Laboratoryjna aparatura pomiarowa

Przyrządy z tej grupy są awangardą miernictwa, gdyż zwykle trafiają do zadań i obszarów pracy z najnowszymi technologiami, produktami, które dopiero wejdą na rynek. Ich funkcje pomiarowe wyznaczają granice możliwości obserwacji sygnałów elektrycznych, a inżynierowie zawsze są zainteresowani tym, co dzieje się na rynku aparatury pomiarowej, gdyż bez wydajnych przyrządów w zasadzie nic dzisiaj się nie da zrobić, trudno też walczyć o jakość i wszystkie te aspekty w elektronice, które są kojarzone z nowoczesnością.

Dlatego po ponad trzyletniej przerwie powracamy w ramach raportu do omawiania aparatury pomiarowej, analizując zjawiska i trendy na tym bardzo interesującym obszarze rynku.

Wiele czynników odpowiada za rozwój rynku

Rys. 1. Zestawienie czynników pozytywnie wpływających na rozwój rynku aparatury laboratoryjnej

Aparatura pomiarowa laboratoryjna to grupa produktów, których sprzedaż powiązana jest dość mocno z ogólnym rozwojem technologii i rynku, z nowymi produktami, inwestycjami zagranicznymi, powstawaniem parków technologicznych i tworzeniem nowych firm. Wymienione obszary skupiają potrzeby zaawansowanej aparatury wykorzystywanej do nowych projektów, badań nad nowymi technologiami i wzrostem potencjału technicznego firm.

Rozwijający się rynek elektroniki ma dość duży wpływ na sprzedaż i procentowe wskaźniki wzrostu aparatury, trudno dokładnie oszacować, jak wielki, niemniej obserwacja danych podawanych w redakcyjnych ankietach na temat wzrostów i spadków obrotów dla dostawców przyrządów pomiarowych w ostatnich sześciu latach i porównanie ich ze wskaźnikami GUS opisującymi wielkość inwestycji zagranicznych daje ocenę, że nawet połowa wzrostu lub spadku sprzedaży może być wynikiem wymienionych czynników.

To z pewnością dość dużo i jeśli to oszacowanie jest zgodne z rzeczywistością, to znaczy, że wpływ czołówki technologicznej na sprzedaż jest duża. W miarę upływu lat postęp w elektronice jest coraz szybszy. Tempo dyktują nowe technologie w komunikacji, większe gęstości upakowania na płytce i rosnące szybkości sygnałów cyfrowych.

Aparatura pomiarowa wystarcza dzisiaj na krócej niż dawniej, pomimo możliwości aktualizacji oprogramowania i rozbudowy funkcjonalności w czasie eksploatacji. O ile kiedyś kupno nowoczesnego przyrządu załatwiało potrzeby pomiarowe na lata, o tyle dzisiaj konieczne są okresowe modernizacje, a wymiana oprogramowania staje się codziennością. Warto też zwrócić uwagę na szybko rosnące znaczenie jakości w elektronice.

Oczekiwania klientów, jeśli chodzi o to kryterium, bardzo szybko rosną, stąd dla producentów wypuszczenie dzisiaj na rynek niedopracowanego produktu nie wchodzi w grę. Podnoszenie wymogów jakości i bezpieczeństwa badanych produktów jest od kilku lat stałym trendem, przez co firmy muszą inwestować w nowoczesny sprzęt pomiarowy pozwalający na badania i poprawę jakości wykonywanych elementów elektronicznych.

Konieczne jest też sprawdzanie urządzeń na instalacjach, okresowa weryfikacja działania, kontrola bezpieczeństwa i zgodności z normami i standardami. Oczywiście do tego konieczna jest stosowna aparatura. Rozwój rynku aparatury pomiarowej wspierają ponadto zmiany prawne. Coraz więcej przepisów dotyczy instalacji, urządzeń, ich bezpieczeństwa działania, wpływu na środowisko i na inny sprzęt w otoczeniu, na możliwość współpracy ze sprzętem innych producentów, nakłada konieczność oznakowania produktu, przeprowadzenia badań itp.

Obszary te są definiowane przez coraz liczniejsze wymagania prawne, stad pojawia się konieczność przygotowywania protokołów i tworzenia dokumentacji na zgodność z normami, rozporządzeniami i przepisami. Dokumenty takie muszą powstawać za pomocą właściwych przyrządów. Zmiany te w coraz większym stopniu oddziałują na rynek aparatury, a doskonałym przykładem mogą być wymagania w zakresie oznaczenia CE.

Kolejnym czynnikiem wartym wymienienia są trwające modernizacje infrastruktury w wojsku, służbach mundurowych, urzędach państwowych i agencjach. Sporo się dzieje w ostatnim okresie w naszej armii i w firmach pracujących na jej zlecenie, a wiadomo, że w takich aplikacjach korzysta się zwykle z zaawansowanego sprzętu pomiarowego.

W ostatnich pięciu latach znaczącym klientem na sprzęt pomiarowy stały się też krajowe firmy EMS, zajmujące się produkcją elektroniki na zlecenie. Kupują one aparaturę do kontroli jakości produkcji, regulacji i kalibracji Jest to proces podobny do tego, co kiedyś można było obserwować w firmach telekomunikacyjnych, które wydzielały do firm zewnętrznych utrzymanie i budowę sieci, tworząc pośrednio zapotrzebowanie na sprzęt pomiarowy do takich zastosowań.

Kluczowe wsparcie ze strony funduszy

Rys. 2. Nowe funkcje w urządzeniach pomiarowych i ich znaczenie dla klientów

Jednym z ważniejszych czynników prorozwojowych dla rynku aparatury pomiarowej w ostatnim okresie były fundusze rozwojowe UE, z których finansowano sporą część wielu inwestycji. Zadaniem większości takich programów była poprawa stopnia konkurencyjności przedsiębiorstw, która realizowała się przez wzrost zaawansowania technologii. Aparatura pomiarowa doskonale odgrywała rolę narzędzia zapewniającego taki wzrost potencjału firm.

Rok 2013 to okres, w którym kończy się stary okres budżetowy Unii Europejskiej i tym samym wiele funduszy, z których branża aparatury pomiarowej korzystała w ostatnich latach. Do 2020 roku dotacji ma być znacznie mniej i mają one być stopniowo zastępowane pożyczkami. Oczywiście nie jest to na rękę przedsiębiorcom, bo będzie to wymagało od nich wykazania zdolności kredytowej, podobnie jak przy kredytach komercyjnych i oddania z czasem udzielonego wsparcia.

W ostatnich pięciu latach pomoc finansowa w postaci pożyczek wyniosła 1,5% środków, które Polska otrzymała z unijnej polityki spójności. Teraz urzędnicy chcą, aby docelowo pomoc zwrotna stanowiła nawet 70% puli finansów dla firm, przez co pomoc ta może zacząć trafiać do najbogatszych firm, omijając te nowe, innowacyjne, ale biedne.

Brak dotacji sprawi, że firmy mogą mieć gorszy dostęp do nowych technologii, a inwestycje mogą być realizowane w mniejszej skali. Dla rynku laboratoryjnej aparatury pomiarowej oznacza to, że przedsiębiorcom będzie trudniej zgromadzić kapitał, przynajmniej w początkowym etapie, bo zapewne obecnie prężnie działające firmy wspomagające uzyskanie wsparcia z funduszy zmienią się z czasem w organizatorów pożyczek.

Niemniej aparatura najwyższej klasy, a więc ta najdroższa, może być trudniej dostępna dla firm, bo pieniądze, które trzeba będzie zwrócić, korzystniej będzie wydać na tańsze, mniej zaawansowane produkty, niż drogie i zaawansowane nowości.

Kryzys jest aktualnie największym problemem rynku

Rys. 3. Zestawienie obrazujące, które czynniki oferty handlowej są w największym stopniu brane pod uwagę przez klientów przy wyborze dostawcy

Rynek profesjonalnej aparatury pomiarowej zawsze był wrażliwy na ogólną koniunkturę panującą w kraju, stąd w ostatnim okresie spowolnienie gospodarcze daje się we znaki. Oszczędności dotykają wybranych gałęzi przemysłu, następują cięcia wydatków inwestycyjnych oraz ich przesunięcia na kolejne miesiące. Nie dotyczy to wszystkich branż oraz projektów, ale znaczącej części, w tym projektów realizowanych z pieniędzy państwowych (np. wydatki świata nauki).

Specjaliści krytykują też prawo zamówień publicznych za zbyt ostre kryteria i nadinterpretację przepisów o konieczności organizowania przetargów na dostawy. Kwoty zamówień zwolnione z obowiązku organizacji przetargu są zdaniem wielu specjalistów zbyt niskie, a do tego organizowane są przetargi nawet poniżej tych kwot, co zmusza dostawców do poświęcania ogromnego wysiłku na przygotowanie dokumentów i oferty oraz na to, że w całym procesie negocjacji najważniejsza staje się cena.

Kolejnym problemem jest import przyrządów pomiarowych z Dalekiego Wschodu i ogólnie konkurencja ze strony tamtejszych producentów. Dotyczy to markowej aparatury od czołowych producentów, która w tamtym rejonie świata jest tańsza oraz tańszych marek lokalnych, które coraz częściej tworzą tzw. średnią półkę rynku o wprawdzie nie rewelacyjnych, ale nierzadko wystarczających parametrach.

Parametry użytkowe oscyloskopów, analizatorów oraz bardziej specjalizowanej aparatury jak testery nie sięgają szczytów dyktowanych przez technologiczną czołówkę, ale wielu klientom wystarczają. Producenci z tamtego rejonu nie odstają już od dawna jakością aparatury, a dla wielu kojarzą się z optymalnym stosunkiem jakości do ceny. Konkurencja ze strony Chin jak zwykle zacieśnia się, gdy na rynku nie dzieje się najlepiej, bo wówczas cena staje się najważniejsza.

Trzeba też zauważyć, że główne czynniki odpowiedzialne za wzrost nie zmieniają się od lat. W poprzednim naszym opracowaniu dotyczącym laboratoryjnej aparatury pomiarowej, które opublikowane zostało w połowie 2010 roku, w analizie trendów rynkowych wymienione zostały praktycznie te same zjawiska. Wyjątkiem były firmy EMS, których rozwój w ostatnich trzech latach był wyjątkowo dynamiczny.

To samo dotyczy czynników negatywnych - o spowolnieniu gospodarczym mówi się od 2008 roku i patrząc na wskaźniki wzrostów i spadków obrotów, widać, że 2008 rok był znacznie gorszy od obecnego okresu. Na rysunku 1 pokazane zostało zestawienie omówionych czynników pozytywnie zmieniających rynek aparatury laboratoryjnej wraz z oceną siły ich oddziaływania.

Największy wpływ na rozwój mają zdaniem ankietowanych dotacje płynące z funduszy spójności UE, które wyraźnie dominują nad całą resztą. Znaczenie kolejnych trzech pozycji: nowych technologii i standardów, zainteresowania jakością, inwestycji jest podobne. Zaskakująco nisko oceniono wpływ zmian w prawie na rynek, być może jest to konsekwencja tego, że wielkie zmiany towarzyszące oznaczeniu CE i badaniom EMC mamy już dawno za sobą.

Dostawcy katalogowi i ich wpływ na rynek

Rys. 4. Zestawienie wzrostów i spadków obrotów w latach 2007-2011 dla dostawców laboratoryjnej aparatury pomiarowej, w podziale na cztery przedziały procentowe

Od około pięciu lat popularne i standardowe przyrządy pomiarowe znanych i renomowanych dostawców aparatury pomiarowej jak Agilent Technologies LeCroy, Tektronix, Hameg (marka należąca do firmy Rohde & Schwarz) można kupić w firmach katalogowych, tak samo jak wiele innych komponentów elektroniki i automatyki.

Dla tych firm aparatura pomiarowa to smakowity kąsek, bo przyrządy pomiarowe są relatywnie droższe w stosunku do większości podzespołów elektroniki i automatyki, mają większe marże handlowe, a dzięki swojemu zaawansowaniu technicznemu stają się szansą dotarcia do bardziej wymagających i kompetentnych klientów.

Firmy katalogowe działają też w skali kontynentalnej lub światowej, przez co ich sprzedaż może być większa niż dystrybutorów działających na rynkach lokalnych. Duży potencjał finansowy umożliwia wynegocjowanie lepszych cen, co staje się źródłem wielu napięć pomiędzy dostawcami i nierzadko paradoksów. Ceny sprzętu pomiarowego są podporządkowane globalnej polityce prowadzonej przez producentów i dopasowane do rynku.

W praktyce często okazuje się, że ten sam miernik w Europie jest najdroższy, w USA oferowany po średnich cenach, a na rynkach dalekowschodnich najtańszy. Póki sieć sprzedaży była utrzymywana w ryzach za pomocą umów ograniczających możliwość sprzedaży urządzeń pomiarowych do rynków jednego kraju, ta złożona struktura jakoś funkcjonowała, ale po włączeniu się do biznesu dostawców katalogowych coraz bardziej widać, że zaczyna być niewydolna.

Z pewnością popularne oscyloskopy, analizatory i generatory można dzięki temu kupić taniej, ceną jest rezygnacja ze wsparcia technicznego i pomocy technicznej, co dla wielu klientów jest akceptowalne. Spory udział w tym ma to, że coraz lepsze oprogramowanie wewnętrzne mierników upraszcza i ułatwia korzystanie z nich, to samo można powiedzieć o interfejsie użytkownika, opartym na wyświetlaczach graficznych i ekranach dotykowych.

Tabela 1. Przegląd ofert krajowych dostawców laboratoryjnej aparatury pomiarowej

Dla tradycyjnych firm dystrybucyjnych sukces firm katalogowych oznacza długofalowe zmiany w biznesie. Do niedawna standardowe przyrządy pomiarowe zapewniały stabilny strumień sprzedaży, obecnie działalność się skomplikowała, np. na skutek coraz większej ilości pracy związanej z przetargami.

Z pewnością firmy katalogowe będą z czasem poszerzać swoje wpływy i ofertę o nowe marki, sięgać po więcej, co w przyszłości powinno doprowadzić do wyrównania cen przyrządów w skali świata i zanik różnic regionalnych. Dla krajów europejskich będzie to korzystne. Jeśli chodzi o sprzęt pomiarowy wysokiej klasy, to pozostanie on domeną tradycyjnych dystrybutorów, ale firmy te będą mieć coraz szerszą ofertę urządzeń od różnych producentów.

Innymi słowy, dotychczasowy pionowy model biznesowy zorganizowany wokół silnej marki producenta (np. Tektronix = Tespol) zmieni się w poziomy, wyspecjalizowany na typ aparatury (Tespol = zaawansowana aparatura wysokiej klasy różnych producentów). Zmiany takie już zachodzą.

Sporo nowości

Rys. 5. Ocena warunków rynkowych dla profesjonalnego sprzętu pomiarowego na przełomie 2012 i 2013 roku

Stałym trendem w aparaturze pomiarowej, do której rynek się przyzwyczaił i traktuje to jako normę, jest wzrost szybkości próbkowania i pasma pracy dla oscyloskopów i analizatorów. Dowodem na to jest to, że nawet spektakularne sukcesy producentów i gigahercowe rekordy krótko przyciągają uwagę inżynierów.

Popularne zagadnienia to obecnie konwergencja funkcji pomiarowych, a więc łączenie w ramach jednego miernika funkcji oscyloskopu z analizatorem, generatorem oraz przyrządów wielostandardowych o dużej uniwersalności jak analizatory MSR (Multi Standard Radio). Nowości to także sprzęt przeznaczony do szybkiego wykonywania pomiarów kontrolnych, zwłaszcza w nowych standardach telekomunikacyjnych jak LTE, w telewizji DVB-T2, gdzie sprawdzają się specjalizowane testery i testery anten i protokołów.

Wiele innych nowinek daje się zaklasyfikować jako funkcjonalność oprogramowania. Maski do testowania sygnału, dekodowanie protokołów, a nawet tabelaryczne zestawienia danych mogą być tutaj przykładem, że współczesne miernictwo dawno już osiągnęło stan, w którym celem jest pomiar i obecnie liczy się forma prezentacji, analiza strumieni danych oraz pomoc w wykrywaniu tego, czego zwykle inżynier nie zauważa.

W porównaniu do stanu rynku sprzed trzech lat widać, że znaczenie oprogramowania w aparaturze laboratoryjnej szybko rośnie. Być może dzięki temu za kilka lat fizycznych jednostek pomiarowych będzie potrzeba znacznie mniej, a oprogramowanie zmieniające platformę hardware’ową w miernik będzie można kupować osobno od różnych producentów, tak jak kupuje się programy na peceta lub nawet wypożyczać.

To byłaby rewolucja! Na rynku pojawiają się też usprawnienia podnoszące komfort obsługi, jak dotykowy interfejs połączony z dużym kolorowym wyświetlaczem graficznym, bezprzewodowy interfejs pozwalający rozdzielić sondę pomiarową połączoną z badanym obwodem i część trzymaną w rękach.

Wiele mierników ma dzisiaj wbudowaną pojemną pamięć na wyniki i zapewnia spore możliwości rejestracji. Widać to po tym, w jakim odwrocie są na rynku rejestratory podstawowych parametrów (napięcie, temperatura). W aparaturze pomiarowej zaczyna się pojawiać interfejs USB 3.0, dzięki dużej szybkości komunikacji będzie on w stanie pomóc w rozwoju systemów pomiarowych i sprzętu modułowego.

Może też okazać się skokiem technologicznym dla specyficznej grupy aparatury w formie przystawek podłączanych do komputera. Na rysunku 2 pokazano zestawienie funkcjonalności aparatury laboratoryjnej, które zadaniem specjalistów w największym stopniu zmieniają rynek od strony technicznej. Za najsilniejszy trend uznano konwergencję funkcji, czyli łączenie w ramach jednego miernika wielu zadań pomiarowych, na miejscu drugim - możliwości komunikacyjne i współpracę z PC.

To znacząca zmiana widoczna na przestrzeni ostatniej dekady, bowiem dawniej komunikacja nie była tak ważna. Dzisiaj, gdy każdy profesjonalny miernik w pewnym stopniu jest też komputerem, z pamięcią i oprogramowaniem, podłączonym do Internetu, naturalnie możliwości komunikacyjne stają się istotne.

W tym kontekście znaczenie możliwości pomiarowych definiowanych przez oprogramowanie, jakie umiejscowiono na kolejnym miejscu, są naturalnie wysokie. Kolejną ciekawostką jest to, że parametry graniczne związane z szerokim pasmem lub dużą częstotliwością próbkowania wcale nie były zdaniem ankietowanych najważniejsze. Być może to, co zapewniają w tym zakresie producenci, jest po prostu wystarczające.

Zjawiska na rynku aparatury

Rys. 6. Ocena aktualnej koniunktury w branży pomiarowej

Obserwacja rynku aparatury w ostatniej dekadzie prowadzi do wniosku, że charakteryzuje się on dużą stabilnością relacji, a w porównaniu go z innymi sektorami elektroniki także niezbyt dużą konkurencją. Grono dostawców to firmy niezmienne od lat, a zmiany dotyczą niewielkich przetasowań wśród dystrybuowanych linii, które wędrują od jednego dystrybutora do drugiego.

Niemniej są to zmiany kosmetyczne, raczej niedotyczące tych najważniejszych, renomowanych producentów. Patrząc ogólnie na rynek aparatury profesjonalnej, widać, że dostawcy rozwijają się, poszerzając ofertę o kolejnych producentów, tak aby w obszarze aktywności mieć kompleksowe i wyczerpujące portfolio sprzętu pomiarowego z różnych kategorii cenowych.

Często są to mierniki specjalistyczne, przeznaczone do wąskiego spektrum aplikacji pomiarowych, innym razem przyrządy dalekowschodnich producentów, które cały czas przebijają się na rynku. Zgodnie z informacjami uzyskanymi w ankietach, klienci są w największym stopniu zainteresowani tanim dobrym sprzętem.

Paradoks łączący w jednym produkcie dobrą jakość i niską cenę wydaje się niemożliwy do spełnienia, niemniej jest on osią wyboru i maksymalizacja tego współczynnika przy zakupach to najważniejszy cel kupujących - widać to w zestawieniu pokazanym na rysunku 3. Kolejne ważne kryteria wyboru wskazane przez specjalistów to kompetencje techniczne dostawcy, kompletna oferta i kompleksowa obsługa.

Otrzymanie rzetelnej pomocy przy wyborze sprzętu, dotrzymanie zobowiązań przy realizacji dostawy oraz dobra obsługa posprzedażna jest dzisiaj standardem oczekiwanym od dostawców, którą po prostu trzeba umieć zapewnić. Zaskakujące jest, że w zestawieniu z rysunku 3 cena nie znalazła się na czołowej pozycji, zwłaszcza gdy weźmie się pod uwagę to, że wiele z laboratoryjnej aparatury pomiarowej sprzedawane jest za pomocą przetargów.

Typowa punktacja preferuje ceny, stąd druga pozycja wymienionego kryterium wydaje się raczej zgodna z tym, co specjaliści chcieliby mieć na rynku niż z tym, co faktycznie jest.

Koniunktura w ostatnich latach

Rys. 7. Struktura obrotów dostawców laboratoryjnej aparatury pomiarowej. Roczna sprzedaż 32% dostawców, a więc mniej więcej co trzeciej firmy, zawiera się w przedziale 0,5-1 mln zł

Na rysunku 4 zebrane zostały informacje podane przez uczestników tego zestawienia na temat wzrostów i spadków obrotów na przestrzeni ostatnich sześciu lat w zakresie sprzedaży laboratoryjnej aparatury pomiarowej. Dane za lata 2010-2012 pochodzą z przeprowadzonego w marcu tego roku badania ankietowego (dane aktualne), pozostałe trzy słupki ilustrujące lata 2007-2009 pochodzą z naszego poprzedniego opracowania i zostały pokazane na jednym wykresie dla porównania.

Jak widać z wykresu najgorszy dla omawianego biznesu było 2008 rok - wówczas blisko połowa dostawców miała spadki sprzedaży, a 80% firm nie wyszło ponad 15%. W kolejnym roku widać wyraźne silne odbicie, a następnie stopniowy spadek koniunktury aż do 2011 roku. Na tle całego wykresu 2012 rok był taki sobie, mniej więcej "średni", ale wyraźnie lepszy od 2008 i zauważalnie od roku 2011.

Jego wpływ na branżę pokażą dopiero wyniki tegoroczne, na które jeszcze poczekamy. Pewne przybliżenie na temat bieżącej koniunktury mogą dać wykresy z rysunków 5 i 6. Zdaniem dwóch trzecich ankietowanych specjalistów, ostatnie miesiące 2012 roku, a więc okres, w którym zwykle najwięcej się dzieje w opisywanej branży, aż 81% ankietowanych specjalistów uznało za dobre.

Ocena, że był to okres słaby, była w zdecydowanej mniejszości - tak uważa jedynie 14% specjalistów. W sumie to całkiem niezły wynik. Aktualna koniunktura też jest dobra (rys. 6), co czwarta firma postrzega aktualne warunki jako kiepskie. Istotnej zmiany w stosunku do 2012 roku nie ma, co może być i dobrą, i złą informacją.

Stąd na ocenie 2013 roku, jak zwykle, zaważą ostatnie miesiące. Profesjonalna aparatura pomiarowa z pewnością zalicza się do produktów, których sprzedaż w okresie gorszej koniunktury na rynku spada. Co więcej, wiele z kupowanych przyrządów trafia do nowych projektów i inwestycji, dlatego minusy w obrotach dostawców nie mogą nikogo dziwić.

Obroty

Rys. 8. Udział procentowy sprzedaży aparatury pomiarowej w całych obrotach dostawców. Co piąta firma (19% wszystkich) uzyskuje ze sprzedaży większość (powyżej 75%) swoich dochodów

Strukturę sprzedaży dla dostawców laboratoryjnej aparatury pomiarowej pokazujemy na rysunku 7. Trudno wyróżnić jakąś grupę dominującą lub charakterystyczną na tyle, że mogłaby zostać uznana za wiodącą. Niemniej w porównaniu do innych zestawień wykonywanych w ramach raportu "Elektronika" wartości sprzedaży są większe.

Co piąta firma ma sprzedaż przekraczającą 10 mln zł rocznie, a obroty co trzeciej sięgają 1 mln. Biorąc pod uwagę to, że aparatura laboratoryjna jest tylko podzbiorem szerokich ofert, dane należy uznać za satysfakcjonujące. Kolejne zestawienie z rysunku 8 to próba oceny stopnia, jaką część obrotów dostawców tworzy omawiana aparatura.

Dla co czwartej firmy jest to mało znaczący dodatek, przynoszący nie więcej niż 10% całości sprzedaży, czyli innymi słowy kategoria ta grupuje dostawców bez specjalizacji w "pomiarówce". Na przeciwnym biegunie znajduje się co piąta firma mająca z omawianych produktów powyżej 75% sprzedaży, co druga ma ponad połowę. Te liczby prowadzą do wniosku, że większość dostawców aparatury laboratoryjnej to firmy wyspecjalizowane w tytułowej tematyce, dla których stanowi ona najważniejszą część biznesu.

Dostawcy aparatury laboratoryjnej

Rys. 9. Chmurka najbardziej rozpoznawalnych dostawców profesjonalnej aparatury pomiarowej w Polsce

Rynek aparatury pomiarowej wysokiej klasy przeznaczonej do celów laboratoryjnych z pewnością można uznać za bardzo stabilny. Ma on charakter wyłącznie importowy, a dostawami zajmują się firmy dystrybucyjne. Polskich producentów klasycznej laboratoryjnej aparatury pomiarowej w zasadzie nie ma, wyjątki w postaci kalibratorów zielonogórskiego Inmelu nie zmieniają tego stanu, a wyroby Sonelu, znanego polskiego producenta przyrządów pomiarowych, kierowane są w inny obszar rynku.

Nietrudno zauważyć, że grono liderów rynku dystrybucji przyrządów pomiarowych nie zmienia się od lat. Te same nazwy wymieniane były we wszystkich poprzednich raportach "Elektronika" poświęconych aparaturze pomiarowej, zarówno jeśli chodzi o te największe firmy, jak i mniejszych dostawców, dostarczających specjalistyczne przyrządy. Ranking dostawców laboratoryjnej aparatury pomiarowej, którzy zostali w naszych ankietach uznani za najpopularniejsze firmy, pokazujemy na rysunku 9.

Zestawienie ma charakter wykresu chmurkowego, w którym im dana nazwa pojawia się częściej w ankiecie, tym pisana jest większą czcionką. Nietrudno zauważyć, że wykres zdominowały trzej dystrybutorzy: AM Technologies, Tespol i NDN, którzy z pewnością tworzą rozpoznawalną i aktywną od lat czołówkę rynku związaną z aparaturą laboratoryjną.

Zaskoczenia nie ma także w bliźniaczym wykresie z rysunku 10, na którym próbowaliśmy oszacować popularność marek zagranicznych w Polsce. Tektronix i Agilent z pewnością są liderami rynku aparatury pomiarowej, kolejne dwie pozycje - Rohde & Schwarz i Fluke, w zakresie tematyki raportu mają mniejszą ofertę i tym samym są nieco słabiej rozpoznawalne.

Zestawienie to bazuje na popularności i rozpoznawalności poszczególnych marek, dlatego pozycja firm dostarczających specjalistyczny sprzęt pomiarowy (np. w formie modułowej do systemów pomiarowych, do badań w zakresie kompatybilności elektromagnetycznej) lub też obsługujących wąski wycinek rynku naturalnie jest niska. Warto też zauważyć, że na omawianym wykresie nie znalazły się żadne, nawet renomowane dalekowschodnie firmy.

Przegląd firm

Rys. 10. Najbardziej rozpoznawalne w kraju światowe marki w zakresie sprzętu pomiarowego

Krajowe firmy zajmujące się aparaturą pomiarową można podzielić na kilka wspólnych kategorii. Pierwszą tworzą firmy zajmujące się wyłącznie sprzedażą aparatury oraz czasem także działalnością usługową w zakresie pomiarów. Ich oferta ma szeroki profil, a więc firmy te mają w ofertach wiele różnych typów mierników, nie tylko przeznaczonych do pracy w laboratoriach.

Tacy dostawcy współpracują głównie ze światowymi producentami sprzętu pomiarowego i liderami rynku, uzupełniając ofertę o dystrybucję mniejszych, specjalistycznych przyrządów, które nie kolidują z ofertą podstawową, zapewniając jej możliwie największą kompleksowość. W obszarze tym lokują się na przykład AM Technologies, dostawca sprzętu Agilenta Technologies oraz Fluke, a w zakresie mniej popularnych marek także produktów Cascade Microtech, JDSU, IXIA, ETS Lingren.

Drugą firmą o takim profilu jest Tespol, autoryzowany dystrybutor firm Tektronix, Rohde & Schwarz, Keithley oraz Fluke. Druga grupa dostawców to firmy zajmujące się wyłącznie aparaturą pomiarową, ale nie koniecznie już tylko laboratoryjną o uniwersalnym zastosowaniu, czasem nawet omawiana tematyka jest jedynie niewielką częścią ich biznesu. Przykładem mogą być firmy takie jak Biall, Labimed, NDN.

Trzeci zbiór to dostawcy, dla których sprzęt pomiarowy laboratoryjny jest częścią oferty handlowej i niekoniecznie najważniejszą. W obszarze takim mieszczą się dostawcy katalogowi podzespołów elektronicznych, jak na przykład Farnell, Conrad, Elfa Distrelec, TME i RS Components. Dostawcy katalogowi sprzedają głównie popularne i typowe przyrządy, ale za to zapewniają błyskawiczną dostawę.

Tabela 2. Dane kontaktowe do dostawców laboratoryjnej aparatury pomiarowej

W tak zdefiniowanym obszarze można umieścić jeszcze firmy takie jak Lechpol, Atlantec, Merazet, Semicon, Atel, Neopta. Statystycznie ta grupa firm jest najliczniejsza. Wyraźny obszar tworzą dostawcy sprzętu pomiarowego ukierunkowanego na pomiary w telekomunikacji oraz specjalizowanej aparatury kontrolno-pomiarowej przeznaczonej dla producentów i użytkowników urządzeń komunikacji bezprzewodowej, telewizji, urządzeń pomiarowych dla pomiarów kompatybilności elektromagnetycznej i innych obszarów specjalistycznych (np. lotnictwa, wojska).

Takie firmy to UEI, Digimes, Meratronik, Helmar, HIK Consulting. Ostatnią grupę w raporcie tworzą dwie firmy, które sprzedają przyrządy pomiarowe w postaci kart komputerowych, modułów i urządzeń przeznaczonych do budowy systemów pomiarowych, czyli National Instruments, Egmont i RK System.

Spośród tak określonego grona dystrybutorów i podziału na poszczególne stopnie zaangażowania w tematyce pomiarowej, wyłamuje się Rohde & Schwarz, producent sprzętu pomiarowego dla radiokomunikacji, który w Polsce ma swoje biuro oraz Fluke. Trudny do zaklasyfikowania w powyższy sposób jest też krajowy producent kalibratorów - Inmel - z Zielonej Góry oraz kilku dostawców niszowych i specjalistycznych przyrządów.

Ankiety i tabele

Tabela 3. Plan raportów "Elektronika" na najbliższe miesiące

Zestawienie przeglądowe ofert poszczególnych firm pokazane zostało w tabeli 1. Została ona podzielona na trzy poziome sekcje związane z oscyloskopami, generatorami oraz analizatorami i testerami. Zamieszczony tam przegląd ofert nie ma charakteru szczegółowego, gdyż przy obecnym bogactwie ofert aparatury oraz wielkim przenikaniu się funkcjonalności pomiędzy sprzętem z różnych grup, ułożenie tabelaryczne wydaje się niemożliwe, a już na pewno nie byłoby czytelne.

Dlatego przegląd ogranicza się do najprostszych parametrów i funkcji, a jego głównym celem jest odpowiedź na pytanie, czy dana firma zajmuje się określoną tematyką i ma daną kategorię urządzeń w sprzedaży, czy też nie. Mamy nadzieję, że taka informacja wydaje się wystarczająca do tego, aby mieć ogólne rozeznanie w tym, co jest dostępne na rynku. W tabeli 2 podajemy dane kontaktowe do firm oraz wymieniamy główne marki przyrządów będących w ofercie.

Robert Magdziak

Źródłem wszystkich danych przedstawionych w tabelach oraz na wykresach są wyniki uzyskane w badaniu ankietowym
przeprowadzonym wśród dystrybutorów i innych firm działających w branży profesjonalnej aparatury pomiarowej w Polsce.