Styk czy zestyk?
Warto zauważyć, że poszczególne typy przekaźników opisywane są terminami, których znaczenie zmienia się w zależności od docelowej branży, a na dodatek funkcjonujące określenia nie są ścisłe. Poszukiwanie przekaźnika oraz sprawne poruszanie się po katalogach producentów wymaga przez to nieco uwagi.
I tak termin "przekaźnik miniaturowy" oznacza zwykle element o średniej wielkości i obciążalności z punktu widzenia elektroników, przeznaczony do montażu na płytce drukowanej. Elementy takie przeznaczone są do załączania obciążeń od 5 do 10 A przy napięciu sieci 230 VAC i zawierają jedną lub maksymalnie dwie pary styków.
Druga grupa kierowana do elektroniki to przekaźniki subminiaturowe. Są to elementy o małych wymiarach i obciążalności przeznaczone do montażu na płytkach drukowanych w wersjach THT i SMD. Ich prąd przewodzenia styków zawiera się typowo w zakresie 0,5-2 A, napięcia pracy sięgają 120 V, a więc nie są to elementy przeznaczone do pracy z napięciem sieci energetycznej. To takie typowe przekaźniki do aplikacji w elektronice, do pracy z małymi sygnałami o wielkości kondensatora elektrolitycznego.
Aktualna koniunktura na rynku przekaźników
Aktualna sytuacja na rynku przekaźników, a więc na początku 2019 roku, jest dobra lub zadowalająca. To znakomity wynik, bo pierwsze dwa miesiące z uwagi na nagromadzenie dni wolnych od pracy, prace nad budżetami, rozliczeniami, remanentami zawsze są w biznesie słabsze. Rynek zwykle nabiera tempa dopiero w marcu, co widać po imprezach targowych lub aktywności firm w zakresie seminariów.
Ciekawostką jest też to, że to, co elektronicy nazywają stykami, formalnie producenci nazywają zestykami. Racja jest po ich stronie, bo styk to element z materiału kontaktowego, który realizuje połączenie obwodu elektrycznego. Razem z dźwignią i mechanizmem ruchu ten kontakt tworzy zestyk, a więc coś więcej niż tylko główkę ze stopu metalu.
Zestyk zatem to element przełączający zawierający styki. Wystarczy przejrzeć katalogi firm elektronicznych, aby zauważyć, że w świecie elektroniki "zestyk" nie istnieje i obojętnie, o czym mówimy, jest to styk. Tworząc zapytania ofertowe, warto pamiętać o tej ułomności, aby uniknąć nieporozumień. Podobnie zresztą jest z "przyłączem", które elektronicy nazywają złączem zasilającym, wtyczką, gniazdem itp.
Kolejna ważna grupa to przekaźniki przemysłowe. Są to elementy o większych wymiarach niż miniaturowe, zwykle są one przeznaczone do montażu w podstawce lub z końcówkami do lutowania albo mają końcówki pod konektory.
Najważniejsze cechy przekaźników brane pod uwagę przy kupnie przez klientów
Listę najbardziej istotnych cech oferty handlowej branych pod uwagę przy selekcji produktu i dostawcy otwiera jakość i niezawodność, cena jest na drugiej pozycji i jak widać z wykresu, różnica wskazań procentowych jest wyraźna. Proces, w ramach którego na rynku krajowym pogłębia się zainteresowanie klientów produktami i usługami o wysokiej jakości, widoczny jest od kilku lat. Po długich latach oszczędzania i presji na niskie ceny obecnie coraz więcej klientów stać na to, aby płacić nieco drożej, ale za produkty niesprawiające kłopotów (i kosztów). Z kolei krótki termin dostawy to znak obecnych czasów i kłopotów z zaopatrzeniem, a bardzo małe znaczenie wersji specjalizowanych oraz nowości to wyraźny symptom konserwatywnego charakteru branży.
Zawierają kilka par styków o dużej obciążalności, z reguły trzy do każdej fazy po jednym, mogą włączać obciążenia indukcyjne, pracują przy napięciu do 400 V itp. Wyróżniają się odpornością, trwałością, dodatkami takimi jak przycisk testowy lub kontrolka oraz wzmocniona izolacja. Przekaźniki przemysłowe montuje się w przezroczystych obudowach po to, aby można było łatwo ocenić ich stan techniczny.
Poza wymienionymi typami kolejne grupy produktowe w zakresie przekaźników są już dostępne w obudowach instalacyjnych. Są to wersje do montażu na szynie DIN lub przykręcane do płaskiej powierzchni w skrzynce instalacyjnej. To samo dotyczy wersji specjalizowanych, nadzorczych, czasowych. Są to konstrukcje, w których oprócz przekaźnika elektromagnetycznego jest coś jeszcze: logika sterująca lub układy interfejsu.
Rafał Kluska
Relpol
- Jakie nowości i trendy są warte zauważenia?
W technologii przekaźnikowej, z racji na ponad 70-letnią obecność tego typu komponentów na rynku, wydawać by się mogło, że zbyt wiele nie może się już wydarzyć. Zmieniają się jednak obszary zastosowań, nowe aplikacje i zmiany w technologii produkcji elektroniki wymuszają na producentach przekaźników wprowadzanie rozwiązań dopasowanych do aktualnych potrzeb rynku.
Najbliższe kilkanaście lat będzie okresem bardzo intensywnych przemian rynkowych, do których impulsem jest rozwój elektromobilności. Elektryfikacja samochodów pociąga za sobą konieczność ogromnych inwestycji w obszarze energetyki oraz znaczne zwiększenie udziału źródeł energii odnawialnej. W tych aplikacjach nowością są specjalistyczne przekaźniki do załączania wysokich prądów AC i DC stosowane w inwerterach solarnych lub np. pokładowych ładowarkach pojazdów elektrycznych.
- Czy rynek przekaźników elektromagnetycznych jest chłonny i perspektywiczny?
Jak najbardziej tak. Wpływa na to wiele czynników, ale najistotniejszym jest wzrost automatyzacji w każdym obszarze otaczającej nas rzeczywistości. Modyfikacja procesów produkcyjnych w kierunku Industry 4.0 i IoT, nowoczesne budownictwo pełne rozwiązań z zakresu automatyki, wspomniana wcześniej rewolucja w motoryzacji i energetyce. Dla Relpolu oznacza to możliwość, ale zarazem konieczność rozbudowy linii produkcyjnych oraz wprowadzenie do oferty nowych wyrobów w celu zaspokojenia potrzeb rynku.
- Jakie są najważniejsze cechy przekaźników od strony technicznej?
Trwałość elektryczna i bezpieczeństwo, przy czym trwałość w dużej mierze jest pochodną właściwego doboru przekaźnika i materiałów stykowych odpowiednich do danego typu i poziomu obciążenia oraz dopuszczonych prawem UE do zastosowania w danej aplikacji. Bezpieczeństwo gwarantuje właściwa konstrukcja i dobór materiałów zapewniających odpowiedni poziom wytrzymałości izolacji przez cały okres użytkowania przekaźnika w aplikacji. Spełnienie tych kryteriów zapewnia niezawodną pracę wyrobu i bezpieczne zakończenie jego użyteczności w aplikacji, bez narażenia na niebezpieczne zniszczenie lub nawet pożar.
|
Warto zauważyć, że poszczególne typy przekaźników opisywane są terminami, których znaczenie zmienia się w zależności od docelowej branży, a na dodatek funkcjonujące określenia nie są ścisłe. Poszukiwanie przekaźnika oraz sprawne poruszanie się po katalogach producentów wymaga przez to nieco uwagi.
