Opinie

Osoby zajmujące się elektroniką amatorsko, hobbystycznie, w ramach pasji i poza normalną pracą, przez wiele lat tworzyły wartościową dla biznesu grupę wsparcia oraz były źródłem ciekawych pomysłów, miały nietuzinkową wiedzę i doświadczenie w wielu dziedzinach, które biznes miał słabo spenetrowane. Doskonałym przykładem mogą tutaj być krótkofalowcy, z których wielu nieformalnie było i jest niezłymi specjalistami w zakresie komunikacji radiowej, anten, propagacji i konstrukcji układów nadawczo-odbiorczych. Działalność amatorska była równoważna doświadczeniu zawodowemu, dzięki czemu wielu hobbystów, nawet bez formalnego wykształcenia, było w stanie pracować na stanowiskach specjalistycznych.

Czas szybko płynie, bo właśnie w tym roku mija 10 lat od momentu, kiedy na terenie Unii Europejskiej weszła w życie dyrektywa RoHS. Jej efektem jest obowiązujący do dzisiaj zakaz stosowania w urządzeniach elektrycznych i elektronicznych substancji uznawanych za szkodliwe dla zdrowia, jak ołów, rtęć, kadm oraz niektórych dodatków do tworzyw sztucznych.

Tak jak konsekwencją zażywania leków są zawsze jakieś skutki uboczne, tak samo w przypadku mikrokontrolerów i systemów embedded takim skutkiem ubocznym jest konieczność dokonywania aktualizacji oprogramowania. Nietrudno zauważyć, że dotyczy on już dzisiaj wszystkich aplikacji, nie tylko jak dawniej dużych systemów bazujących na popularnych systemach operacyjnych. Aktualizacje dotyczą też całego sprzętu mobilnego oraz tych najmniejszych produktów ze świata elektroniki noszonej, Internetu Rzeczy, a także wszystkich aplikacji typu smart, czyli tzw. inteligentnych.

Rok 2015 dla producentów półprzewodników był wyjątkowy w historii, gdyż liczba przejęć, połączeń i konsolidacji biznesów w skali świata osiągnęła nigdy wcześniej nienotowaną wartość 102 mld dolarów. Na taką sumę opiewają wszystkie przeprowadzone transakcje i jest to osiem razy więcej niż średnia z ostatnich pięciu lat.

Badania przeprowadzone przez SquareTrade wskazują, że aż 15% konsumenckich urządzeń elektronicznych ulega awarii w ciągu pierwszych trzech-czterech lat eksploatacji. To ogromnie dużo, pamiętając, jak dużą wagę przykłada się do jakości produkcji, ile wysiłku wkłada w projektowanie i biorąc pod uwagę, jak wiele mechanizmów kontrolnych i standardów postępowania wypracował przez lata przemysł elektroniczny. W skali świata przekłada się to na miliony urządzeń, z którymi kupujący mają kłopoty.

Co chwila na rynku elektroniki pojawiają się nowe technologie, a wielu nowościom towarzyszą okrzyki entuzjazmu mediów i ekspertów nad tym, jak mogą one szybko i w pozytywny sposób zmienić nasze życie. Przykładem ostatnich miesięcy jest chociażby IoT. Niemniej łatwo dostrzec, że takie opinie są coraz częściej bardzo szybko negatywnie weryfikowane przez rynek, bo w dzisiejszych czasach trudno jest wymyślić cokolwiek nowego, a pomysły przełomowe to wręcz już rzadkość.

Fałszywe podzespoły elektroniczne to temat, który bardzo często pojawia się w mediach i publikacjach zagranicznych i jednocześnie bardzo rzadko jest tematem jakichkolwiek debat i publikacji w kraju. Media zagraniczne sygnalizują, że problem z podrabianymi komponentami nasilił się zwłaszcza w ostatnich pięciu latach, a w USA tworzonych jest wiele programów technicznych i organizacyjnych, które mają na celu kontrolę integralności łańcucha dostaw. Wyjątkową ochronę zapewnia się tam technologiom wojskowym i kosmicznym, które muszą być wolne od podróbek bez względu na koszty.

Wnioski płynące z najnowszego badania wykonanego przez analityków TNS, przeprowadzonego wśród 1500 specjalistów pracujących w dystrybucji podzespołów elektronicznych i w działach zaopatrzenia producentów elektroniki, wskazują, że biznes ten staje się coraz trudniejszy w prowadzeniu, a relacje łączące klientów i dystrybutorów komponentów są niestety coraz słabsze.

Zgodnie z danymi przedstawionymi przez szefa firmy Audi, w 2020 roku elektronika będzie odpowiadać już za połowę kreacji wartości pojazdów, mówiąc innymi słowy, będzie dla firm motoryzacyjnych tak samo istotna pod kątem zapewnienia źródła przychodów, jak cała reszta związana z mechaniką. Specjalizowane aplikacje sprzętowe, oprogramowanie, komunikacja i dopasowane usługi stają się dzisiaj osią innowacji i są uwypuklane w katalogach, a także przedstawiane w reklamach jako najważniejsze atuty pojazdów, tak jak dawniej było z parametrami silnika czy przyspieszeniem do setki.

Inteligentny dom to technologia, która od wielu lat postrzegana jest jako perspektywiczna dla biznesu i rokująca dobre nadzieje bycia kolejnym nowym otwarciem na rynku elektroniki. Jej jedyną wadą jest tylko to, że mimo wielu zapowiedzi i tego, że wiele firm wypuściło pierwsze produkty lub nawet całe systemy kojarzone z inteligentnym domem i automatyką budynkową, cały czas są to aplikacje niszowe, własnościowe i zamknięte i przez to niemające szans na większy sukces. Co więcej, obserwując to, co dzieje się na rynku, można dojść do wniosku, że idea inteligentnego domu może nigdy nie przekroczyć masy krytycznej wymaganej do masowej popularyzacji.

Zgodnie z raportem Boston Consulting Group, po dekadzie zmagania się z silną konkurencją cenową ze strony chińskich producentów elektroniki i dalekowschodnich dostawców komponentów, nadchodzi przesilenie i zmiana trendu. Koszty produkcji w tamtym kraju są już wyraźnie większe niż w wielu innych rejonach świata i nadal będą rosnąć. Nie jest to oczywiście zaskoczenie, bo od kilku lat mówi się wiele w branży na ten temat, a widać to chociażby po tym, że pojawiają się firmy wracające stamtąd na rynki macierzyste.

Dzisiejszy przemysł elektroniczny jest pełen sprzeczności. Z jednej strony słychać powszechne narzekanie, że trwałość współczesnego konsumenckiego sprzętu elektronicznego jest niewielka, bo psuje się on zaraz po upływie okresu gwarancyjnego. Takie teorie bazują na tym, że "źli" producenci celowo tak projektują większość urządzeń, aby miały one słabe punkty konstrukcyjne i nie pracowały za długo bez awarii. W ustach wielu osób są to wręcz poważne oskarżenia i można sobie wyobrażać, że powinno być dokładnie odwrotnie. Z drugiej strony klienci chcą, aby nowe telefony, telewizory i komputery przynosiły znacząco lepszą funkcjonalność i parametry oraz były tanie. Po dwóch-trzech latach telefon uznajemy za stary i chcemy mieć nowy, a także oczekujemy, że producenci będą co roku notować wzrosty sprzedaży, zapominając w tym momencie, że u podstaw ich zysków i niskich cen leżą właśnie częste wymiany sprzętu zapewniające im chłonność rynku.

2015 rok może okazać się przełomowy dla rozwoju urządzeń bezprzewodowego ładowania za pomocą sprzężenia indukcyjnego lub systemów bazujących na energii wolnodostępnej (energy harvesting). Na razie są one trochę taką ciekawostką techniczną o bardzo ograniczonym zakresie aplikacyjnym, bo mają wiele wad, brakuje jednolitych standardów, protokołów i kontrolerów zapewniających możliwość współdziałania produktów pochodzących od różnych producentów. Wydajność i sprawność aplikacji bezprzewodowego zasilania też pozostawia wiele do życzenia, o czym boleśnie przekonują się ci, którzy kupili ładowarki do telefonów tego typu.

Z roku na rok na płytkach drukowanych jest coraz więcej podzespołów w obudowach do montażu powierzchniowego. W zależności od typu aplikacji udział komponentów SMD waha się od 80 do 95% i nietrudno zauważyć, że wartość ta stale rośnie. Mniejsze wskaźniki dotyczą urządzeń o dużej mocy, takich które zawierają duże i ciężkie podzespoły jak filtry, złącza lub transformatory. Te drugie charakteryzują elektronikę przenośną oraz aplikacje konsumenckie. Gdyby była taka możliwość, zapewne producenci elektroniki przeszliby całkowicie na montaż powierzchniowy, bo tak produkuje się dzisiaj najtaniej i najszybciej.

Krótszy czas projektowania to od lat mantra powtarzana przy wprowadzaniu nowych produktów i usług dla elektroniki. O ile w przypadku części sprzętowej aplikacji to skracanie daje się przełożyć na konkretne pomysły i rozwiązania sprzętowe, o tyle podobne oczekiwania kierowane są też w zakresie oprogramowania firmware. Ogólnie można założyć, że pojawienie się każdej nowości w jakimś stopniu skraca czas projektowania oraz że dla wielu to skracanie jest celem, do którego powinno się dążyć.

Patrząc na reklamy sklepów z elektroniką nietrudno dostrzec, że kołem zamachowym elektroniki konsumenckiej są dzisiaj smartfony i tablety. Każdy większy producent ma je w ofercie, a ponieważ w praktyce wszystkie są do siebie podobne, konkurencja cenowa powoduje, że rynek na takie produkty szybko traci chłonność. Pytanie, co stanie się kolejnym przebojem rynkowym elektroniki, z pewnością można więc uznać już za aktualne i ważne. Wczytując się w to, co działo się na konferencji ARM Wearables Week, można przypuszczać, że z dużym prawdopodobieństwem będzie to tzw. elektronika noszona (wearable), a więc taka, którą ma się na sobie, jak bransoletkę lub zegarek.

Rok 2014 był w branży elektroniki z pewnością czasem szkoleń, warsztatów, konferencji, w ramach których firmy starały się nawiązać bliskie relacje z klientami, przekazać im swoją wiedzę i doświadczenie na temat produktów, aplikacji i technologii. Patrząc z perspektywy na to, co było tematem tych spotkań, trudno niestety znaleźć jakiś wspólny mianownik dostrzec ogólny trend. Natomiast bardzo łatwo snuć wnioski na temat tego, co tematem szkoleń na pewno nie było, a chyba powinno, bo branża ma z tym problem. Co więcej ten kłopot, nie jest czymś znamiennym dla naszego kraju lub nawet rejonu, tylko stał się światową bolączką, coraz bardziej wpływającą na biznes.

W mediach zawsze można znaleźć wiele informacji na temat samochodów z napędem elektrycznym, bo motoryzacją, nowinkami i innowacjami z tego zakresu interesuje się wiele osób. Niemniej śledząc tę tematykę, trudno wyrobić sobie zdanie na ten temat. Im media bardziej masowe i popularne, tym zwykle więcej w nich zachwytu nad samochodami elektrycznymi, które są reklamowane jako niezwykle tani i ekologiczny środek lokomocji.

Tak sformułowane tytułowe pytanie zadanie w branżowym miesięczniku dla elektroników wydaje się nie na miejscu, ale czytając dzisiejszą prasę, wiadomości płynące z mediów, zaczynam mieć wątpliwości, czy wszyscy mówimy jednym językiem. Dzisiaj wszędzie mówi się o energooszczędności, każdy nowy produkt po prostu musi mieć taką cechę, a wiele technologii, rozwiązań układowych bije co chwila nowe rekordy w tym obszarze. Niemniej często energooszczędność opisywana jest błędnie jako "niski pobór energii" lub "małe zużycie mocy". Ci, którzy jeszcze się bardziej gubią w terminologii, zamiast energii i mocy używają terminu "lepsza wydajność" licząc chyba na to, że czytający zorientuje się, co mają na myśli.

W ostatnich dwóch latach sporo prognoz rozwojowych dotyczących rynku elektroniki skupia się na rynku IoT (Internet of Things). Tym trudnym do przetłumaczenia skrótem określa się niewielkie urządzenia komunikacyjne zawierające radiowy transceiver komunikacyjny i sterujący nim mikrokontroler, współpracujący z różnego rodzaju dołączanymi do niego czujnikami. IoT ma pozwolić w prosty i tani sposób kontrolować stan i parametry obiektów, które za jego pomocą będą przesyłały komunikaty o wszystkich zdarzeniach.

Kilka tygodni temu Amazon - kiedyś internetowy sklep z książkami, a teraz już praktycznie portal handlowy ze wszystkim - zapowiedział, że w niedalekiej przyszłości planuje wykorzystanie dronów do dostarczania klientom przesyłek błyskawicznie po złożeniu zamówienia z gwarancją dostawy tego samego dnia. Pomysł wydaje się oczywiście abstrakcyjny i w dzisiejszych warunkach rynkowych mało realny, ale z pewnością jest on odzwierciedleniem oczekiwań i potrzeb klientów oraz wskazaniem kierunku zmian.