Czwartek, 25 kwietnia 2024

Ochrona ESD/RFI - materiały i urządzenia

Uszkodzenia oraz zakłócenia pracy wywołane zaburzeniami elektromagnetycznymi i na skutek wyładowań elektrostatycznych są szczególnie dokuczliwe, gdyż często dają niejasne odczyty stanu, nie zawsze uwidaczniają się w momencie oddziaływania, ale dopiero dużo później, w czasie eksploatacji, a także są trudne do rozpoznania przez użytkowników urządzeń oraz osoby niebędące specjalistami w tej dziedzinie. Koszty obsługi posprzedażnej i serwisu stale rosną, a jednocześnie ceny produktów i usług są hamowane przez silną konkurencję na rynku, dlatego dzisiaj nacisk na jakość w produkcji, a więc pośrednio też na ochronę, staje się tak istotny dla zbilansowania kosztowego projektów. W przypadku elektryczności statycznej nie jest łatwo w sposób jednoznaczny odpowiedzieć na pytanie, czy liczba zastosowanych zabezpieczeń i ich typ w przypadku danej firmy są wystarczające i zapewniają skuteczność. Każde zabezpieczenie wymaga umiaru i gdzieś musi być postawiona granica między kosztem rozwiązania i skutecznością.

Ochrona ESD/RFI - materiały i urządzenia

Asortyment środków ochronnych dostępnych na rynku jest bardzo szeroki, zatem można sobie wyobrazić, że użycie wielu różnych z nich da dobry wynik. Tak będzie, ale koszt takiego rozwiązania może stać się nieakceptowalny. Z tych przyczyn konieczne jest znalezienie kompromisu między liczbą zabezpieczeń a skutecznością ochrony. Do tego potrzebna jest wiedza inżynierska, doświadczenie wyniesione z wielu wcześniejszych lat pracy, wsparcie producenta materiałów i komponentów, aparatura itd. Tego dostarczają kompetentni dostawcy produktów, natomiast obowiązki nabywcy to stosowanie się do zaleceń, planów wymiany i konserwacji, poddawanie audytom, ale przede wszystkim rzeczywista chęć, aby problem rozwiązać rzetelnie.

Świadomość jest coraz większa

Coraz więcej firm świadczących usługi EMS i producentów OEM ma świadomość zagrożeń wynikających z braku ochrony przed ESD. Duży nacisk kładą na ochronę firmy zagraniczne mające produkcję w Polsce. Jednak nadal firmy polskie, a zwłaszcza producenci, którzy zajmują się produkcją we własnym zakresie, nie przywiązują wagi do ochrony przed ESD, czasami nawet ze względu na koszty z niej rezygnują. Mimo że wiele tych firm może się poszczycić latami działalności i wydawałoby się, że ze świadomością rynku nie powinniśmy mieć problemów, ale niekoniecznie się to potwierdza. Jak sygnalizowano nam w ankietach, firmy elektroniczne często traktują ochronę ESD jako zło konieczne, i podchodzą do audytów i kontroli ESD bardziej dla pozyskania dokumentu niż faktycznej potrzeby ochrony swoich produktów przed ESD, najlepiej jak najniższym kosztem. Co więcej, na rynku jest coraz więcej wyrobów słabej jakości, które dają pewne wrażenie ochrony przed ESD, ale nie zapewniają wymaganych parametrów czy zgodności z normami, a więc w praktyce są nieskuteczne.

Ocena warunków biznesowych panujących na rynku elektroniki w 2023 roku
 
Połowa pytanych specjalistów określiło warunki panujące na rynku komponentów i materiałów związanych z ochroną antystatyczną i elektromagnetyczną w 2023 roku jako dobre, co piąty pytany był zdania, że były one bardzo dobre lub zadowalające, było też trochę głosów wskazujących, że koniunktura była kiepska. Patrząc z perspektywy na obecne czasy, na warunki działalności przedsiębiorstw oraz liczbę problemów, z jakimi trzeba się mierzyć, taka ocena jest więcej niż satysfakcjonująca.

Niestety jakość materiałów antystatycznych jest niełatwa do zweryfikowania, zwłaszcza w długim czasie, czyli po pewnym czasie eksploatacji. Pomiar ich właściwości wymaga posiadania specjalistycznych mierników, co przy niewielkiej skali działalności wielu firm nie jest opłacalne. Stąd w typowym przypadku dokonuje się jedynie prostych kontroli skuteczności ochrony za pomocą testerów.

Nie jest to złe podejście, gdy używa się pewnych jakościowo materiałów, produktów renomowanych firm, które mają zaplecze badawcze i kontrolują na bieżąco to, co sprzedają oraz gdy przestrzega się zaleceń w zakresie czasu używania, harmonogramu wymiany, a w przypadku odzieży planu konserwacji. Jest słuszny balans między zachowaniem skuteczności ochrony a wydatkami. Niemniej nie wszystkie produkty są jakościowe, pochodzą od dobrych marek i wiodących dostawców. Jest wiele materiałów azjatyckiej produkcji o miernych parametrach lub trwałości. Na dodatek łańcuch dostaw jest skomplikowany, bo jak wiadomo, rzeczywisty producent w Azji jest nierzadko ukryty w sieci powiązań kooperantów i agencji handlowych. To samo dotyczy marek produktów, które często firmują różne towary, a powiązanie między marką i producentem bywa całkiem nieokreślone. Na dodatek materiały ochronne nierzadko nie są znakowane, przez co całe powiązanie konkretnego towaru z marką i producentem staje się wręcz niemożliwe do ustalenia.

Jaka jest aktualna koniunktura na rynku?
 
Sprzedaż materiałów antystatycznych i ochronnych jest powiązana z ogólnym potencjałem w zakresie produkcji elektroniki. Im więcej zleceń produkcyjnych, tym większa sprzedaż materiałów ochronnych i komponentów, dzięki czemu omawiane produkty odzwierciedlają niejako koniunkturę. Powiązanie sprzedaży z warunkami na rynku bezsprzecznie jest, ale niestety do ideału brakuje jeszcze dobrego zgrania w czasie obu procesów, gdyż materiały antystatyczne firmy kupują często w większych partiach zużywanych później sukcesywnie w kolejnych miesiącach. Mając to na uwadze, bieżąca sprzedaż, zdaniem dostawców, wypada dobrze lub przynajmniej zadowalająco.

Skutkiem takich zależności jest to, że jakość dostaw może się znacznie wahać i doskonale wiadomo, że pierwsze zamówienia często są jakościowo dobre i sugerują, że dostawca jest pewny, a produkty bez zarzutu, potem jakość potrafi się pogorszyć, a odbiorca może nie zauważyć tego pogorszenia, bo w pamięci ma to, że sprawdzał wiele razy wcześniej i nic złego nie wykrył.

Elektroniczny handel, internetowe platformy sprzedaży obejmujące cały świat są niesamowitym wynalazkiem dającym dostęp każdemu do ogromnej liczby źródeł zaopatrzenia i towarów. Problem, jaki się z tym wiąże, to taki, że dostęp mają wszyscy, przez co potem materiały ochronne często są sprzedawane przez firmy bez kompetencji z tego obszaru techniki, a dodatkowo nie wiadomo w praktyce, kto kryje się za ofertą i jak będzie reagować na ewentualne problemy. Być może nie będzie reagować w ogóle, gdyż jak się one pojawią, dostawca zniknie lub zmieni nazwę na inną.

Dariusz Basiński


LAFOT Elektronik

  • Skoro dzisiaj ochrona antystatyczna stała się oczywistością w produkcji elektroniki, to na czym teraz trzeba pracować w kontekście budowania świadomości rynku?

Dziś klienci wiedzą, że ochrona przed ESD jest konieczna i nie trzeba ich do niej przekonywać. W trakcie szkoleń uświadamiamy więc, w jaki sposób stworzyć system, który będzie skuteczny w odniesieniu do specyfiki danego zakładu. Wybór optymalnego wyposażenia to nie wszystko. Równie istotne kwestie to procedury oraz analiza zagrożeń. Przykładowo, gdy inżynier procesu dokonuje pewnych zmian na linii, to powinien je najpierw skonsultować z koordynatorem ESD. Ważna jest zatem odpowiednia komunikacja wewnątrz zespołu. Często zwracam też uwagę na fakt, że wyroby antystatyczne certyfikowane do stref zagrożonych wybuchem niekoniecznie będą skuteczne w branży elektronicznej. Zdarza się też niestety, że produkt ze znaczkiem ESD nie ma wymaganych parametrów i nie jest zgodny z normą.

  • Jakie są największe problemy i zaniedbania krajowych firm w zakresie ochrony antystatycznej w produkcji elektroniki?

Dużym problemem jest utrzymanie systemu ochrony przed ESD. Wyposażenie nie jest wieczne i podlega zużyciu, oczywiście dużo tu zależy od jakości danego produktu i zastosowanych technologii. Klienci zapominają, że odzież ESD traci swoje właściwości na skutek wielokrotnego prania. Kółka wózków i krzeseł ścierają się, a system podłogowy przestaje być skuteczny w wyniku zabrudzenia. Aby nad tym wszystkim zapanować, należy regularnie wykonywać pomiary weryfikacyjne, a te niestety robione są zbyt rzadko. Kolejny problem to kwestia opakowań ESD, które różnią się parametrami i przeznaczeniem. Dobór opakowania, to sprawa kontekstowa i tutaj tej świadomości niestety jeszcze brakuje.

Zapytania ofertowe
Unikalny branżowy system komunikacji B2B Znajdź produkty i usługi, których potrzebujesz Katalog ponad 7000 firm i 60 tys. produktów
Dowiedz się więcej

Prezentacje firmowe

Polecane

Nowe produkty

Zobacz również