tak samo jak cały rok 2022, a więc z mniej więcej połową ocen dobrych i jedną trzecią zadowalających. Jest to znak, że sytuacja na rynku się w zasadzie nie zmienia. Popyt na urządzenia elektroniczne do zastosowań profesjonalnych, a więc tych niekonsumenckich, zawsze był większy w porównaniu do wielu innych branż techniki, a wzrosty sprzedaży przewyższały ogólne wskaźniki dla całej gospodarki. Ta zależność jest najbardziej widoczna w gorszych okresach dla gospodarki i wykres po raz kolejny tę regułę potwierdza.

Kablem i bezprzewodowo

Bezprzewodowość jest kluczowym czynnikiem przewagi rynkowej produktów do automatyki budynkowej, bo ułatwia instalację i obniża koszty. Często nie da się wykonać okablowania w sposób nieuciążliwy w obiekcie. Nawet jeśli rozwiązania przewodowe bazują na pojedynczej skrętce przewodów wykorzystywanych do zasilania i komunikacji, dla wielu potencjalnych użytkowników jest to nie do przyjęcia z powodu estetyki. To z reguły jest domena dużych budynków użyteczności publicznej, biur i innych miejsc, gdzie instalację przewodów można przewidzieć na etapie budowy lub tam, gdzie są wydzielone kanały techniczne na instalacje. Często łączy się komunikację przewodową i bezprzewodową w ramach jednej instalacji.

Popularne rozwiązania bezprzewodowe to ZigBee i Z-Wave, doskonale znane od lat, pod kątem właśnie takich zastosowań opracowane i wreszcie zdobywające rynek. Rosnąca popularność rozwiązań IoT promuje też w omawianym obszarze Bluetooth LE, bo interfejs ten jest sprzętowo zaszyty w większości platform sprzętowych do takich zastosowań i dostaje się go praktycznie gratis.

Ocena problemów z długim czasem dostaw i wywołanych wojną

 

Problemy ze źle działającymi łańcuchami dostaw, trudności z kupnem komponentów, skomplikowana logistyka transportowa cały czas są w branży elektroniki istotnym problemem. Na Dalekim Wschodzie pandemia i związane z nią zamknięcia jeszcze trzy miesiące temu dawały się we znaki przedsiębiorcom. Wojna skomplikowała logistykę towarów, ograniczyła możliwość transportu koleją z Chin, a w portach morskich mamy kolejki i opóźnienia. To komplikuje biznes, a dodatkowo wiele firm w ramach ograniczania ryzyka działalności kupowało komponenty na zapas z zamiarem stworzenia sobie buforów na kilka miesięcy. To słuszne działanie i całkowicie odmienne od podejścia do magazynu lokalnego sprzed 3 lat, ale niestety pogłębia ono rozchwianie rynku.

Komponenty systemowe niczym klocki

Podstawą systemu automatyki budynkowej i domowej są czujniki oraz elementy wykonawcze. W tej pierwszej grupie mieszczą się sensory temperatury i wilgotności (do sterowania HVAC), detektory gazów oraz dymu (do systemu ppoż, wentylacji mechanicznej), oświetlenia (do sterowania lampami). Uzupełniają je czujniki otwarcia okien/ drzwi, wstrząsów, będące elementem systemu alarmowego. Są też czujniki poboru mocy, czyli watomierze dostarczające informacji na temat zużycia energii.

Typowe elementy wykonawcze obejmują przekaźniki załączające zasilanie w różnej formie: dopasowanej do oświetlenia LED, z gniazdem pozwalającym na włożenie wtyczki sieciowej lub do instalacji w szafie rozdzielczej na szynie DIN.

Poza komponentami z tego zakresu podstawowego w instalacjach automatyki pojawiają się kamery monitoringu będące elementem systemu monitoringu i ochrony obiektu oraz jako elementy czujnikowe (alarmowe), gdyż większość nowoczesnych kamer ma rozbudowaną funkcjonalność związaną z analizą obrazu i wykrywaniem osób. Liczba czujników i ich typów stosowanych w układach automatyki stale się zwiększa, przyspieszenie rozwoju przyniosą technologie AL/ML.

Wystarczy przejrzeć dowolną ofertę, aby uzmysłowić sobie, że katalog dostępnych komponentów jest bardzo szeroki, co ma niestety zalety i wady.

Jakie znaczenie dla Waszego biznesu mają komponenty do automatyki budynkowej?

 

Komponenty automatyki budynkowej są mniejszym lub większym dodatkiem do oferty handlowej dla 80% dostawców. O większą specjalizację jest trudno, gdyż rynek krajowy nadal jest za mały, portfolio produktowe zbyt szerokie a liczba marek handlowych, standardów, technologii zbyt duża, aby można było to objąć w ramach jednej firmy. Specjalizacja w zakresie komponentów automatyki budynkowej wymaga ponadto zgromadzenia w firmie kompetencji (wiedza, doświadczenie) w zakresie sprzętowym oraz oprogramowania. Z tym nie jest prosto, dlatego mamy tak, jak pokazuje wykres.