Nowości i trendy na rynku badań
Rys. 13. Najważniejsze branże i sektory rynku zlecające badania
Nowe usługi w laboratoriach najczęściej są powiązane z nowymi technologiami wchodzącymi na rynek, takimi jak na przykład oświetlenie LED, generatory energii odnawialnej (wiatrowej, słonecznej). W motoryzacji pomiary wiążą się z kontrolą samochodów z napędem elektrycznym i hybrydowym, w lotnictwie z walidacją działania systemów elektronicznych. Rośnie grupa firm wykonujących badania instalacji w miejscu pracy zgodnie z aktualną dyrektywą EMC w celu potwierdzenia zgodności.
Wynika to trochę z tego, że wielu produktów nie da się przywieźć do laboratorium, a badać je trzeba. Na razie w kraju nie ma wiele dużych komór bezechowych pozwalających na takie badania, ale w niedalekiej przyszłości jest szansa, że to się zmieni. Nowością są ponadto usługi modyfikacji urządzeń, które nie spełniają wymogów norm. Dzięki temu producenci OEM mogą rozwiązać problemy konstrukcyjne bez potrzeby angażowania czasu i środków na poszukiwanie przyczyn niezgodności z normami.
Duży udział stanowią dzisiaj badania prototypów, z racji tego, że wprowadzanie zmian wynikających z niespełnienia wymagań norm na etapie produkcji urządzeń jest bardzo kosztowne. Firmy o tym wiedzą i słusznie starają się wyprzedzać problemy. Otwarcie laboratorium badawczego przez firmy Radiotechnika i Bornico dowodzi też, że w wybranych przypadkach dział ten staje się kolejnym etapem kompleksowości usług. Nie wydaje się, aby w tym kierunku poszło wielu krajowych dystrybutorów i firm kontraktowych, ale ta różnorodność w kierunkach rozwoju rynku kontraktowego i dystrybucyjnego wydaje się korzystna.
Ranking laboratoriów
Rys. 14. Czołowe placówki badawcze w kraju
Krajowe laboratoria badawcze w większości nie mają wyspecjalizowanego profilu i z reguły zajmują się badaniem szerokiej grupy urządzeń elektronicznych. Można to dostrzec chociażby w danych pokazanych na rysunku 13, gdzie pokazane zostały najważniejsze branże zlecające badania. Mimo że oczywiście różnice pomiędzy poszczególnymi słupkami są, to jednak można uogólnić wymowę tego zestawienia i powiedzieć, że w zasadzie wszystkie branże korzystają z usług pomiarowych.
Jeśli chodzi o pozycję rynkową pod względem kompetencji i posiadanej aparatury, to w ankietach redakcji najczęściej wymieniane było Laboratorium Kompatybilności Elektromagnetycznej Politechniki Wrocławskiej (21% głosów), potem placówki WIŁ i UKE oraz Emag. Na piątej pozycji zanotowano placówkę prowadzoną przez firmę Predom (rys. 14).
 mgr inż. Grzegorz Modrykamień
kierownik przedstawicielstwa firmy EM Test w Polsce
- Ile trzeba mieć pieniędzy, aby badać elektronikę w zakresie EMC?
Wiele zależy od aplikacji, norm produktowych i celu, jaki przyświeca podczas tworzenia laboratorium i czy wystarczające jest badanie odporności na zjawiska przewodzone oraz emisji zaburzeń przewodzonych, czy też konieczne jest sprawdzanie emisji i w jakim paśmie częstotliwości. Niemniej w wielu typowych przypadkach, gdzie badana jest emisja i odporność na zaburzenia przewodzone, aparatura plus komora to wydatek poniżej 60 tysięcy euro.
Sprzęt za tyle jest w stanie zdiagnozować około 80% problemów z kompatybilnością produktu. Co więcej, nie zawsze aparatura jest ograniczeniem tego, co można zrobić, ale kompetencje techniczne personelu. Inżynier rozumiejący zjawisko i metodę jego sprzęgania się, a jednocześnie będący zaangażowany w proces konstruowania produktu jest w stanie wykonać prace związaną z odkłócaniem produktu nawet w niekompletnym, ale sensownie wyposażonym laboratorium. Podsumowując ceny, jakie płaci się dzisiaj, w ponad 80% przypadków zaczynają się od 20 tys. euro, a kończą na 60 tys. euro.
- Od lat wiele firm elektronicznych lekceważy konieczność przeprowadzania badań - czy coś się tu zmienia?
Wiele problemów i stereotypowych osądów dotyczących badań EMC bierze się stąd, że inżynierowie nie znają się na tym zagadnieniu i powtarzają zasłyszane od innych opinie lub niewłaściwie interpretowane przepisy. Fakty są takie, że dzisiaj każda firma produkcyjna musi umieć zmierzyć się z kompatybilnością. Im większa skala działania, bardziej profesjonalny i złożony jest charakter jej działalności, tym waga tych zagadnień staje się większa. Najbardziej niepożądane jest rozumienie badań EMC jako zła koniecznego lub nakazu, gdyż są one obecnie integralnym składnikiem jakości produktu i nie mają nic wspólnego ze znakowaniem CE.
Wiedza o własnym produkcie zdobyta w trakcie testów EMC skutkuje powstaniem unikalnych dla branży rozwiązań i naprawdę nie są to kolejne ferryty, filtry lub uszczelki. Tego rodzaju komponenty, stosunkowo najdroższe w BOM-ie i przypadkowo dobrane, stosuje się w produktach, które poległy podczas testów i dla ratowania projektu zdecydowano się na takie rozwiązanie. Możliwość testowania kompatybilności na każdym etapie projektu wstępnego obniża liczbę elementów zapewniających EMC.
Jako producent urządzeń do badania kompatybilności elektromagnetycznej zauważamy gwałtowny wzrost liczby wydawanych przez większe przedsiębiorstwa i koncerny o zasięgu globalnym własnych zeszytów wymagań dotyczących produktów poprzez wszystkie branże od sprzętu AGD, a na samolotach skończywszy. Wymagania zawarte w tych publikacjach są wielokrotnie ostrzejsze i stosowane są jako uzupełnienie testów związanych np. ze znakowaniem CE.
- W ostatnich latach laboratoria otwierają dystrybutorzy elementów elektronicznych, dostawcy aparatury pomiarowej - czy to jest atrakcyjne biznesowo działanie? Co w ten sposób firmy chcą osiągnąć?
W firmie EM Test laboratoria działają od ponad 20 lat. Są one ściśle związane z filozofią firmy, ponieważ zależy nam, aby klienci postrzegali firmę jako kompetentnego partnera. Laboratorium badawcze nie powstało w celu wykonywania badań certyfikujących, ale bardziej w celu zapewnienia zaplecza dla wszystkich obszarów naszej działalności: konstruowania i produkcji własnych produktów, znajdowania wraz z naszymi klientami rozwiązań problemów EMC niezależnie od producentów filtrów i innych elementów odkłócających, ponieważ nie jesteśmy ich dystrybutorem.
Nasi inżynierowie pracujący w międzynarodowych i krajowych komitetach technicznych IEC, ISO oceniają jako niezwykle istotną, dla wykonania odpowiedzialnej pracy w tym zakresie, możliwość zestawienia normatywnych stanowisk badawczych EMC i ich weryfikację, a dodatkowo dzięki swoistemu poligonowi powstaje wiele unikalnych rozwiązań i funkcji.
|
Porównanie ofert w tabelach
Tabela 3. Plan raportów "Elektronika" na najbliższe miesiące
Zestawienie ofert badań krajowych laboratoriów badawczych zostało przedstawione w tabeli 1. W kolejnych wierszach przedstawiony został profil placówki, a następnie ogólna oferta realizowanych badań w czterech kategoriach tematycznych. W porównaniu do poprzedniej analizy zrezygnowaliśmy z podawania szczegółowych parametrów dla badań i zakresów, ograniczając się jedynie do wymienienia, czy dana firma realizuje taką usługę lub nie.
Tabela 1 zawiera dane o wszystkich firmach, które nadesłały wypełnione ankiety, bez podziału na jednostki akredytowane lub nie. Zestawienie uzupełnia tabela 2, w której podano dane kontaktowe do firm uczestniczących w zestawieniu. Tabele zawierają informacje o 32 placówkach, czyli minimalnie więcej niż trzy lata temu.
Robert Magdziak
Źródłem wszystkich danych przedstawionych w tabelach oraz na wykresach są wyniki uzyskane
w badaniu ankietowym przeprowadzonym wśród laboratoriów badania urządzeń elektronicznych w Polsce.
