Struktura rynku

Rys. 11. Chmurka dystrybutorów diod LED dużej mocy i modułów oświetleniowych. Im nazwa danej firmy częściej pojawiała się w ankietach, tym większą czcionką jest pisana

Trzy lata temu zestawienie wartościujące poszczególne elementy oferty handlowej związanej z oświetleniem LED zaskakiwało tym, że na pierwszym miejscu nie wypadła cena, którą wyprzedziły parametry techniczne oraz jakość. Było to zaskakujące, bo w ogromnej większości podobnych rankingów jest ona prawie zawsze niepodzielnie na pierwszym miejscu.

W niniejszym opracowaniu takich rozbieżności nie ma, ale ponownie notujemy rekord - tym razem dokładnie wszyscy ankietowani wskazali, że cena jest najważniejszym kryterium selekcji produktu. Takiej jednomyślności nigdy w raportach "Elektronika" nie było, zawsze znalazło się kilka niszowych lub specyficznych dostawców, dla których ten parametr nie miał aż takiego znaczenia.

Poza nią zdaniem specjalistów aktualnie liczą się głównie ceny i parametry, a w kolejnym stopniu marka producenta oraz jakość wykonania (rys. 7). Ogólnie zestawienie jest nieco niepokojące, bo wskazuje, że rynek nie do końca ewoluuje w kierunku większej dojrzałości i że presja ekonomiczna ze strony tańszych dostawców jest silna i nierzadko skuteczna.

Bogactwo typów diod, wykonań, obudów, kolorów, a nawet metod generacji światła białego powoduje, że liczba diod będących w ofertach dostawców jest bardzo duża. Na rysunku 8 pokazujemy wyniki badania ankietowego, którego celem była ocena, jakie parametry diod są brane pod uwagę przez projektantów w pierwszej mierze.

Wyniki w sposób wyraźny dzielą się na dwie grupy, do tej ważnej można zaliczyć wydajność świetlną, dobre odwzorowanie barw, powtarzalność i żywotność, do mniej istotnych zaliczone zostały kwestie związane z zasilaniem i dostępnymi obudowami.

Innymi słowy dla wydajnych i trwałych diod konstruktorzy poświęcą wiele innych parametrów. Na razie diodowe źródła światła pojawiają się najszybciej w takich obszarach rynku, gdzie zalety i wartość dodana, jaką niosą te elementy, przeważają znacznie nad kosztami. To samo dotyczy towarów luksusowych i nowości kierowanych na górne półki rynku.

Dlatego zestawienie pokazane na rysunku 9 prezentujące główne branże, do których trafiają diody o wysokiej jasności, nie jest zaskakujące. Poza zastosowaniami typowo oświetleniowymi, naturalnymi dla tych produktów, silną pozycję zajmują zastosowania profesjonalne i przemysłowe oraz wyświetlacze reklamowe.

Wprawdzie wydajne diody świecące są podstawowym budulcem wyświetlaczy wielkoformatowych, które mogą pracować w świetle dziennym i do niedawna w skali naszego kraju sektor ten był istotnym nabywcą LED, niemniej wielu krajowych producentów tych produktów nie wytrzymało konkurencji ze strony firm chińskich i dzisiaj większość takich wyświetlaczy pochodzi z importu.

Podobnie jest z motoryzacją, która diody LED dużej jasności wykorzystuje coraz powszechniej, ale nie kupuje ich z sieci dystrybucji, tylko bezpośrednio od producentów. Z kolei słabe znaczenie elektroniki konsumenckiej, medycyny i AGD wynika najprawdopodobniej z braku nośnych aplikacji dla omawianych produktów, takich, które byłyby w stanie wygenerować dużą sprzedaż. Na pojawienie się takich miejsc potrzeba prawdopodobniej niestety jeszcze co najmniej kilku lat.

Zasilacze dla LED - dostawcy

Rys. 12. Najbardziej rozpoznawalne w Polsce światowe marki w zakresie diod LED

O ile grono dostawców zasilaczy jest całkiem spore, bo w zasadzie prawie każdy dostawca diod lub modułów oświetleniowych ma w ofercie także te produkty, o tyle liczba marek na rynku w porównaniu do LED i liczby firm jest już znacznie mniejsza. Zgodnie z chmurką najpopularniejszych nazw, jaką pokazano na rysunku 10, rynek zasilania LED zdominowała firma Mean Well.

Oczywiście chodzi tutaj o zasilacze typu stand-alone, w postaci osobnych specjalizowanych jednostek. Inne marki wprawdzie się pojawiają, ale na pewno nie mają takiej siły przebicia. Powodem jest zapewne dobra dostępność wymienionych jednostek bez konieczności oczekiwania na dostawę i duża siatka dystrybutorów.

Zasilacze tego typu często kupowane są do jednorazowych lub małoseryjnych projektów i klienci chcą je nabywać od ręki. Projekty w większej skali zwykle bazują na zasilaczach zintegrowanych.

Krajowi dostawcy diod

Tabela 2. Dane kontaktowe do firm wymienionych w tabeli 1

Skoro w dystrybucji diod dużej mocy liczy się wydajność, trwałość i marka producenta, to w naturalny sposób dystrybutorzy koncentrują się na tym, aby być powiązanym autoryzacją z wiodącym producentem tych komponentów lub najlepiej kilku firm z różnych kategorii cenowych, co pozwala pokryć możliwie szeroko potrzeby klientów.

Nie zawsze się to udaje, bo tych wiodących marek nie ma wcale tak wiele, stąd też wiele firm bazuje na modelu mieszanym, gdzie najważniejsze linie produktowe opierają się na współpracy formalnej, a pozostałe marki oferowane są bez umów dystrybucyjnych.

Dostawcami diod są duże światowe firmy dystrybucyjne jak Arrow lub Future, a spośród mniejszych firm zagranicznych wymienić należy Glyn, MSC. Po stronie krajowych firm dystrybucyjnych w tematyce LED aktywny jest Elhurt, Unisystem, Masters, Maritex oraz Gamma, Microdis i JM elektronik. Produktami LED zajmuje się także wrocławski Eltron oraz dystrybutorzy katalogowi jak Micros, TME, Farnell i Elfa.

W tabeli 2 podajemy dane kontaktowe do wymienionych dystrybutorów wraz z głównymi dystrybuowanymi markami diod i zasilaczy. Lista ta powinna ułatwić pierwszą selekcję dostawców i zachęcić do dalszych, bardziej szczegółowych kontaktów.

Na rysunku 11 pokazana została chmurka najbardziej rozpoznawalnych na rynku dostawców diod i modułów, na której odnaleźć można wiele wymienionych wyżej firm. W porównaniu do oceny potencjału dostawców w naszym opracowaniu sprzed trzech lat niewiele się też zmieniło w tej namiastce rankingu, co można odczytywać tak, że istotne pozycje na rynku dystrybucyjnym LED, przynajmniej w obecnym potencjale technologicznym, są już w zasadzie zajęte.

Ostatni rysunek 12 prezentuje najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych na rynku krajowym producentów diod. W tym zestawieniu zdecydowanie wybija się na prowadzenie firma Cree.

Przegląd ofert w tabeli

Tabela 3. Plan raportów "Elektronika" na najbliższe miesiące

W tabeli 1 przedstawiamy przegląd ofert dostawców produktów związanych z oświetleniem LED. Ma on charakter ogólny, pozwalający zorientować się w profilach poszczególnych firm bez zbytniego wnikania w szczegóły.

Na rynku diod LED dużej mocy zmiany zachodzą tak szybko, że te inne dane poza tymi, jakie grupy wyrobów są w sprzedaży, a jakie nie, szybko by się zdezaktualizowały. Poza tym tabela z przeglądem ofert ma pełnić jedynie funkcję wskazówki i wstępu do dalszych poszukiwań. W tak zakreślonym obszarze taka forma wydaje się użyteczna.

Robert Magdziak

Źródłem wszystkich danych przedstawionych w tabelach oraz na wykresach są wyniki uzyskane w badaniu
ankietowym przeprowadzonym wśród dostawców diod LED dużej mocy, modułów LED i zasilaczy do nich w Polsce.