Przegląd produktów
Najważniejszą grupę produktów do takich zadań tworzy sprzęt lutowniczy, w tym lutownice, stacje lutownicze i na gorące powietrze oraz stanowiska do reworku, czyli napraw płytek w trakcie produkcji. Lutownice do zastosowań w elektronice najczęściej zasilane są niskim napięciem po to, aby ograniczyć do minimum ryzyko przebicia elementów i pozwalają na uziemienie. Kolby umożliwiają wymianę grotów i nierzadko dla danego producenta liczba dostępnych wersji końcówek sięga nawet kilkudziesięciu sztuk. Dobra dostępność grotów o różnych kształtach, w niskich cenach, trwałych, a więc wystarczających na wiele godzin pracy, jest dla dużej części użytkowników z obszaru produkcji zagadnieniem kluczowym przy wybieraniu danego modelu lub też grupy produktów zgodnych pod tym kątem.
Poza lutownicami kolbowymi w tym obszarze produktowym funkcjonują jeszcze lutownice na gorące powietrze wykorzystywane do lutowania i demontażu elementów SMD oraz specjalizowane stacje do demontażu i montażu (reworku) układów w obudowach bezwyprowadzeniowych.
Kolejna grupa to wyposażenie stanowisk pracy w serwisie, laboratoriach, utrzymaniu ruchu, produkcji. Ostatnia grupa produktów to narzędzia ręczne, których oferta szybko się poszerza. Niekoniecznie w zakresie szczypców i śrubokrętów, ale jeśli chodzi o sprzęt do inspekcji, mycia, manipulowania, to zmian jest wiele. Podobnie jest w narzędziach do obróbki złączy: do zaciskania, obrabiania końcówek, przygotowywania kabli itp.
Główne zjawiska pozytywne dla rynku
Za najbardziej istotne czynniki sprzyjające rozwojowi rynku produktów i usług niezbędnych do prowadzenia prac prototypowych uznano szeroką ofertę specjalistycznych urządzeń, a w drugiej kolejności nowe aplikacje i zastosowania elektroniki. Nowe aplikacje często wymuszają inwestycje w rozwój parku maszynowego i technologii produkcji, bo niosą ze sobą wzrost miniaturyzacji, nietypowe wymagania, zastosowania lub też konieczność spełnienia norm branżowych. Trzecie miejsce to cały czas rosnące znaczenie wysokiej jakości w procesach wytwórczych. Na kolejnych miejscach uplasowano dostępność zleceń z zagranicy dla krajowych firm, a także dużą liczbę firm EMS, które tworzą wymierny popyt.
Oprogramowanie projektowe
Znaczenie oprogramowania w procesie wykonania prototypu jest ogromnie duże i cały czas się zwiększa, a im bardziej złożony projekt, im większe wymagania, tym potrzeba posiadania zaawansowanego oprogramowania projektowego jest mocniej zarysowana. Tendencje są takie, aby projektowanie nie kończyło się w momencie przygotowania schematu i zaprojektowania płytki, ale objęło też wirtualne przygotowanie prototypu (wizualizację przestrzenną) i poddanie go symulacji za pomocą wielu pakietów odpowiedzialnych za ocenę zjawisk elektromagnetycznych, termicznych, integralności sygnałowej i innych. Środowisko projektowe zapewnia obecnie wizualizację płytki w trzech wymiarach, projektowanie mechaniczne obudowy i rozwiązań połączeniowych z możliwością złożenia całości ze sobą (płytki, obudowy, wiązki).
Liczba narzędzi symulacyjnych szybko rośnie i patrząc na to, co dzieje się na rynku należy oczekiwać, że tempo to jeszcze bardziej wzrośnie w kolejnej dekadzie. Rozwój symulatorów i zaawansowanych pakietów przyspieszył wraz z popularyzacją przetwarzania danych w chmurze (cloud computing), gdyż umożliwia to uzyskanie dużej mocy obliczeniowej niezbędnej do szybkich obliczeń złożonych zagadnień. Najbardziej znaczący postęp dotyczy zapewne kompatybilności elektromagnetycznej i symulacji cieplnych (rozkładu temperatury, chłodzenia na poziomie systemu). W tych dziedzinach symulacja przynosi bardzo spektakularne efekty. Rozwijają się też zagadnienia łączenia symulacji z rzeczywistymi pomiarami i modelowaniem fragmentu sprzętowego jeszcze niedostępnego w formie fizycznej.
Najbardziej perspektywiczne obszary aplikacyjne z punktu widzenia prototypowania
Za najbardziej perspektywiczne obszary aplikacyjne związane z urządzeniami i narzędziami do prototypowania elektroniki uznano rozwiązania dla przemysłu, wojska, aplikacje energii odnawialnej, oświetleniowe i systemy inteligentnego domu. W porównaniu z naszymi wcześniejszymi analizami widoczny jest duży awans w tym zestawieniu rozwiązań wojskowych, które przez wiele lat plasowały się na dole, a teraz wskoczyły na drugie miejsce. To pokłosie wojny.
Dostawcy produktów i usług
Firm związanych z tematyką prototypowania i produkcji małoseryjnej jest dość dużo, a rynek produktów usług jest bardzo szeroki, gdyż tak sformułowany temat jest podzbiorem dla szerszego kryterium, czyli produkcji elektroniki w ogólności. Stąd w naszym zestawieniu są duże firmy dystrybucyjne o szerokiej ofercie produktowej, jak TME, Masters, Conrad, które sprzedają narzędzia ręczne, stacje lutownicze itp. i zarazem dostawcy oprogramowania projektowego i narzędzi do prototypowania, jak Cadrex. Kolejna grupa charakterystyczna to dostawcy urządzeń do produkcji elektroniki i materiałów, tacy jak SMT-TECH, Loktech, Labem, Robtools. Firmy te mają szerokie oferty sprzętu różnej klasy i o różnym przeznaczeniu, w tym często rozwiązania specjalnie ukierunkowane na produkcję małoseryjną, jak np. urządzenia półautomatyczne wspomagające pracę ręczną lub combo (dwa w jednym).
Następna grupa to firmy kontraktowe produkujące elektronikę na zlecenie. Dla nich wytwarzanie prototypów jest naturalną częścią pracy i wiele firm ma do tego celu wydzieloną infrastrukturę. W realiach krajowych firmy tego typu produkują najczęściej średnie i krótkie serie, wielowariantowe rozwiązania produktowe, a część z nich angażuje się w usługi projektowe i ma niezłe zaplecze przygotowane pod tym kątem. Firmy takie często łączą projektowanie z produkcją małoseryjną i prototypowaniem.
Czynniki sprzyjające popytowi na usługi i produkty związane z prototypowaniem
Wzrost zainteresowania usługami i sprzętem do prototypowania urządzeń elektronicznych i produkcji małoseryjnej wynika w największym stopniu ze zwiększającego się znaczenia specjalizacji oraz rosnących kosztów pracy inżynierskiej. Zakres kompetencji technicznych w firmach też jest ograniczony i dzisiaj nie ma możliwości, aby wszystko wykonywać we własnym zakresie. Stąd, aby zapewnić rozwój w ramach organizacji, realizuje się kluczowe zadania i procesy, a resztę kupuje na rynku jako usługi. Droga praca inżynierska, trudne zagadnienia techniczne, jakie są rozwiązywane na etapie projektowania, wymuszają sięganie po zaawansowane i wysokojakościowe narzędzia po to, aby pracować szybko i dokładnie.
Poza opisanymi zbiorami są też firmy, które trudno sklasyfikować w tym zestawieniu, jak firmy dystrybucyjne specjalizowane, producenci PCB, klawiatur, dostawcy aparatury do badań precompliance i wybranych urządzeń specjalistycznych. Przygotowanie produkcji urządzeń elektronicznych obejmuje wiele działań i procesów, stąd taka szeroka reprezentacja firm jest tutaj naturalna.
Zestawienie w tabelach
Zestawienie przeglądowe ofert poszczególnych firm zajmujących się prototypowaniem i produkcją małych serii zawiera tabela 1, a dane kontaktowe zebrane zostały w tabeli 2. Pytania do przeglądu ofert zostały tak dobrane, aby można było szybko ocenić specjalizację firmy.
Źródłem wszystkich danych przedstawionych w tabelach oraz na wykresach są wyniki uzyskane w badaniu ankietowym przeprowadzonym wśród dystrybutorów urządzeń i dostawców usług do prototypowania elektroniki działających w Polsce.
