Laboratoryjna aparatura pomiarowa

Aparatura pomiarowa laboratoryjna to grupa produktów, których sprzedaż powiązana jest dość mocno z ogólnym rozwojem technologii i rynku, z nowymi produktami, inwestycjami zagranicznymi, powstawaniem parków technologicznych i tworzeniem nowych firm. Przykładem mogą być systemy do badań i kontroli systemów radiokomunikacyjnych, sieci i łączy optycznych, kontroli i analizy widma, modulacji, protokołów, badań kompatybilności elektromagnetycznej i podobnych zagadnień. Przyrządy pomiarowe z tej grupy są narzędziem do wygrywania wyścigu technologicznego i odgrywają niezwykle znaczącą rolę w kreacji nowych produktów.

Jednym z istotniejszych czynników rozwojowych dla rynku aparatury laboratoryjnej pomiarowej są fundusze unijne ukierunkowane na wspieranie rozwoju, poprawę konkurencyjności na rynku postrzeganej jako inwestycje w nowe technologie. Wiele krajowych firm skutecznie korzystało z tego wsparcia w ostatnich latach, kupując nowe maszyny oraz sprzęt i uruchamiając nową działalność. Koszt wysokiej jakości przyrządów jest spory, dlatego możliwość uzyskania dotacji na część inwestycji bywa bardzo istotna.

Obroty osiągane przez dostawców aparatury laboratoryjnej

Zestawienie obrotów osiąganych przez dostawców aparatury laboratoryjnej ze sprzedaży tych urządzeń. Na wykresie nie widać niestety jakiejś większej prawidłowości pozwalającej na ocenę wielkości rynku. Ponad połowa dostawców podała, że z tego obszaru uzyskuje nie więcej niż 0,5 mln zł rocznie, co dla aparatury laboratoryjnej jest niestety wartością małą. Biorąc pod uwagę to, że aparatura laboratoryjna jest tylko podzbiorem szerokich ofert urządzeń tego typu, dane należy uznać za satysfakcjonujące. Podział na aparaturę laboratoryjną oraz ogólnego przeznaczenia też jest nieostry, co powoduje problemy z kategoryzacją. Stąd wykres jest jedynie przybliżeniem zjawisk.

Kolejnym ważnym czynnikiem są nowe wymagania prawne co do jakości produktów elektronicznych i ich bezpieczeństwa użytkowania. Skoro elektronika staje się podstawą medycyny, transportu, komunikacji, to w miarę upływu lat muszą powstawać standardy i regulacje precyzujące, jakie parametry muszą być spełnione. Aparatura pomiarowa jest oczywiście niezbędnym testerem we wszystkich tych działaniach. Najbardziej widoczne jest to w produktach dla telekomunikacji bezprzewodowej, gdzie szybki rozwój rynku i co chwila pojawiające się nowe technologie nakręcają sprzedaż.

Zaawansowane urządzenia pomiarowe pomagają także w zapewnieniu wysokiej jakości, bo proces ten polega w dużej mierze na lepszej (dokładniejszej) kontroli urządzeń na etapie produkcji i w usługach oraz bardziej kompleksowych badaniach na etapie projektu. Podnoszenie wymogów jakości i bezpieczeństwa badanych produktów jest od kilku lat stałym trendem, przez co firmy muszą inwestować w nowoczesny sprzęt pomiarowy pozwalający na badania i poprawę jakości wykonywanych elementów elektronicznych. Konieczne jest też sprawdzanie urządzeń na instalacjach, okresowa weryfikacja działania, kontrola bezpieczeństwa i zgodności z normami i standardami. Wysoka jakość dotyczy też usług telekomunikacyjnych, gdzie wymagana jest bardzo zaawansowana aparatura.

Rozwój rynku aparatury pomiarowej wspierają ponadto zmiany prawne. Coraz więcej przepisów dotyczy instalacji, urządzeń, ich bezpieczeństwa działania, wpływu na środowisko i na inny sprzęt w otoczeniu, na możliwość współpracy z urządzeniami innych producentów, nakłada konieczność oznakowania produktu, przeprowadzenia badań itp. Obszary te są definiowane przez coraz liczniejsze wymagania prawne, stąd pojawia się konieczność przygotowywania protokołów i tworzenia dokumentacji na zgodność z normami, rozporządzeniami i przepisami.

CORAZ WIĘKSZE ZNACZENIE OPROGRAMOWANIA

Rozwój aparatury laboratoryjnej w zakresie sprzętowym to nieustanna ewolucja związana z większą dokładnością i rozdzielczością, szybszą akwizycją sygnału, większą ilością pamięci itp. Rozwój platformy sprzętowej to także zdolność do współpracy z komputerem, coraz częściej dostępna komunikacja bezprzewodowa, a także niewielkie wymiary pozwalające na określanie terminem "mobilny" lub możliwość pracy w terenie przy zasilaniu z akumulatora. Platforma sprzętowa to też duży wyświetlacz graficzny o coraz większej rozdzielczości z opcją sterowania dotykowego.

Udział sprzętu laboratoryjnego w obrotach

Wykres ilustruje, jak dużą część wolumenu sprzedaży dostawców urządzeń pomiarowych tworzy sprzęt laboratoryjny. Jak widać, rozkład jest mniej więcej równomierny i nie da się wyróżnić dominującej grupy. Niemniej w porównaniu do innych grup towarowych omawianych w naszych analizach w tym przypadku udział grupy „do 10%” jest stosunkowo mały. Innymi słowy, aparatura laboratoryjna ma wystarczający potencjał, aby stworzyć firmie specjalizację.

Bardzo dużo ciekawego dzieje się w zakresie oprogramowania, które jest odpowiedzialne za realizację nowoczesnego interfejsu użytkownika o przyjaznej funkcjonalności i dużych możliwościach wizualizacji danych. Oprogramowanie realizuje też komunikację z komputerem, zapewnia dostęp do wyników pomiarowych przez Internet i daje możliwość sterowania przyrządem przez sieć.

Wizualizacja danych to obecnie nie tylko eleganckie wyświetlanie, ale także wiążąca się z nim obróbka cyfrowa: zaznaczanie anomalii, wyliczanie parametrów sygnału (czasów, napięć, wartości charakterystycznych), dekodowanie protokołów i modulacji, testowanie poprzez nałożenie masek, sprawdzanie na zgodność ze standardem lub też normami oraz pomiary automatyczne, gdzie nastawy są regulowane samoczynnie.

To także możliwości pełnej automatyzacji procedury pomiarowej realizowanej po naciśnięciu jednego przycisku łącznie z przygotowaniem eleganckiego raportu w pliku PDF gotowego do podpisu. Już na pierwszy rzut oka widać, że od oprogramowania zależy coraz więcej i należy oczekiwać, że w kolejnych latach trend ten będzie się pogłębiał.

Dostawcy aparatury laboratoryjnej

Już obecnie wiele się mówi o przyrządzie definiowanym programowo, a więc takim, gdzie w miarę uniwersalna platforma akwizycji danych jest przekształcana w konkretny miernik poprzez załadowanie odpowiedniego kodu. To już dzisiaj jest możliwe i wykonalne technicznie, niemniej na razie nikt z producentów nie zrobił zdecydowanego kroku w tym kierunku.

SOFTWARE DEFINED MEASUREMENTS

Oparcie konstrukcji przyrządu pomiarowego na oprogramowaniu to doskonały sposób dla producentów i użytkowników na to, aby przyrząd pomiarowy wystarczył na długo. Wiadomo, że w elektronice zmiany następują szybko i rozwiązania, które funkcjonują obecnie i wydają się nowoczesne, bardzo szybko potrafią odejść w przeszłość.

Ta dynamika zjawisk przenosi się na rynek aparatury, bo pomijając aparaturę uniwersalną standardową, wiele przyrządów specjalizowanych można dostosowywać w ten sposób do nowych zagadnień metrologicznych. Dotyczy to w szczególności aparatury telei radiokomunikacyjnej, która umożliwia testowanie sygnałów i modulacji w określonych standardach.

Najważniejsze trendy techniczne na rynku aparatury laboratoryjnej

Zestawienie najważniejszych trendów technicznych i rynkowych wpływających na rozwój rynku aparatury laboratoryjnej ma dwie wyraźnie dominujące kategorie. Pierwsza o charakterze technicznym to nowe technologie i standardy techniczne, które wymuszają użycie sprzętu o nowych właściwościach. Doskonale to widać w zakresie telekomunikacji bezprzewodowej, gdzie nowe pasma częstotliwości i protokoły pojawiają się często i wymagają użycia specjalizowanych urządzeń kontrolno-pomiarowych. Rynek czeka na telefonię komórkową 5G, która prawdopodobnie będzie wymagała całkiem nowego sprzętu. Poza wymienionymi kategoriami dość wysoko wypadło znaczenie naturalnej wymiany starych urządzeń na nowe oraz presja na jakość w technice, która zmusza do kontrolowania i badania coraz większej liczby parametrów.

Możliwość rozbudowy funkcji pomiarowych poprzez wykupienie licencji jest też korzystna dla użytkowników, ponieważ nie muszą oni w ten sposób płacić za coś, z czego nie korzystają, kupować aparatury na wyrost z dużym zapasem funkcjonalności po to, aby właśnie starczyła na długo. W komunikacji i całej elektronice dzieje się zbyt wiele, aby sprzedawać dzisiaj aparaturę o zamkniętej funkcjonalności, stąd należy oczekiwać, że trend definiowania funkcji pomiarowych przez oprogramowanie będzie się pogłębiał.

CORAZ WIĘKSZA SPECJALIZACJA

Współczesna elektronika staje się coraz bardziej skomplikowana, przez co po stronie aparatury pomiarowej trzeba mierzyć coraz więcej parametrów. Z uwagi na to na rynku jest coraz więcej aparatury specjalistycznej: środowiskowej, w zakresie pomiarów mechatroniki, dla potrzeb EMC, dostosowanej pod kątem serwisu sieci TV kablowej, instalatorów anten i innych podobnych obszarów. Takie przyrządy są wygodniejsze w użyciu i bardziej dopasowane do pełnionych zadań metrologicznych. Pogłębiająca się specjalizacja we wszystkich dziedzinach techniki zapewne pogłębi te zjawiska i w przyszłości w handlu będzie jeszcze więcej aparatury specjalizowanej.

Główni odbiorcy laboratoryjnego sprzętu pomiarowego

Klientami dla dostawców aparatury laboratoryjnej są producenci elektroniki, firmy przemysłowe oraz uczelnie i jednostki naukowe. Sporo wskazań padło też na wojsko i służby mundurowe, które zawsze były kojarzone m.in. ze sprzętem radiokomunikacyjnym wysokiej klasy. Sprzęt ten trafia do działów badań i rozwoju, laboratoriów badawczych, stanowisk kontroli jakości w produkcji i podobnych strategicznych miejsc.

Oparcie aparatury profesjonalnej na komputerze i oprogramowaniu, nierzadko na popularnym systemie operacyjnym takim jak Linux czy Windows, zaciera różnicę między komponentami systemów pomiarowych a klasycznych przyrządów w oddzielnej odbudowie z własnym wyświetlaczem i gałkami regulacyjnymi. Aparatura tradycyjna pozwala dzisiaj na pracę jako element systemu komputerowego w wiele większym stopniu niż było to wcześniej możliwe. Jest też coraz więcej urządzeń pomiarowych pozbawionych ekranu i przystosowanych do współpracy z komputerem lub tabletem.