Produkty dla automatyki, przemysłu i zastosowań profesjonalnych

Rys. 8. Zestawienie spadków i wzrostów obrotów dostawców modułów M2M w latach 2009-2012

Odwrotne trendy widać w zakresie produktów M2M do zastosowań przemysłowych w systemach automatyki. W tym obszarze liczą się głównie rozwiązania komunikacyjne o dużym stopniu integracji, a więc zawierające moduł radiowy, zasilacz, sterownik i interfejs komunikacyjny odpowiedzialny za komunikację z siecią przemysłową w jednym lub kilku standardach sieci. Są też kontrolki i przełączniki i wyjście na antenę zewnętrzną.

Moduły kierowane w ten obszar zwykle mają bardzo rozbudowaną funkcjonalność w zakresie oprogramowania wewnętrznego, np. wbudowany webserwer, system operacyjny, wyświetlacz LCD i nierzadko obsługują kilka standardów radiowych i pasm częstotliwości. Takie urządzenia kupowane są głównie przez integratorów systemów i stanowią ważny i popularny sektor rynku M2M.

Moduły komunikacyjne dla przemysłu wytwarzają inne firmy niż te dostarczające komponenty dla systemów embedded i elektroniki, wiele z nich to znane firmy z obszaru automatyki, które na bazie modułów tworzą własne rozwiązania, o możliwościach, funkcjach, a nawet obudowach dopasowanych do aplikacji w instalacjach przemysłowych.

Często też funkcje związane z komunikacją bezprzewodową rozszerza się o porty cyfrowe i analogowe. Je też nazywa się modułami komunikacyjnymi stąd nierzadko powstają niejednoznaczności. Przykłady te pokazują, jak szeroki od strony asortymentu jest dzisiaj rynek M2M. Moduły przemysłowe można znaleźć zwykle w ofertach firm związanych z automatyką przemysłową.

Rys. 9. Zestawienie opinii na temat, jaki dla rynku M2M był ostatni kwartał 2012 roku

Patrząc na odbiorców technologii M2M pod kątem tego, które branże w największym stopniu korzystają z M2M, a które nie, widać, że przez cały czas od lat klientami na omawiane rozwiązania jest branża przemysłowa, a w dalszej kolejności transport i logistyka oraz ochrona mienia, gdzie komunikacja jest wykorzystywana do monitoringu obiektów i komunikacji systemów alarmowych (rys. 3). Taka struktura odbiorców nie zmienia się od lat i jak widać oczekiwane przez dostawców upowszechnienie się technologii zdalnego odczytu zużycia mediów, aplikacji związanych z inteligentnym budynkiem, to nadal przyszłość.

Porażka kategorii "budownictwo" (podobnie było w poprzedniej edycji raportu, więc nie można mówić o przypadku) to znak, że technologie związane z inteligentnymi budynkami, zapewnieniem pełnych możliwości sterowania wszystkimi odbiornikami oraz integracja wszystkich systemów budynkowych, takich jak ogrzewanie i klimatyzacja, monitoring i kontrola dostępu, sterowanie oświetleniem itp. w jedną całość nie znajdują odbiorców na rynku i prawdopodobnie są za drogie, zbyt oparte na rozwiązaniach własnościowych i bazują na technologiach zamkniętych.

Natomiast słabe oceny dla potencjału rynkowego technologii zdalnego odczytu liczników, które niewiele się zmieniły w ostatnich trzech latach, mogą być wywołane ograniczeniem tempa inwestycji przez zakłady energetyczne, dostawców ciepła, wody i innych mediów komunalnych.

Co się dzieje na rynku

Rys. 10. Aktualna sytuacja na rynku M2M oceniana jest jako dobra

Krajowy rynek M2M rozwija się w dobrym tempie, w porównaniu do innych sektorów i biorąc pod uwagę to, co dzieje się w gospodarce. Dostawcom produktów i technologii związanych z komunikacją radiową przybywa klientów, jeśli chodzi o asortyment, oferta nieustannie poszerza się we wszystkich kategoriach i "półkach cenowych", po to, aby pokryć całe spektrum potrzeb rynkowych.

W skali świata rynek M2M jest już dzisiaj ogromny i z tego powodu liczba producentów i dystrybutorów tych produktów jest na tyle duża, że zauważalne staje się rozdrobnienie i silna konkurencja. Dotyczy to zwłaszcza tanich i typowych modułów GSM, gdzie dostawcy mniej znanych marek i ich dystrybutorzy agresywnie walczą o klienta ceną. Często takie firmy produkują odpowiedniki renomowanych wyrobów i znanych marek po to, aby ułatwić sobie penetrację rynku oraz wystawić na pokusę cenową klientów.

Wiadomo, że za niską ceną niekoniecznie idzie wysoką jakość, ale ponieważ w podstawowym kształcie sieć GSM/GPRS jest już produktem bardzo dojrzałym, markowi producenci uciekają w stronę sieci 3G i LTE. Widać to po tym, że powstaje coraz więcej aplikacji, dla których bazą są modemy z szybką transmisją danych. Silna konkurencja pomiędzy dystrybutorami zmusza do tego, aby w jak największym stopniu uzależnić klienta od swoich produktów i wsparcia technicznego, bo sama oferta handlowa jest niewystarczająca.

Rozważania o relacjach rynkowych potwierdzają wyniki badania ankietowego. Zgodnie z wykresem pokazanym na rysunku 4, aż 70% specjalistów ocenia konkurencję na rynku M2M jako silną, a dalsze 17% nawet jako bardzo silną. Jest to znacznie więcej w porównaniu do innych grup produktów omawianych przez nas w ramach raportów "Elektronika".

Tabela 2. Dane kontaktowe do firm wymienionych w tabeli 1

Z kolei rozdrobnienie rynku i dużą liczbę dostawców produktów M2M widać w strukturze obrotów, jakie osiągają z ich sprzedaży krajowi dostawcy (rys. 5). Aż 37% z firm wymienionych w tabeli 2 nie wychodzi ze sprzedażą roczną powyżej 100 tys. złotych, co znaczy, że produkty te sprzedają przy okazji, nie w pełnym asortymencie i bez większego, ponadstandardowego zaangażowania. Liczba tych, dla których M2M jest biznesem znaczącym i ważnym (sprzedaż powyżej 5 mln zł), wynosi 31%.

To wcale niemało, zatem jako podsumowanie można napisać, że krajowy rynek produktów M2M ma widoczną polaryzację na duże i wyspecjalizowane w tej tematyce firmy, które silnie się angażują w sprzedaż, mają kompleksowe oferty i współpracują z wieloma dostawcami oraz takie, które sprzedają relatywnie niewiele, np. moduły radiowe jednego producenta lub tanie GSM.

Ilościowo dostawców specjalizowanych, dla których biznes ten jest jedyną lub najważniejszą częścią biznesu, jest tylko 8% (rys. 6). To niewiele, zwłaszcza gdy zestawi się tę liczbę z grupą na przeciwnym końcu. Firm, dla których sprzedaż produktów M2M nie wykracza poza 10%, jest 65%, a więc dwie trzecie. Przy tak rozłożonych proporcjach, silna konkurencja cenowa jest naturalną konsekwencją.

Na rysunku 7 pokazano zestawienie kryteriów, które w największym stopniu wpływają na sukces w sprzedaży produktów M2M. Na pierwszym miejscu znalazła się cena, co nie jest zaskoczeniem przy silnej konkurencji na rynku, ale fakt, że wskazało na nią aż 92% respondentów, należy uznać za znacząco wysoki i dowodzący, że cały czas jest to parametr decydujący o możliwościach i tempie rozwoju omawianej branży.

W porównaniu do innych komponentów elektronicznych w przypadku modułów M2M dość wysoko uplasowała się marka producenta i kompletna oferta u dostawcy, zwykle niepostrzegane jako aż tak istotne, a usługi powiązane z omawianymi produktami oceniono wręcz jako nieistotne dla handlu. Innymi słowy dostawcy produktów M2M nie są postrzegani przez klientów jako integratorzy systemów zdolni do dostarczania rozwiązań (komponentów, oprogramowania, całych systemów). Klienci oczekują od nich bycia kompetentnymi firmami handlowymi, zdolnymi do zapewniania wsparcia technicznego, ale już nic ponad to.