Struktura rynku M2M
Rys. 10. Chmurka najbardziej rozpoznawalnych marek M2M w Polsce
Wprawdzie aplikacje wykorzystujące komunikację M2M pojawiają się w wielu różnych branżach i technologia ta z natury ma charakter uniwersalny, jednak na liście odbiorców dominują same branże profesjonalne (rys. 7).
Automatyka i przemysł łączą tutaj zastosowania związane z rozproszonymi sieciami pomiarowymi, telemetrycznymi i sterującymi w rozległych instalacjach, transport określa obszar rynku związany z zarządzaniem siecią pojazdów, natomiast "branża security" wiąże się z wykorzystaniem komunikacji M2M do celów ochrony mienia.
Porażka kategorii "budownictwo" to znak, że technologie związane z inteligentnymi budynkami, zapewnieniem pełnych możliwości sterowania wszystkimi odbiornikami oraz integracja wszystkich systemów budynkowych takich jak ogrzewanie i klimatyzacja, monitoring i kontrola dostępu, sterowanie oświetleniem itp. w jedną całość nadal jest wizją przyszłości.
W budynkach, gdzie takie systemy powstają, bazują one zapewne na komunikacji przewodowej instalowanej na etapie budowy obiektu lub na własnościowych rozwiązaniach firm produkujących systemy do instalacji budynkowych, a więc takich, które nie opierają się na modułach dostępnych na wolnym rynku. Niestety inteligentny budynek zaczyna się kojarzyć z technologiami, których implementacja i poważne zastosowania odsuwają się w czasie.
Z kolei dość dobra pozycja na wykresie opisana jako "dostawcy mediów komunalnych" pokazuje, że aplikacje związane z automatycznym odczytem liczników stają się realną częścią obszaru określanego przez M2M. Struktura oferty handlowej dla modułów M2M, jaką pokazujemy na rysunku 8, różni się od wielu innych podobnych zestawień, wykonywanych na potrzeby raportu, wysokim znaczeniem kompletnej oferty u sprzedawcy, znaczeniem marki produktu i wagą kompetencji technicznych.
Nieźle wypadło też znaczenie dostępności zestawów ewaluacyjnych. Zwykle znaczenie tych czynników oceniane jest znacznie słabiej, a nierzadko nawet postrzegane są one jako prawie nieważne; w przypadku modułów do komunikacji M2M widać, że skomplikowanie techniczne tych produktów ma wpływ na decyzje klientów, którzy wybierają dostawców mających wysokie kompetencje.
To wszystko oczywiście ma znaczenie, o ile cena jest na poziomie akceptowanym przez klienta. Z kolei słabe znaczenie krótkiego czasu dostawy to efekt tego, że aplikacje M2M wymagają sporo pracy inżynierskiej i tym samym na zaplanowanie kupna partii produkcyjnej jest sporo czasu.
Kolejne trzy wykresy pokazane na rysunku 9 to próba zobrazowania, jakie znaczenie mają poszczególne typy modułów komunikacyjnych w tym biznesie, pod względem wolumenu sprzedaży (a), stopnia konkurencji na rynku (b) i dochodów dla dostawców (c). We wszystkich trzech przypadkach mniej więcej połowę wskazań padło na moduły GSM i pochodne.
Potwierdza to wcześniejsze analizy, zgodnie z którymi M2M w znakomitej większości przypadków oznacza produkty i technologie wykorzystujące infrastrukturę sieci komórkowych, a cała reszta jest tylko uzupełnieniem. Patrząc na tę resztę rynkowego asortymentu, widać wyraźnie, że produkty bazujące na standardzie ZigBee i WiFi mają charakter praktycznie niszowy.
Komunikacja na niewielkie odległości realizowana jest za pomocą modułów radiowych niebazujących na standardzie, które pod względem znaczenia lokują się na drugiej pozycji. Wniosek jest z tego taki, że za inwestycją w produkty oparte na standardzie muszą kryć się wyraźne korzyści równoważące konieczność poniesienia opłat licencyjnych.
Gdy ich nie ma lub są niewielkie, klienci skłaniają się ku zwykłym modułom zawierającym transceivery pracujące w pasmach ISM, zapewniające wystarczająco dużą szybkość transmisji do większości typowych zastosowań. Przewaga technologii ZigBee kryje się głównie w możliwości stworzenia sieci typu mesh i komunikacji z wieloma odbiornikami.
Zapewne na razie słabo to współgra z obecnymi potrzebami klientów i wydaje się, że potrzeba jeszcze kilku lat, aby produkty te się przebiły. Wysoka pozycja modułów transceiverów radiowych jest też pochodną szerokiej oferty rynku, gdyż produkuje je wiele firm w dziesiątkach wersji dopasowanych do różnych potrzeb.
Często są to konstrukcje bardzo proste i tanie, co pozwala na aplikowanie ich w rozwiązaniach systemów alarmowych, prostym sterowaniu automatyką domową i podobnych. Zastosowania takie nie do końca kojarzą się z profesjonalnym M2M, ale z pewnością są ważnym narzędziem do zapewniania bezprzewodowości.
Dostawcy produktów M2M
Rys. 11. Najbardziej rozpoznawalni dystrybutorzy modułów komunikacji bezprzewodowej
Skuteczna sprzedaż modułów GSM wymaga powiązania umową z renomowanym producentem światowym, po to, aby mieć w ofercie szerokie portfolio produktów o dobrej jakości, dostęp do nowości, narzędzi projektowych oraz pomocy ze strony producenta. Dostawcy modułów komunikacyjnych zwracają uwagę na to, że osiągnięcie sukcesu w sprzedaży wymaga także sporych kompetencji technicznych.
W ogromnej części są to produkty skomplikowane technicznie i wymagające wparcia po stronie oprogramowania projektowego. Dotyczy to zwłaszcza najbardziej złożonych wersji, które mają wbudowany procesor aplikacyjny, a także modeli obsługujących coś więcej ponad podstawową transmisję danych. Stąd czołowe firmy dystrybucyjne reprezentują najbardziej znane marki jak Cinterion, SimCom, Sierra-Wireless, Motorola i uBlox (rys. 10).
Na rynku krajowym są też dostępne wyroby producentów dalekowschodnich, konkurujących głównie ceną i sprzedających najczęściej typowe modemy GSM/GPRS. Ich nazwy nie zapadają już tak dobrze w pamięć specjalistów, stąd na wykresie chmurkowym pokazanym na rysunku 10 rozkład sił jest taki, jak podano.
Podobne zestawienie najpopularniejszych w Polsce dystrybutorów modułów do M2M pokazane zostało na rysunku 11 i obejmuje ono właśnie krajowych przedstawicieli wymienionych czołowych marek. Patrząc na całą listę dostawców, widać głównie znane firmy dystrybucyjne sprzedające półprzewodniki i inne podzespoły elektroniczne, np. Elhurt, Masters, Gamma, JM Elektronik, TME, Farnell, Maritex.
Wszystkie sprzedają moduły GSM-owe plus często Bluetooth, ZigBee i zwykłe transceivery radiowe. Bardziej specjalistycznymi dostawcami są Elproma, Acte, Eltronika, Microdis, Karcz, Macropol, dla których jest to istotna część biznesu i omawiane produkty nie są po prostu częścią dużej oferty.
O ile nie musi mieć to korzystnego wpływu na ceny, dostępność i kompletność oferty, bo z pewnością duży może więcej, o tyle jednak specjalizacja daje lepszy dostęp do doradztwa technicznego. Niektóre firmy zajmują się dodatkowo produkcją i sprzedażą terminali i modemów GSM (Eltronika) oraz modułów rejestrujących i lokalizujących (Inventia).
Tabele z przeglądem ofert
Tabela 3. Plan raportów "Elektronika" na najbliższe miesiące
Przegląd ofert dostawców modułów do M2M zamieszczony został w tabeli 1. Składa się ona z sześciu poziomych części poświęconych poszczególnym grupom produktów: modułom i modemom GSM, Wi-Fi, Bluetooth oraz modułom i modemom radiowym.
Ostatnie dwie pozycje w tabeli zawierają przegląd wspólnych parametrów technicznych dla wszystkich modułów, związanych głównie z dostępnymi zasobami sprzętowymi dla potrzeb aplikacji użytkownika oraz typowych funkcji użytkowych. W tabeli 2 podajemy dane kontaktowe do firm, które nadesłały wypełnione ankiety, wraz ze wskazaniem głównych marek produktów znajdujących się w ich ofertach.
Robert Magdziak
Źródłem wszystkich danych przedstawionych w tabelach oraz na wykresach są wyniki
uzyskane w badaniu ankietowym przeprowadzonym wśród dostawców M2M w Polsce.
