Opinie

Minęło dziewięć lat, od kiedy obowiązuje dyrektywa o zużytym sprzęcie elektrotechnicznym i elektronicznym WEEE. Nałożyła ona na producentów elektroniki obowiązek zorganizowania, sfinansowania zbierania i recyklingu zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych, wyprodukowanego i wprowadzonego na rynek krajowy. Nieco krócej obowiązuje REACH - dyrektywa, której celem jest rejestracja, ograniczanie poziomu i obowiązek informowania użytkowników wyrobów o potencjalnie niebezpiecznych substancjach wykorzystywanych przy produkcji i mogących się wydzielać podczas eksploatacji produktu. Obydwa akty prawne obowiązują już na tyle długo, że ich pozytywne skutki powinny zacząć być widoczne.

Współczesna elektronika jest branżą bardzo dynamicznie się rozwijającą. Wszyscy się z tym zgadzamy i przywykliśmy już nawet, że tempo pojawiania się nowości produktowych i podzespołowych jest oszałamiająco duże. Wiele komponentów pojawia się na rynku, aby po chwili zniknąć na skutek niewielkiego zainteresowania klientów lub być zastąpione przez nowe lepsze wersje. Efekt jest taki, że tempo wypadania produktów z rynku w ostatnich latach znacząco wzrosło, w czym z pewnością miał udział kryzys w światowej gospodarce.

Czy jest jeszcze sens naprawiania popularnej elektroniki? Czy lepiej po prostu wyrzucać źle działający sprzęt i kupować nowy? Takie pytanie zadajemy sobie coraz częściej, a patrząc jak szybko znikają lub przebranżawiają się serwisowe punkty usługowe widać, że podobne dylematy nurtują wiele osób.

Wystarczyło kilka lat, aby średnia wartość urządzeń elektronicznych montowanych w nowych samochodach osiągnęła bardzo wysoki pułap wynoszący 40% wartości pojazdu. I na tym z pewnością elektronizacja samochodów się nie skończy, bo obecnie kupującym nie wystarczają już systemy wspomagające hamowanie i kontrolę kierownicy. Nabywcy chętnie wydają pieniądze na wiele innych układów związanych z ogólnym bezpieczeństwem podróży, uważając te wydatki za dobrą inwestycję. Coś w tym z pewnością jest, bo skoro w 70% przypadków za wypadki na drogach odpowiedzialni są kierowcy, to jasne jest, że każde wsparcie kierowcy ze strony systemów elektronicznych przekłada się realnie na wzrost bezpieczeństwa podróżowania.

Kilkanaście miesięcy temu media szeroko informowały o problemach niektórych modeli samochodów Toyoty, których użytkownicy obserwowali chwilowe, nagłe i samoczynne przyspieszanie auta. W pojedynczych przypadkach doszło nawet do na szczęście drobnych kolizji. Awarie te były na tyle dziwne, że w wersję wydarzeń przedstawianą przez kierowców mało kto wierzył, szczególnie, że samochody w serwisach nie wykazywały istnienia jakichkolwiek anomalii z działaniem. Mimo to problemy z pedałem gazu mocno uderzyły w markę Toyoty i spowodowały wiele strat finansowych związanych z utratą zaufania klientów.

Producenci elektroniki często przerzucają serwis na importera lub dystrybutora, a powodem jest zwykle chęć ograniczenia kosztów transportu i skrócenia czasu napraw. Niemniej w ten sposób producenci pozbywają się nadzoru nad serwisami i zwykle nie mają żadnego wypływu na skuteczność napraw gwarancyjnych i ich jakość.

Ostatnie perturbacje w światowej gospodarce, kryzys w wielu krajach Unii Europejskiej a także zawirowania w kursach walut popsuły nastroje wielu przedsiębiorcom w ostatnich tygodniach i zmusiły do zmierzenia się nie tyle ze spadkami obrotów i kryzysem, co powszechna niepewnością i nieufnością w stosunku do tego, co mogą przynieść kolejne miesiące.

Od około trzech lat światową gospodarką targają różnego rodzaju zawirowania, które wprowadzając niepokój do biznesu, zmieniają jego oblicze. Dotyczy to również produkcji sprzętu elektronicznego. Najnowszym zjawiskiem, które powstało w czasie tego okresu i związane jest z naszą branżą, jest ODM - on-demand manufacturing, czyli produkcja na żądanie. Pod tym pojęciem kryje się szereg działań związanych z zapasami magazynowymi i minimalizacją ryzyka. Ponieważ w produkcji elektroniki jest całe mnóstwo takich trzyliterowych skrótów, za którymi kryją się strategie i metody zarządzania, warto przyjrzeć się czy to, co kryje się pod tą zaskakującą nazwą, ma sens i szansę na przetrwanie.

Producenci elektroniki w ostatnich miesiącach nie mają łatwego życia. Pierwsza fala kryzysu w światowej gospodarce, potem wielkie kłopoty z alokacją dostaw, dalej trzęsienie ziemi w Japonii, a obecnie kolejna seria zawirowań związanych z sytuacją na rynku w USA i w krajach leżących na południu Europy, wprowadziły do biznesu sporo niepewności. Nikt naprawdę nie wie, co się wydarzy w najbliższych tygodniach, a planowanie inwestycji i rozwoju staje się dzisiaj na tyle trudne i ryzykowne, że wielu producentów po prostu czeka na rozwój sytuacji i na uspokojenie na rynku.

Od kilku lat przemysł elektroniczny uskarża się na brak dobrych specjalistów, a najwięcej problemów jest ze znalezieniem kompetentnych projektantów układów analogowych. Przyczyn tych problemów wymienia się wiele, a jedną z częściej pojawiających się hipotez jest to, że coraz mniej osób chce studiować elektronikę, a ci, którzy się na to zdecydują najczęściej wybierają łatwiejsze specjalizacje. Niemniej wiadomo, że studia zapewniają tylko wiedzę, a specjalista projektant musi mieć jeszcze doświadczenie i możliwie długą praktykę w konstruowaniu układów elektronicznych.

Jeszcze do niedawna to, co działo się na światowym rynku elektroniki konsumenckiej, niewiele obchodziło specjalistów elektroników, na co dzień zwykle niezwiązanych z tym sektorem. Informacje o nowych wyrobach Apple, Sony lub Philipsa były oczywiście interesujące dla inżynierów, ale raczej nie od strony zawodowej, tylko w zakresie prywatnych zainteresowań. Wojna na patenty Apple z Samsungiem, problemy z produkcją u Foxconna, kłopoty z anteną w iPhonie oraz spory pomiędzy firmami na rynku smartfonów i systemów operacyjnych takich jak Android lub Symbian, to z pewnością wydarzenia już znacznie bliższe elektronice profesjonalnej i naszej branży.

Czołowy dystrybutor podzespołów elektronicznych Digi-Key poinformował, że nie będzie już więcej wydawał drukowanej wersji swojego katalogu i jedynym źródłem informacji o ofercie tej firmy będzie witryna internetowa wspomagana infolinią. Taka decyzja była przez dystrybutorów katalogowych oczekiwana od dawna, brakowało tylko pierwszej odważnej firmy, która zdecyduje się na ten krok. Niemniej wydaje się, że likwidacja papierowego tomu to nie tylko troska o ekologię, elastyczność prezentacji informacji i możliwość dowolnego modyfikowana jej przez cały rok, ale być może nawet zmierzch modelu biznesowego dystrybucji, określanego nazwą „katalogowy”. 

Przemysł elektroniczny niejednokrotnie doświadczał skutków naturalnych lub wywołanych przez człowieka katastrof. 11 września 2001, epidemia SARS w Chinach w 2003 roku, ubiegłoroczny wybuch wulkanu na Islandii lub obecne trzęsienie ziemi w Japonii to z pewnością przykłady, gdy ciągłość światowego łańcucha zaopatrzenia przemysłu elektronicznego była przerywana, a producenci borykali się z wielkimi kłopotami zaopatrzenia w podzespoły. Patrząc na ostatnie trzy lata wstecz, widzimy nawet, że problemy z kupnem komponentów pojawiają się przy każdej większej niestabilności na rynku, na przykład w kryzysie, przy rozchwianej gospodarce lub jako skutek zwykłej paniki inwestorów.

Praktycznie wszystko we współczesnej elektronice jest dzisiaj określane jako "inteligentne". Mamy więc inteligentne telefony, czyli smartfony, sieć energetyczną smart-grid, urządzenia gospodarstwa domowego, czyli smart-appliances, samochody określane jako smart-cars oraz także smart-home, smart-cards, a ostatnio nawet smart-TV. Niewątpliwe ostatnie lata przyniosły prawdziwy wysyp "inteligencji" w technice, gdyż dzisiaj mamy taki trend, że wszystko musi być mądre i inteligentne i tym samym przedrostek smart doklejany jest do większości nowych technologii wchodzących na rynek.

Do 2014 roku ponad połowa sprzedawanych kamer służących do monitoringu i ochrony mienia będzie działać już w rozdzielczości HD - tak prognozują w najnowszym raporcie przedstawiciele IMS Research. Imponujący będzie także rozwój rynku sprzętu wideo do takich zastosowań, który w skali świata sięgnie 1,7 mld dol. już w tym roku. Korzystne prognozy dotyczą też rynku krajowego, gdyż nadchodzące Mistrzostwa w Piłce Nożnej Euro 2012 oraz rozwijający się ponownie sektor budowlany mają znacznie przyspieszyć ów rozwój. Rynek ochrony i zabezpieczeń w Polsce był warty w 2009 roku 1,6 mld euro, do 2015 ma wzrosnąć blisko dwukrotnie.

Na targach Electronica EBV znany dystrybutor podzespołów elektronicznych wchodzący w skład światowej korporacji Avnet, podał, że będzie wytwarzał własne układy scalone, oferując je klientom równolegle z wieloma innymi dystrybuowanymi liniami półprzewodników. News ten zelektryzował branżę dystrybucyjną, która nieustannie ściga się w oferowaniu coraz nowszych usług i udogodnień klientom i wywołał dyskusję na temat sensowności takiego posunięcia.

Jeśli przyjrzymy się temu, co działo się na rynku półprzewodników w latach 80. ubiegłego wieku, z pewnością zauważymy, że prymat technologiczny oraz znakomite wyniki rynkowe należały w dużej mierze do firm japońskich. Osią ich aktywności były układy do sprzętu audio-wideo, w tym oczywiście do magnetowidów oraz cała masa chipów do przetwarzania sygnałów w.cz., wideo i podobnych. Reszta świata skupiała się na dotrzymaniu im kroku, nierzadko poprzez produkowanie funkcjonalnych odpowiedników słynnych serii LA, STK i podobnych.

Alokacja dostaw to termin, który dla przemysłu półprzewodnikowego ma niejednoznaczny wydźwięk. W zależności od tego z czyich ust pada, albo jest oznaką radości i dobrej sytuacji w biznesie, albo częściej okresem wielkich kłopotów. Z pewnością nie jest ona zjawiskiem nowym, przynajmniej dla tych wszystkich, którzy z branżą związani są dłużej niż dekadę i zapewne nieraz jeszcze będzie wiodącym tematem dyskusji.

Jeszcze do niedawna producenci układów półprzewodnikowych, inwestując w nowe fabryki i technologię, zostawiali funkcjonujące linie produkcyjne po to, aby wytwarzać na nich starsze chipy oraz zapewnić sobie wysoką rentowność dla wszystkich układów scalonych. Ale to już przeszłość, gdyż obecnie ogromna presja na obniżkę kosztów wraz z dużą konkurencją na rynku zmusza ich do pozbywania się starszych zakładów.

Inżynierowie elektronicy, a zwłaszcza konstruktorzy tworzący projekty nowych urządzeń, to grupa zawodowa, do której adresuje się najwięcej informacji marketingowej o nowościach podzespołowych, wchodzących na rynek rozwiązaniach technologicznych i produktach. Liczba takich informacji płynących z przemysłu dawno już przekroczyła granicę czyjejkolwiek percepcji, dlatego każdy nowy pomysł na skuteczne przedarcie się do świadomości środowiska inżynierskiego jest natychmiast podchwytywany i traktowany jako niezwykła szansa na wyprzedzenie konkurencji i długotrwałe zwiększenie sprzedaży.

Oświetlenie z wykorzystaniem diod LED dużej mocy z pewnością jest ważną nowością w elektronice i lada moment stanie się też rynkowym przebojem. Już w tym roku światowy rynek produktów oświetleniowych tego typu osiągnie 1 mld dolarów, a w 2014 roku, jeśli sprawdzą się prognozy, wystrzeli aż do 7,4 mld. Nikt nie ma chyba wątpliwości, że w przyszłości diody LED zmienią nasze życie i nie można się dziwić, że wiele firm inwestuje dzisiaj potężne kwoty w tę technologię. Koło zamachowe tego biznesu zaczyna się zdecydowanie rozkręcać, jednak już dzisiaj słychać, że z uwagi na ogromne potencjalne dochody kryjące się w tym biznesie, konkurencja na rynku będzie ogromna i wyniszczająca dla małych firm, podobnie jak wcześniej stało się na przykład z cyfrową fotografią i wieloma innymi branżami elektroniki użytkowej. Czy zatem firmy, które dzisiaj chętnie stawiają na produkty bazujące na LED-ach dużej mocy, są pozbawione szans już na starcie?