Co na rynku?

Rys. 5. Najbardziej rozpoznawalne w kraju światowe marki w zakresie mierników wielkości nieelektrycznych

Rynek aparatury pomiarowej dotyczącej wielkości nieelektrycznych jest silnie rozdrobniony i zróżnicowany. Wiele firm zajmujących się tą tematyką często właściwie ze sobą nie konkuruje, a nierzadko nawet nie wie o innych przedsiębiorstwach. Wspólnym mianownikiem dla tej branży jest przemysł, gdyż to on jest głównym odbiorcą opisywanych produktów. Na drugim miejscu lokują się zagadnienia związane z kontrolą klimatu, które razem tworzą zasadniczy i dobrze widoczny trzon oferty rynku.

Pomiary temperatury i wilgotności to obszary, które są na tyle duże, że dały one kilku firmom (np. Lab-El) możliwość oparcia na tej tematyce rdzenia biznesu. Urządzenia pomiarowe służące do pomiaru temperatury i wilgotności uzupełniane są przez dziesiątki mierników przeznaczonych do pomiaru wszystkich popularnych wielkości fizycznych. Należą do nich na przykład ciśnienie, natężenie oświetlenia, co jest istotne na przykład w zakładach pracy, gdzie przepisy BHP wymagają odpowiednio przygotowanego stanowiska pracy.

Podobne zastosowanie mają mierniki hałasu, natężenia promieniowania UV, liczniki Geigera. Kolejną grupę aparatury stanowią mierniki przeznaczone dla przemysłu przetwórczego i chemicznego określające poziom pH, zawartości jonów, zasolenia, poziomu tlenu w gazach. Uwagę zwraca także grupa mierników związanych z bezpieczeństwem działania instalacji pozwalających na pomiar stężenia gazów toksycznych lub palnych, stopnia zanieczyszczenia powietrza lub wody.

Jeszcze inne przeznaczenie mają mierniki pól elektromagnetycznych, które używane są do kontroli obiektów nadawczych oraz specjalizowane mierniki dla klimatyzacji i wentylacji oraz stacje pogodowe. Mierniki przepływu powietrza znakomicie sprawdzają się przy obowiązkowych kontrolach przewodów kominowych, pozwalając określić ilościowo wydajność systemu wentylacji. Powyższe rozważania potwierdzają wyniki redakcyjnej ankiety, w której pytaliśmy o pomiary jakich wielkości fizycznych mają największe znaczenie w omawianym obszarze rynku (rys. 1).

Na pierwszych trzech miejscach zdecydowanie ulokowały się temperatura, wilgotność i ciśnienie, czyli innymi słowy wielka trójka przemysłowa. Kolejne dwie pozycje również silnie są związane z produkcją i przemysłem, bo niewątpliwie znaczenie metrologiczne przepływów jest dzisiaj bardzo wysokie, niemniej parametry te rzadko dotyczą tradycyjnej aparatury w formie mierników, raczej są elementem specjalizowanych systemów pomiarowych.

Rynek specjalizowanej aparatury

Rys. 6. Zestawienie parametrów technicznych mierników o największym znaczeniu dla kupujących

Podobnie jak w większości innych sektorów związanych z miernictwem, koniunktura w omawianej branży powiązana jest z aktualną sytuacją na rynku, niemniej przyglądając się badaniu rynku, jakie zostało przeprowadzone przez nas w redakcyjnej ankiecie, można zauważyć, że wpływ ten jest niewielki i w porównaniu do innych branży zaskakująco mały. Na rysunku 2 pokazane zostały roczne procentowe wzrosty obrotów zanotowane przez dostawców wymienionych w tabeli 3, w latach 2007-2009.

Różnice wielkości słupków dla poszczególnych obszarów procentowych nie są duże, co sugeruje, że zapotrzebowanie rynku na mierniki specjalistyczne jest dosyć stabilne. Ale z drugiej strony nie jest ono też jakieś rekordowo duże, gdyż zasadnicza część dostawców ulokowała się w przedziale wzrostów od 1% do 15%. Są też tacy, którym obroty spadają. Zdaniem specjalistów, poza wpływem kryzysu, minusy to także wpływ coraz silniejszej pozycji dużych zagranicznych firm, które wykorzystują swój potencjał również do promocji rozwiązań i standardów w zakresie pomiarów wielkości fizycznych.

Sprzedając linię produkcyjną lub podejmując się integracji rozwiązania przemysłowego, mają one możliwość tworzenia wiązanych ofert, w których dostarczają też aparaturę, nierzadko produkowaną na ich zlecenie w tym celu. Na rysunku 3 pokazane zostały opisowe oceny tego, jaką koniunkturę firmy zanotowały w pierwszej połowie bieżącego roku oraz w którą, lepszą lub gorszą stronę, toczy się biznes. Z wykresu wynika, że nie można mówić o tym, że sprzedaż sprzętu pomiarowego najgorszy okres ma za sobą i że odbija się już od dna, gdyż firmy uważają, że w pierwszej połowie 2010 roku na rynku nie było najlepiej. Co dziesiąty ankietowany uważał nawet, że sprawy idą w złym kierunku.

Jedynym pocieszeniem może być to, że liczba osób, które pozytywnie postrzegały minione miesiące, była tylko niewiele mniejsza. Być może jednak jest to sygnał, że jesteśmy tuż przed przesileniem i zmianą trendu w relacjach rynkowych. Omawiane wcześniej rozproszenie rynku jest doskonale widoczne na rysunku 4, gdzie pokazane zostały przedsiębiorstwa, które zdaniem ankietowanych specjalistów mają najsilniejszą pozycję na rynku polskim w zakresie tytułowych mierników.

Oczywiście firmy takie jak Introl, Merazet, NDN i Biall z pewnością zasługują na obecność w tym rankingu, gdyż omawiana aparatura pomiarowa znajduje się w ich ofertach od wielu lat. Wymienieni dostawcy utrwalili się w pamięci klientów i konkurentów, co pozwala je postrzegać jako liderów rynku aparatury pomiarowej w Polsce. Niemniej ogromna kategoria "inni", skupiająca dwie trzecie przedsiębiorstw, jest dowodem potwierdzającym wcześniejsze rozważania o dużym i rozproszonym rynku, gdyż w większości branży omawianych w raportach była ona dwukrotnie mniejsza.

Podobne wnioski można wysnuć, przyglądając się zestawieniu najpopularniejszych marek zagranicznych w zakresie mierników nieelektrycznych, jakie oferowane są w kraju. Fluke i Testo to z pewnością marki, które w zakresie omawianej grupy urządzeń wybijają się zdecydowanie poza przeciętną, a wysokie notowania Lutrona to zapewne efekt tego, że mierniki tego tajwańskiego producenta, od lat specjalizującego się w tematyce pomiaru przepływów powietrza, oświetlenia i podobnych, dzięki dystrybutorom są w Polsce od wielu lat. Niemniej kategoria "inne" tutaj także objęła wielką część firm, co dowodzi, że producentów tej aparatury jest bez liku.

Struktura ofert

Rys. 7. Branże, które są największymi odbiorcami mierników wielkości nieelektrycznych w Polsce w ujęciu wartościowym

Wiele marek, wykonań i typów aparatury, duża liczba wielkości fizycznych, tworzy na tyle szeroką ofertę, że w zasadzie można uznać, że każdy dystrybutor, który wpadnie na pomysł sprzedaży aparatury pomiarowej w omawianym obszarze, jest w stanie znaleźć dla siebie dostawców lub mało obsadzoną niszę rynkową. Z drugiej strony im większa oferta, tym ryzyko biznesowe rośnie. Import i tworzenie magazynu lokalnego wiąże się z zamrożeniem kapitału i zderzeniem własnych odczuć na temat struktury popytu z rzeczywistym zapotrzebowaniem klientów.

Z pewnością wybór, co sprzedawać, w czym się specjalizować i na jakie marki zagraniczne postawić, nie jest łatwy i zauważalnie bardziej skomplikowany niż w innych obszarach aparatury. Na rysunku 6 pokazano wyniki głosowania w ankietach na to, jakie parametry techniczne mierników biorą w największym stopniu pod uwagę klienci kupujący sprzęt pomiarowy wielkości nieelektrycznych.

O ile wysoka dokładność na pierwszym miejscu nie jest zaskoczeniem o tyle kolejne pozycje już tak, gdyż duża szybkość pomiarów i wiele funkcji pomiarowych wskazuje na to, że odbiorcy są zainteresowani posiadaniem uniwersalnego i wydajnego narzędzia, które będzie pomocne w ich pracy zawodowej. To samo wywnioskować można z wysokiego znaczenia współpracy z komputerem - nigdy nie wypadało ono jako parametr znaczący, decydujący lub przesądzający o zakupie.

Natomiast tutaj komunikacja z komputerem jest często klientom potrzebna do wykonywania dokumentacji i przygotowywania protokołów z pomiarów. Rozważania te potwierdzają się w danych zobrazowanych na kolejnym wykresie (rys. 7), gdzie pokazane zostały branże i grupy firm, które kupują najwięcej omawianej aparatury pomiarowej. Wszystkie górne miejsca obsadzone zostały przez odbiorców przemysłowych lub będących blisko powiązanych z tą grupą.

Oznacza to, że mierniki wielkości nieelektrycznych to produkt przeznaczony do profesjonalnej działalności usługowej i wytwórczej, w której raczej liczą się walory użytkowe, prostota i pewność działania niż bajery i wodotryski związane na przykład z graficznym wyświetlaczem i nowoczesnym wzornictwem. Ostatnie zestawienie z rysunku 8 jest podsumowaniem, które z czynników oferty handlowej dostawców prezentujących się w tym raporcie są przez klientów brane pod uwagę przy zakupach bardziej, a które mniej.

Podobnie jak w wielu innych produktach analizowanych w raportach "Elektronika", tutaj również dominuje wielka trójka: cena, parametry i jakość wykonania, ale zauważalnie wysoko ulokowały się kontakty z dostawcą i znaczenie marki producenta. Zwykle te kryteria nie były istotne.

Kompletnym zaskoczeniem jest natomiast niskie notowanie usług kalibracji i wzorcowania, jako dodatku do sprzedaży. Wydawało się, że są one cennym uzupełnieniem dla handlu i szereg opinii specjalistów potwierdzało taką rolę, tymczasem po obróbce statystycznej oraz po rozszerzeniu ankiety na większą liczbę firm, wynik okazał się odmienny.