Bardzo niska cena

Niewątpliwie klienci zlecający projekty do biur projektowych w największym stopniu są zainteresowani niską ceną usługi. Outsourcing zawsze był synonimem niskich kosztów i dlatego zainteresowanie obniżkami wydaje się normalne. Niemniej, jak sygnalizowały firmy w ankietach, presja na niskie ceny bywa niekiedy mocno przesadzona. To samo można powiedzieć o innych elementach ofert biur, dlatego wydaje się, że oczekiwania klientów co do możliwości i oferty zewnętrznych zespołów inżynierskich zajmujących się projektowaniem nierzadko bywają mocno wygórowane.

Klienci bardzo często uważają, że projekt, który w Europie Zachodniej wyceniany jest na 100 tys. euro, firmy krajowe wykonają za 100 tys. złotych. Co więcej, oczekiwania są takie, że zapłacić trzeba będzie nie więcej niż 20 tys. złotych, a pozostała kwota zostanie z czasem spłacona "z zysków ze sprzedaży". Innymi słowy, klienci nie chcą płacić za projekty, wolą, aby biuro zrobiło je "za grosze" przy założeniu, że później będzie się z nim współpracować długoterminowo przy produkcji.

Brak planowania i niejasne oczekiwania

Rys. 5. Jaką część pracy zlecamy najczęściej do biura konstrukcyjnego

Klienci oczekują, że biura projektowe nie tylko zrealizują projekt urządzenia, ale nawet lepiej od klienta będą wiedzieć, jak klient powinien wyglądać i działać. Nie tylko chodzi o doradztwo mające na celu pomoc w opracowaniu założeń technicznych, ale o prowadzenie za rękę od stworzenia koncepcji po całą produkcję.

Zleceniodawcy mają problemy ze sprecyzowaniem swoich oczekiwań, nierzadko wymagają tworzenia projektów o dużych możliwościach rozbudowy, ale nie zdają sobie sprawy ze stopnia zaawansowania projektu, koniecznych nakładów pracy. Powszechnie brakuje też gruntownego planowania przed rozpoczęciem wdrożenia projektu, co skutkuje później dużą presją na termin oddania pracy.

Całkowita obsługa

Biuro projektowe w zakresie elektroniki musi mieć o wiele szerszy charakter i zapewniać kompleksową usługę kończącą się produkcją, szkoleniem oraz wsparciem technicznym. W naturalny sposób premiuje to firmy, dla których biuro jest jedynie częścią biznesu, dodatkiem do montażu, dystrybucji podzespołów. Całościowe podejście oznaczające podjęcie się produkcji po zaprojektowaniu jest też synonimem kompetencji w realizacji powierzonych projektów.

Jest to także remedium na przepychanie ewentualnych problemów pomiędzy biurem a produkcją, gdyż jeden podmiot odpowiedzialny za wszystko ogranicza ryzyko. Utrudnia to egzystencję małych niezależnych zespołów, które nie mogą zapewnić wystarczająco kompleksowego poziomu usług. Przykładem mogą być tutaj badania związane z uzyskaniem znaku CE. Powyższe rozważania potwierdziły się w przeprowadzonej w redakcyjnych ankietach sondzie na temat rynku usług projektowych.

Na rysunku 4 pokazane zostały wyniki głosowania na to, czego oczekujemy od biur projektowych. Na pierwszych trzech miejscach, praktycznie z tym samym wynikiem procentowym, znalazły się: kompetencje, niska cena i kompleksowa usługa. Podobne wnioski płyną z kolejnego zestawienia na rysunku 5, w którym pokazany został ranking tego, co zlecamy do firm zewnętrznych. Zdecydowaną przewagę zyskały rozwiązania kompleksowe (32%), natomiast wyniki mało znaczące przypadły na rozwiązania mechaniczne oraz badania i pomiary. Zapewne wymienione dwie grupy zagadnień nie mają oddzielnie większego znaczenia.

Obawa o własność intelektualną

Rys. 6. Zestawienie negatywnych trendów utrudniających rozwój rynku usług projektowania

O ile za zachodnią granicą Polski outsourcing w projektowaniu jest na porządku dziennym, o tyle w kraju istnieje ciągła obawa przed wyciekiem pomysłu, oprogramowania lub technologii i zastosowanych rozwiązań.

Nasz rynek nadal nieufnie podchodzi do outsourcingu, co sprawia, że omawiana branża jest bardzo trudna do prowadzenia biznesu, nieporównywalnie bardziej niż dla innych dziedzin elektroniki. Kłopoty sprawiają też większe projekty, które wymagają zwykle zaangażowania większej liczby zespołów inżynierskich, nierzadko z różnych firm projektowych.

Nieufność pomiędzy firmami projektowymi jest faktem i zdecydowanie przeszkadza we wspólnym wykonywaniu dużych zleceń. To samo dotyczy profesjonalnego zarządzania projektami, które w kraju jest ogromnym problemem. Chodzi nie tylko o podział pracy, ale także ocenę rezultatów i zgodności z pierwotnym projektem. Niechęć do ujawniania tajemnic technicznych wychodzi też podczas integracji nowego urządzenia z resztą systemu.

Zdaniem ankietowanych specjalistów wielu problemów dałoby się uniknąć, gdyby nie było tak trudno dowiedzieć się o szczegółach i całym otoczeniu systemu. Omawiany sektor rynku jest bardzo trudny, bo firmy elektroniczne chcą mieć absolutną kontrolę w pracy nad projektem i biurem. Aby to było możliwe, konieczne jest pełne zaufanie klienta do projektantów, z czym, jak już omówiono, nie jest najłatwiej. Krajowym biurom trudno jest także pozyskać nowych klientów, gdyż poważne firmy OEM, które zlecają projekty na zewnątrz, korzystają z jednej sprawdzonej firmy projektowej i bardzo niechętnie zmieniają usługodawców.

Tabela 3. Przegląd ogólny oferty krajowych biur inżynierskich zajmujących się projektowaniem urządzeń elektronicznych

Jest to zrozumiałe, ponieważ przekazanie wiedzy potrzebnej do stworzenia projektu do firmy zewnętrznej oraz poznanie jej specyfiki, możliwości oraz przekonanie się o kompetencjach zabiera wiele czasu. Na rysunku 6 znajduje się zestawienie negatywnych trendów dotyczących biur projektowych, utrudniających rozwój biznesu. Obawa o własność intelektualną w zdecydowany sposób zdominowała ranking, plasując się na pierwszej pozycji listy obaw z wynikiem 35%.

Kolejne miejsca obsadzone zostały przez zagrożenie ze strony konkurencji, co akurat wydaje się normalną obawą dla każdego biznesu, ale kolejny czynnik: "niechęć do kooperacji w czymkolwiek ze strony producentów elektroniki", jest z pewnością istotny i wskazuje na irracjonalne i fundamentalne unikanie outsourcingu w zakresie projektowania. Z pewnością obie wymienione obawy można uznać za czynniki silne, o dużej mocy oddziaływania na rynek.