Niska standaryzacja, większa specjalizacja
Charakterystyczną cechą rynku złączy jest bardzo mała standaryzacja tych produktów, co jest skutkiem istnienia dużej liczby producentów, ogromnego portfolio produktów i szybkiej ewolucji rynku. W większości przypadków "standard" w złączach oznacza nie typ przyjęty przez stowarzyszenie branżowe lub społeczność, ale po prostu popularne złącze mające wiele odpowiedników i łatwo dostępne z wielu źródeł.
Z roku na rok na rynku funkcjonuje coraz więcej typów elementów o specjalizowanej konstrukcji pod kątem zastosowań i standardów branżowych. Rynek kieruje się ku specjalizacji, a ona wymusza tworzenie konstrukcji dopasowanych do wymagań aplikacyjnych. Takie działania powodują, że liczba typów, wariantów, marek jest ogromna i sprawia klientom problemy z zaopatrzeniem. Gdy produktów jest mniej i daje się wskazać popularne i często używane typy, a czasy ich dostaw są krótkie, bo dystrybutorzy mają często je w lokalnych magazynach buforowych. Duży asortyment powoduje, że dokładna orientacja w ofercie ze znajomością szczegółów i niuansów staje się rzadkością. Prowadzi to do wielu nietrafnych wyborów, koncentracji uwagi na tym, co się zna i wcześniej kupowało. To znany od lat problem rynku złączy.
Terminal bloki
Ważną część rynku złączy silnoprądowych, zwłaszcza w elektronice, tworzą terminal bloki, czyli modułowe złącza płytka-przewód z zaciskiem śrubowym lub sprężynowym. Podobnie jak dla innych typów, tutaj też asortyment jest bardzo duży i obejmuje wersje proste i kątowe, rozłączalne, do montażu SMT i THT, pozwalające zamontować więcej niż jeden przewód w styku, oczywiście w kilku rozmiarach rastra.
Terminal bloki znaleźć można w ofertach wielu producentów, u tanich chińskich dostawców i wiodących światowych producentów, gdyż są to złącza o dużej uniwersalności trafiające do branży oświetleniowej, producentów zasilaczy, sterowników, regulatorów (tzw. mała automatyka i automatyka budynkowa), producentów systemów alarmowych, domofonowych i systemów rejestracji, urządzeń kontrolnych, AGD i wielu innych.
Szeroki obszar aplikacyjny jest tu źródłem ich popularności od wielu lat, ale widać, że z czasem znaczenie wersji zapewniających szybki montaż przewodów, a także wersji rozłączalnych, takich, w których można rozpiąć złącze jednym ruchem, bez mozolnego rozpinania pojedynczych kabli, jest coraz większe. Najbardziej takie elementy potrzebne są w branży oświetleniowej, gdyż tam często sprzęt jest instalowany w trudnych warunkach i wygoda się bardzo liczy. Obciążalność prądowa takich złączy sięga nawet kilkadziesiąt amperów na pin, co przekonuje, że mogą być stosowane w wielu różnych aplikacjach energoelektroniki.
Złącza na szynę DIN
Drugą specjalistyczną grupę złączy silnoprądowych stanowią elementy przeznaczone do montażu na szynie DIN. Są one bazą do tworzenia systemów i instalacji w przemyśle, automatyce, energetyce i można je znaleźć w wielu obudowach, szafach technicznych, rozdzielniach itp. Zainteresowanie nimi to pochodna rosnącej popularności montażu na szynie DIN urządzeń i coraz większej oferty takich produktów, do których zaliczają się przekaźniki, sterowniki, wyłączniki, zasilacze i podobne.
Produkty na szynę są na rynku cenione, bo pozwalają szybko i bez konieczności korzystania ze specjalistycznych narzędzi stworzyć system, instalację lub nawet całą aplikację. Zapewniają niezbędną indywidualność, bo każdy projekt może być inny, możliwość modernizacji i zmian w dowolnym momencie. Szyna DIN jako element spajający całość mechanicznie jest tutaj niczym podstawa do budowania z logicznych klocków docelowego systemu.
Główne zjawiska techniczne
Za najważniejsze zjawisko techniczne zmieniające rynek złączy uznano wersje modułowe i miniaturyzację złączy. Wersje modułowe złączy zapewniają możliwość kompozycji liczby, typu styków i ich układu, a tym samym na dopasowanie złącza ściśle do wymagań aplikacyjnych. Z kolei miniaturyzacja w zakresie złączy silnoprądowych to jedno z najtrudniejszych wyzwań stojących przed producentami, ale także coraz silniej zarysowane oczekiwanie klientów. W dalszej kolejności wymieniono dostępność wersji ze stykiem sprężynowym i złączy specjalistycznych. Wersje specjalistyczne to kategoria kryjąca rozwiązania dopasowane do wymagań aplikacyjnych i branżowych, w której kryją się elementy zapewniające wysoki stopień ochrony środowiskowej, spełniające normy wojskowe.
Złącza na szynę pozwalają na wygodne okablowanie takich instalacji i mają postać wąskich płaskich elementów, które można składać w większe zespoły, podobnie jak spaja się terminal bloki. Mają też możliwość wewnętrznego połączenia biegunów, co ułatwia tworzenie dystrybucji zasilania. Złącza na szynę DIN i zacisk sprężynowy obsługują jedną z największych potrzeb instalatorów – szybki i wygodny montaż.
Przegląd ofert
W tabeli 1 zamieszczono przegląd ofert dostawców złączy silnoprądowych. Jej zadaniem jest zapewnienie szybkiej orientacji, czy dana grupa produktów jest w ofercie danego dostawcy, bo złącza to bardzo szeroka asortymentowo grupa produktów i nie jest możliwe, aby jeden dostawca był w stanie zapewnić wszystko. Stąd nasze zestawienie należy traktować jako wstęp do dalszych poszukiwań. W tabeli 2 podajemy dane kontaktowe.
Źródłem wszystkich danych przedstawionych w tabelach oraz na wykresach są wyniki uzyskane w badaniu ankietowym przeprowadzonym przez redakcję wśród krajowych dostawców złączy w Polsce.
