Struktura produktowa i firmowa

Na rysunku 3 pokazana została ocena, na które grupy produktów jest największy popyt na rynku. Naturalnie na szczycie zestawienia znalazły się modemy GSM, natomiast na kolejnym moduły Wi-Fi, co najprawdopodobniej wynika z zastosowań tej technologii w przemyśle oraz w wielu wyrobach stosowanych na styku elektroniki konsumenckiej i profesjonalnej.

Trzecia pozycja przypadła układom i modemom radiowym, chociaż trzeba przyznać, że terminologia opisująca te urządzenia nie jest spójna i jednoznaczna oraz to, że w wielu obszarach poszczególne technologie bezprzewodowe silnie się przenikają, powoduje kłopoty z ich klasyfikacją. Rysunek 4 obrazuje wyniki głosowania w redakcyjnej ankiecie na fi rmy, które zdaniem specjalistów zajmujących się tytułową tematyką, mają najsilniejszą pozycję na rynku bezprzewodowych modułów M2M w Polsce.

Na czołowych pozycjach znalazły się przede wszystkim dostawcy modułów GSM, co jest zrozumiałe w świetle danych z rys. 3 i z pewnością są to znani dostawcy w kraju. Zaskoczeniem jest brak w czołówce dostawców produktów Motoroli, gdyż w kategorii „inne” ulokowali się głównie dostawcy związani z automatyką przemysłową. Urządzenia komunikacyjne dla automatyki są dostarczane przez wiele firm i mają charakter uzupełniający oferty. Tym samym nie są w stanie wybić się w tak ogólnym zestawieniu.

Pod nazwą Avnet zgrupowane zostały wszystkie wskazania związane z firmami należącymi do tej korporacji, a więc EBV, Silica i Avnet-Memec. Produkty Motoroli pojawiają się w kolejnym rankingu obrazującym najpopularniejszych producentów modułów GSM, których urządzenia są dostępne na rynku polskim (rys. 5). Marka SimCom oferowana jest przez Gammę, Wavecom przez Acte, a Cinterion (domena Elhurtu), to produkty pochodzące od Siemensa, który rok temu wydzielił ze swoich struktur biznes związany z technologiami M2M do spółki-córki o nazwie Cinterion Wireless Modules.

Działalność handlowa

Rysunek 6 ilustruje wyniki głosowania przeprowadzonego w ankietach wartościującego poszczególne elementy oferty handlowej pod kątem ich znaczenia dla skutecznej sprzedaży. Na pierwszych dwóch pozycjach znalazły się cena i jakość, co jest naturalne dla naszego rynku, gdyż dla większości komponentów elektronicznych osią wyboru jest właśnie optymalny stosunek ceny do jakości. Mimo, że ceny modułów do komunikacji bezprzewodowej szybko spadają, to nadal stanowią znaczący, a niejednokrotnie dominujący składnik kosztów materiałów.

Jest to niestety jedna z najważniejszych przyczyn, dla których na rynku występuje sporo perturbacji. W porównaniu do innych opisywanych w raportach produktów, w opisywanej tematyce M2m uwagę zwraca wysokie znaczenie marki producenta, kompletnej oferty u dostawcy, a stosunkowo mała waga terminu dostawy. Dostawcy modułów komunikacyjnych zwracają uwagę na to, że osiągniecie sukcesu w sprzedaży wymaga sporych kompetencji technicznych.

W ogromnej części są to produkty skomplikowane technicznie, wymagające wparcia po stronie oprogramowania projektowego i dostarczenia narzędzi deweloperskich. Dotyczy to zwłaszcza najbardziej złożonych wersji takich, które mają wbudowany procesor aplikacyjny, ale należy oczekiwać,że z czasem takich modułów na rynku będzie najwięcej.

Kolejne dwa zestawienia pokazane na rysunkach 7 i 8 pokazują, w których grupach produktów jest największa konkurencja na rynku oraz które przynoszą dostawcą największe dochody. W obu zestawieniach w czołówce znajdują się produkty GSM, a kolejne pozycje zajmują na zmianę Wi-Fi z Bluetoothem.

Patrząc na oba wykresy trzeba mieć na uwadze to, że transceivery radiowe zapewniające komunikację na niewielkie odległości stają się częścią mikrokontrolerów, są dostępne w formie hybrydowej, a w najprostszych rozwiązaniach budowane z elementów dyskretnych. Nie mają zatem tak jednoznacznie określonej pozycji przy przeglądaniu rynku. W strukturze opisywanych produktów są one także najtańsze i tym samym w zestawieniach pokazanych na rysunkach 7 i 8 musiały znaleźć się za całą skomplikowaną bezprzewodową elektroniką opartą na światowych standardach.

Ostatni rysunek 9 pokazuje, które branże są w kraju głównymi odbiorcami technologii M2M. Warto zwrócić uwagę na to, że na drugiej pozycji znalazła się działalność związana z ochroną mienia, gdzie moduły GSM są wykorzystywane do realizacji monitoringu systemów alarmowych i zastępują dotychczasowe rozwiązania opierające się na klasycznej linii telefonicznej i radioliniach opartych o modemy radiowe.

Pozycja „dostawcy mediów” obejmuje zastosowania, w których łączność bezprzewodowa jest wykorzystywana do zdalnego odczytu liczników zużycia mediów takich jak woda, energia elektryczna itp. Ten obszar rynku jest bardzo perspektywiczny dla omawianych produktów i w przyszłości może stać się źródłem znacznych dochodów. Wynika to chociażby z planów zastąpienia wszystkich liczników energii elektrycznej wersjami elektronicznymi, planami budowy inteligentnej sieci elektrycznej (smart grid), jak też dużej wartości dodanej, jaką przynosi automatyzacja pracy inkasentów.

Ochrona praw patentowych

Standard łączności za pośrednictwem sieci komórkowych GSM jest technologią doskonale znaną na całym świecie, to samo dotyczy Wi- Fi i Bluetootha, co pozwala dowolnym firmom tworzyć produkty współpracujące z sieciami komórkowymi lub innymi produktami z wymienionych standardów, bez żmudnej inżynierii wstecznej, w tym również modemy dla potrzeb M2M. Niemniej wiele rozwiązań związanych dostępnych w omawianych technologiach zostało opatentowanych, więc taki niezależny producent modułów powinien właścicielom patentów zapłacić za licencję. Takie opłaty mogą sięgnąć nawet 20% ceny modułu, dlatego na bardzo konkurencyjnym rynku, nie wszyscy wypełniają ten obowiązek.

Tym bardziej, że patentów i właścicieli jest wiele, co utrudnia proste rozwiązanie tego obowiązku. Do sprawy patentów podchodzi się z różną uwagą w różnych rejonach świata, dlatego tanie moduły z nieopłaconą licencją IPR (Intellectual Property Rights) mogą być sprzedawane z sukcesem w krajach, gdzie do spraw IP podchodzi się dość luźno, ale w Europie i USA już nie.

Wielu dostawców informuje, że ich modemy GSM mają uregulowany status IPR, niemniej nie jest to u nas popularny temat taki, który pojawia się w reklamach i kartach katalogowych na witrynach internetowych.

Nawet w redakcyjnych ankietach pole z pytaniem o IPR to nie zostało zaznaczone przez fi rmy, które sprzedają produkty z opłaconą licencją.

Zapewne tak jest dlatego, że nikt nie wierzy w możliwość ukarania producenta OEM wykorzystującego moduły komunikacji bezprzewodowej bez opłaconego IPR i nie interesuje się tą tematyką, uważając że jest to obowiązek obciążający wyłącznie producentów.

Za produkowanie niezgodne z wymaganiami RoHS, wprowadzanie na rynek sprzętu niespełniającego wymagań w zakresie kompatybilności elektromagnetycznej też są kary i zagrożenie nimi jest bardziej realne, a mimo to nie słychać, aby ktoś został nimi obciążony lub musiał wycofywać wyroby ze sprzedaży.

W efekcie sprawa IPR pojawia się czasami w wiadomościach, głównie od strony firm posiadających patenty związane z tą technologią i jednocześnie produkujących moduły komunikacyjne, które próbują wpłynąć na decyzje klientów naświetlając tą tematykę.Bez względu na okoliczności i krajowe uwarunkowania trzeba być świadomym problemów, jakie mogą wynikać z IPR i wiedzieć, z czego mogą wynikać różnice w cenach.

Zestawienie ofert

Przegląd ofert krajowych dostawców modułów do bezprzewodowej komunikacji M2M zamieszczony został w tabelach 1 i 2. Składają się one z sześciu części poświęconych po kolei poszczególnym grupom produktów: modułom i modemom GSM, Wi-Fi, Bluetooth oraz modułom i modemom radiowym.

Ostatnie dwie pozycje w tabeli zawierają przegląd wspólnych parametrów technicznych dla wszystkich modułów, związanych głównie z dostępnymi zasobami sprzętowymi dla potrzeb aplikacji użytkownika oraz typowych funkcji użytkowych. W stosunku do poprzedniego opracowania na ten temat, jakie pojawiło się w Elektroniku 11/2006, niniejszy raport rozbudowany został o pozycje poświęcone modułom Bluetooth i Wi-Fi, dzięki czemu tabele odzwierciedlają zmiany dziejące się na rynku.

Majowy raport koncentruje się na najbardziej aktualnych zjawiskach panujących w branży M2M, niemniej szereg innych obserwacji sprzed trzech lat pozostaje nadal aktualna. Dlatego osoby, które chciałyby dowiedzieć się więcej o rynku prosimy o przejrzenie archiwalnego wydania, które jest dostępne na naszym portalu www.elektronikab2b.pl.