Obwody drukowane dla elektroniki

Koszty i nierównowaga biznesowa się pogłębiają

Produkcja i sprzedaż płytek PCB jest cały czas w trendzie wzrostowym, bo rynek elektroniki szybko rośnie i tworzy na tyle duży popyt, że pokrywa on cykliczne wahania koniunktury, problemy z pandemią oraz wyższe koszty działalności firm krajowych w porównaniu do tych z Azji. Kłopoty gospodarcze w ostatnich miesiącach oraz brak spadkobierców w niektórych firmach PCB spowodowała zamknięcie się kilku z nich w ostatnim czasie (jak Eldos), ale jednocześnie nie wydaje się prawdą twierdzenie, że produkcyjne firmy PCB znikają z krajobrazu Polski w szybkim tempie. Wykruszanie się jest raczej procesem powolnym, jednostkowym i dotykającym małe lokalne zakłady. Te większe inwestują i się rozwijają. To znaczy, że raczej chodzi o wzrost koncentracji rynku, a więc to, że większe zakłady rosną kosztem małych.

Cło na laminaty wykorzystywane w produkcji PCB, ale nie na gotowe płytki, powoduje, że krajowi producenci tracą sporo na starcie w stosunku do azjatyckiej konkurencji. Ten problem istnieje od lat, były podejmowane próby zainteresowania władz tym problemem, ale niestety bez rezultatu.

Obwody drukowane – jakie jest ich znaczenie dla firm

 

Dwie trzecie firm wymienionych w tabelach można postrzegać jako specjalizowanych dostawców obwodów drukowanych, dla których są one głównym lub nawet jedynym produktem. Dla jednej trzeciej firm jest to produkt kluczowy, ale już nie jedyny. Tylko co 20. firma wyłamuje się z tych reguł. W większości przypadków pole pomarańczowe grupuje firmy EMS, dla których płytki drukowane i montaż podzespołów są kluczowymi częściami usługi produkcyjnej w zakresie elektroniki.

Inne problemy ostatnich miesięcy to stały wzrost cen miedzi i złota, zawirowania logistyczne w dostawach z Azji, konkurencja w obszarze materiałów i surowców między innymi ze strony branży motoryzacyjnej oraz w ostatnim czasie – pożar dwóch dalekowschodnich fabryk wytwarzających żywicę szklano-epoksydową. Spowodowały one duże podwyżki cen materiałów do produkcji PCB, co nieuchronnie przełoży się na globalny wzrost cen obwodów u wszystkich. Do tego w kraju drożeje energia elektryczna, bo wynika to z polityki klimatycznej (tj. rosnących cen certyfikatów emisyjnych) oraz wielu innych problemów branży energetyki.

Kłopoty pogłębiają coraz to nowe wymagania prawne, na przykład te związane z gospodarką odpadami. Mała konkurencja wśród odbierających odpady wpływa na wysokie ceny odbierania i utylizacji. Rośnie też liczba wymagań i przepisów, które zwiększają ilość papierkowej roboty w firmach. Przykładem może być to, że w lutym wchodzi w życie dyrektywa UE o ograniczeniach w sprzedaży prekursorów materiałów wybuchowych. Branżę PCB ona akurat dotyczy, bo na liście substancji, które są tam wymienione, jest np. nadtlenek wodoru, czyli perhydrol, a więc jeden z dwóch kluczowych komponentów do przyrządzania kąpieli trawiącej. Dyrektywa nie ogranicza możliwości kupowania tego związku, ale wymusza dokumentowanie, raportowanie itp. działania, a więc zwiększa biurokrację.

Nierównowaga w wymaganiach i kosztach między obszarem Europy i Azji oczywiście jest korzystna dla producentów azjatyckich. Kasandryczne zapowiedzi niektórych osób z branży komentują to w taki sposób, że w najbliższych latach po całkowitym wyeliminowaniu producentów europejskich "Chińczycy" będą dyktować na rynku wysokie ceny tak, jak to się stało z laminatami. Oby się to nie sprawdziło.

Najważniejsze trendy pozytywne dla rozwoju rynku obwodów drukowanych

 

Kompleksowe usługi produkcyjne EMS zawsze były postrzegane jako główny czynnik napędzający rozwój rynku obwodów drukowanych i z aktualnie prezentowanych danych wynika, że to się nie zmieniło. W Polsce rozwojowi rynku PCB sprzyja to, że rynek elektroniki szybko rośnie i tworzy nowe otwarcia zarówno po stronie firm, jak i produktów. Niezmienne jest też zainteresowanie jakością.